دكتر سـید مهدی میرغضنفری؛ رئیس هیأت موسس انجمن تحقیقات طب سنتی ایران، عضو هیات علمی ومدیر گروه طب سنتی دانشگاه علوم پزشكی ارتش
بهترین نوع اناركدام است؟
بهترین نوع انار کاملا رسیده آن است كه باید دانه‌های بزرگ داشته باشد و هسته وسط دانه کوچک باشد و نرم. انار باید تازه و شیرین یا ملس باشد. مزاج انار سرد و تر است. البته اگر انار خیلی ترش باشد به سردی و خشکی متمایل می‌شود.
فواید انار از دید طب سنتی
در برخی انسان‌ها (سرد مزاجان) انار می‌تواند باعث ایجاد نفخ شود که این خاصیت در گرم مزاجان اتفاقا مفید بوده و منجر به تقویت حالت نعوظ و میل جنسی می‌شود. انار حالت دهنده و پاک کننده است. بنابراین مفتح مجاری کوچک داخل اعضا نیز می‌باشد. انار مدر است و خوردن آن بعد از غذا در گرم‌مزاجان کمک به تخلیه معده و هضم می‌کند.
آشامیدن آب انارین (ترش و شیرین «ملس») که با پی داخلی گرفته باشند كه می‌توان کمی شکر قهوه‌ای هم به آن افزود برای دفع کردن صفرای اضافه در بدن که می‌تواند با علائم زردی و خارش در پوست ظاهر شود مفید است. در کل انار برای مهار و دفع صفرا بسیار خوب است. بنابراین در افرادگرم‌مزاج (بخصوص گرم و خشک) كه دچار غلظت و زیادی خون هستند و انعقادپذیری خون در آنها بالاست و دچار جوش و دمل‌های پوستی می‌شوند که ممکن است همراه چرک و خون باشند و دچار زردی چهره هستند و یا همواره احساس گرمی و حرارت در پاها دارند بسیار بسیار مفید است و طبیعتا اگرمصرف آن با خروج مقداری خون از بدن مثل عمل حجامت همراه شود همانگونه که در حدیث هم داشتیم این اثر تقویت می‌شود.
مالیدن آب انار یا دانه‌های انار به محل گزیدگی توصیه شده است مخصوصا گزیدگی عقرب که باعث کاهش ورم مربوطه می‌شود که علت آن همان خاصیت خنک کنندگی و جمع کردن و قابض بودن آن می‌باشد و با همین استدلال در موارد ورم‌های حاد به دنبال ضرب خوردگی که معمولا با درد، تورم، قرمزی و حرارت موضع همراه است نیز كاربرد دارد.
در این موارد می‌توانیم پارچه تمیزی را به آب انار آغشته کرده (انار کامل: همراه با پی) و بر موضع ورم قرار دهیم. امروزه هم که توصیه به کمپرس یخ برای ورم‌های حاد می‌شود با همین استدلال و مکانیسم است که یخ سرد و جمع کننده است اما اثر آن گذراست ولی اثر انار ماندگار است. چون خاصیت جمع کنندگی در ذات آن وجود دارد. همچنین همه قسمتهای انار قابل استفاده بوده و می‌توان از پوست انار نیز استفاده کرد. به طوریکه می‌توان پس از مصرف دانه‌های انار هرچه باقی می‌ماند شامل پوست سفت بیرونی و پرده‌های وسط را در سایه خشک کرده و در کیسه پارچه‌ای در یخچال نگهداری نمود.
این داروی بسیار خوبی برای فایده خاصیت قابض آن می باشد و در مواقع ضروری از جمله ورم‌هایی که گفته شد می‌توان مقداری از آن را جوشاند و صاف کرد پارچه تمیزی را به آن آغشته کرده و به سطح ورم و التهاب قرار داد. همچنین از این محلول استفاده‌های دیگری هم می‌توان برد از جمله اینکه قرار دادن آن بر محل فتق و یا محل کشیدگی تاندون‌ها هم مفید بوده و باعث جمع شدن و برگشت موضع به حالت قبلی و عادی خود می‌شود مثلا فتق نافی در اطفال و نوزادان که چون این یک عمل موضعی و بدون عارضه است هیچ مشكلی را پیش نمی آورد.
همچنین در همین محلول می‌توان نشست و از آن در جهت رفع مشکلات ناحیه تناسلی و ناحیه مقعدی در راست روده بهره جست. در افراد مبتلا به بواسیر، شقاق، بیرون‌زدگی مخاط گوارش یا ادراری (افتادگی مثانه) به خاطر اینکه خاصیت قابض داشته و این مناطق بدن ممکن است استحکام خود را مجددا به دست آورد مخصوصا در مورد خانم‌ها بعد از زایمان طبیعی.همچنین باعث التیام انواع ترشحات چه زنانه چه گوارشی و مقعدی و همچنین آبسه‌ها یا کیست‌های محل (از جمله کیست پایلونیدال) که یا باز شده و یا جراحی شده می گردد. این محلول برای دهان‌شویه هم می‌تواند استفاده شود.
مخصوصا برای کسانی که دچار آفت ناشی از گرمی می‌شوند یا زخم مخاطات و یا التهاب لثه که ناشی از غلبه گرمی و صفرا و خون باشد. هسته های ریز وسط دانه‌های انار نیز این خاصیت پالایش کردن (دباغی کردن) را دارند. طبیعتا انار ترش برای افراد با مزاج سرد باید با احتیاط مصرف شود.
می توان انار کاملا شیرین یا آب انار را همراه شکر سرخ قوام آورد (به صورت شربت انار) یا اینكه روی حرارت غیرمستقیم قوام بیاورند (بصورت رب انار شیرین) استفاده کنند. آب انار ترش برای سیستم ریوی، سرفه و سیستم مغزی خیلی خوب نیست چون ممکن است باعث تشدید سرفه شود (مجاری هوایی را تنگ می‌کند و سرفه را تشدید می‌کند) اما انار شیرین مخصوصا به صورت شربت برای نرم کردن صدا و مجاری هوایی خوب است. انار برای طپش قلب وتوصیه شده است زیرا یکی از مهمترین عوامل طپش قلب، افزایش حرارت در اثر افزایش صفرا، چه در کل بدن و چه در قلب است. انار به علت خاصیت معتدلی که دارد برای قلب مفید بوده و ضربان آن را زیاد می‌کند همچنین برای التهابات معده (گاستریت) کولیت که ممکن است با زخم و خونریزی همراه باشد خوردن آب انار با پی آن بسیار عالی است و مخاط را تقویت می‌کند.
رب انار برای رفع ویار زنان باردار مفید است. آب انار برای رفع تب مفید است، در این موارد می توان آن را به آبی که قرار است بصورت پاشویه از آن استفاده کنند افزود.
