دكتر سید مهدی میرغضنفری؛ پزشك و دكترای تخصصی فیزیولوژی
چه كسانی باید از غذاهای لطیف استفاده كنند؟
افرادی كه ضعیف البنیه هستند و یا معده و قوای هاضمه ضعیفی دارند بهتر است عمدتا غذاهای لطیف مصرف کرده و حتی‌المقدور نباید از غذاهای كثیف استفاده كنند.
این افراد نمی‌توانند هر غذایی را هضم كنند و باید چیزی بخورند كه زود به انرژی تبدیل شود. به عنوان مثال می‌توان به این موارد اشاره کرد: بچه‌ای كه می‌‌خواهد در كنار شیر مادر، غذای كمكی بخورد، سالمندانی كه ضعیف شده‌اند و سنین بالا دارند و كل قوای بدن از جمله هاضمه ضعیف شده است، افراد بیمار و یا افرادی كه تازه از بیماری فارغ شده‌اند (ناقهین) و دوره نقاهت بیماری را می‌گذرانند و ضعیف هستند و افرادی كه كار سنگین نداشته و یا بیشتر کارهای فکری و ذهنی دارند باید به جای غذاهای کثیف، عمدتا از غذاهای لطیف استفاده كنند.
كار بدنی انسان و قوای بدنی-روانی وی را قوی می‌كند که از مهمترین این قوا، قوه هضم و جذب و دفع می باشند. ورزش یا كارهای بدنی مانند كارگری، دامداری، كشاورزی، چوپانی و كارهای صنعتی، انسان و از جمله گوارش او را قوی می‌كند. امروزه اغلب افراد فعالیت بدنی كمی دارند و کارهای اداری و پشت میز نشینی زیاد شده است لذا بدن‌ها و گوارش‌ها به سمت ضعیف شدن رفته و باید عمده غذاهایشان نیز از دسته غذاهای لطیف باشند.
همچنین كسانی كه فعالیت‌های فكری و نه بدنی دارند (مثل مدیران، دانشجویان، دانش‌آموزان، اساتید دانشگاه و ...) هم باید از غذاهای لطیف بیشتر و غذاهای كثیف كمتر استفاده كنند تا تمرکز قوای بدن خیلی به سمت گوارش نرود، بلكه به سوی مغز رفته و قوای ذهنی تقویت شوند.
بنابراین افرادی که دنبال معنویات و علم هستند (که باید انسان اینگونه باشد) باید کلا کمتر غذا خورده و از غذاهای سبک استفاده کنند که مصرف غذای لطیف و کم منجر به لطافت وجود انسان شده، حافظه و قوای روحی-روانی-مغزی شخص را مستعد دریافت امور انسانی و الهی می‌نماید.
احادیث در مورد عوارض پرخوری
حضرت علی (ع): بسیار خوردن، بوی بد دهان می‌آورد.
حضرت علی (ع): از پرخوری بپرهیز، زیرا هر كس همدم آن شود، نا‌تندرستی‌هایش افزون و خواب‌هایش آشفته می‌شود.
یكی از دلایل دیدن خواب‌‌های آشفته و كابوس، پرخوری مخصوصاً در وقت شام و خوابیدن با فاصله زمانی كم از آن است.
پیامبر اكرم (ص): خوردن پس از سیری، پیسی می‌آورد.
در احادیث بسیاری دیده می شود که از خوردن پس از سیری منع شده و برای آن عوارض زیادی شمرده شده است.
از حضرات معصومین(ع): وارد ساختن غذا در معده در حالی‌كه در آن غذای دیگری وجود دارد، درد بی‌درمان است.
در طب سنتی خوردنی‌ها را از چند نظر طبقه‌بندی می‌كنند:
غذاهای كثیف (متكاثف)
(متکاثف) كثیف بودن غذا به معنای آلوده بودن آن نیست. به غذاهایی كثیف گفته می‌شود كه فشردگی دارند، یعنی بافت سفت و متراکمی داشته، مولکول های تشکیل دهنده آنها ساختار پیچیده‌ای دارند یا پیوندهای بین مولکولی محکمی وجود دارد؛ لذا این خوردنی‌ها هضم خیلی سختی دارند و بدن و جهاز هاضمه باید برای خرد و تجزیه کردن آنها تلاش زیادی انجام دهد.
در نتیجه، زمان بیشتری برای هضم لازم بوده و ممکن است بین 3 تا 5 ساعت و گاهی بیشتر هم طول بکشد. هر معده‌ای هم نمی‌تواند آنها را هضم كند و معده و روده هایی که کمی ضعیف باشند با خوردن آنها دچار سوء هاضمه، نفخ، سنگینی، لختی و سستی می‌گردند چون غذا بدون این که تغییر زیادی روی آن ایجاد شود در دستگاه گوارش مانده و انرژی چندانی هم از آن آزاد نمی‌شود.
بنابراین خوردن غذاهای كثیف برای همه افراد مناسب نبوده بلکه برای برخی اشخاص مضر می‌باشد. به همین دلیل، مواد زائد زیادی هم بر اثر هضم این مواد ایجاد می شود. مثلا در مقایسه بنزین با زغال سنگ، بنزین زودتر و بهتر سوخته و به انرژی تبدیل می‌شود و دود و مواد زائد كمتری هم تولید می‌كند، اما زغال‌سنگ دیرتر مشتعل می‌شود، سخت‌‌تر می‌سوزد و مواد زائد و دوده و خاكستر بیشتری هم تولید می‌كند.
از دیدگاه فوق، بنزین، لطیف و زغال‌سنگ، كثیف محسوب می‌شود. در بدن ما هم به همین ترتیب است. خونی كه بر اثر هضم غذاهای كثیف تولید می‌شود خون غلیظی است كه غلظت خون، خود را در آزمایشگاه به صورت افزایش چربی‌های خون مانند كلسترول، تری‌گلیسیرید و LDL و یا افزایش برخی از املاح خون یا سلول‌های خونی نشان می‌دهد. این در حالی است كه غذاهای لطیف، خون رقیق تولید می‌كنند...
برای خواندن بخش دوم- انواع خوردنی‌ها در طب سنتی و طبقه‌بندی آنها- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- انواع خوردنی‌ها در طب سنتی و طبقه‌بندی آنها- اینجا کلیک کنید.
