بهناز عباسیمقدم؛ کارشناس ارشد تغذیه
با توجه به آغاز بكار مدارس، در این مقاله مختصری راجع به اهمیت تغذیه دانشآموزان در مدرسه و در فصول سرد سال از نگاه سنتی میپردازیم.
بهترین صبحانه دانشآموزان
بهترین نمونه برای صبحانه استفاده از غذاهایی با طبیعت گرم است، زیرا غذای با طبع سرد مثل شیر باعث رخوت و سستی آنها در سر كلاس خواهد شد. لازم بذكر است شیر را قبل از خواب به كودكان بدهید یا اگر آن را در صبحانه قرار میدهید، حتماً به همراه عسل یا خرما باشد تا طبع سرد آن ملایم شود (البته قبل از خواب هم بهتر است با مصلح خود میل گردد). از نمونه انتخابهای مناسب برای صبحانه دانشآموزان میتوان به موارد زیر اشاره نمود: ارده و عسل یا مربا، كره و عسل یا مربا، حلوا ارده، شیر و عسل، نان و خرما، حلوای سنتی، خوراك عدسی با گلپر، فرنی یا شیر برنج به همراه مربا، نان شیرمال و عسل، تخممرغ (مصلح تخممرغ آویشن یا گلپر است)، البته میوه یا آبمیوه طبیعی فصل هم گزینههای مناسب دیگری هستند.
كیفیت غذا مهم است
متأسفانه امروزه مردم معیار مناسبی برای انتخاب غذا ندارند و اغلب به در دسترس بودن، ارزان بودن، تهیه سریع و آسان و طعم ماده غذایی توجه بیشتری میشود تا كیفیت و مواد مغذی آن. از اینرو مشكلات گوارشی، چاقی كودكان، بیماریهای مزمن و دیابت روز بهروز در حال گسترش است. متأسفانه هنوز هم مادرانی هستند كه میانوعده كودكان خود را ساندویچ سوسیس یا كالباس یا غذاهای آماده انتخاب میكنند. اغلب مواد نگهدارنده كه در صنایع غذایی بكار میروند، سرطانزا هستند. میتوان گفت تغذیه افراد امروزی بیشتر از روی هوس و بیخیالی است و موضوع مهمی برای آنها تلقی نمیشود، در حالیكه در سخنان ائمه بزرگوار، بارها تأكید شده است كه «به غذای خود بنگرید، زیرا شما همان چیزی هستید كه میخورید» از آنجایی كه بدن سازگاری بالایی دارد و به مرور زمان سالهای بعد عوارض تغذیه نامناسب خود را نشان میدهد، اغلب تصور میكنند بیماریهای سایر افراد جامعه گریبانگیر آنها نخواهد شد. آمار روز افزون چاقی و دیابت در كودكان گویای این مطلب است كه باید هر چه دقیقتر به انتخاب غذای خود دقت نماییم.
چاشت مدرسه جایگزین صبحانه نیست
با توجه به اینكه اغلب دانشآموزان صبح از منزل خارج میشوند، نكته بسیار مهم این مسأله است كه بعضی از خانوادهها با همراه كردن چاشت فرزند خود، از دیدشان كار بسیار مهمی انجام داده و وعده صبحانه را تكمیل میپندارند، در صورتیكه نكته اشتباه این است كه چاشت مدارس به هیچ عنوان جایگزین صبحانه منزل نیست. مطالعات علمی ثابت كردهاند كه عملكرد مغز حدود 1 ساعت پس از صرف صبحانه به میزان طبیعی خود میرسد و با توجه به اینكه زمان صرف چاشت پس از حدود 5/1 تا 2 ساعت بعد از حضور در مدرسه است (با احتساب مسیر خانه تا مدرسه) عملاً چند ساعت اولیه مدرسه بازدهی و كارآیی مغز تا حد كفایت خود فاصله زیادی دارد، بنابراین باید با خواباندن بهموقع دانشآموزان و بهموقع بیدار شدن آنها در صبح، فرصت كوتاه 15 تا 20 دقیقهای برای صرف صبحانه آنها قرار دهیم. دیر بیدار شدن باعث عصبی شدن و استرس بیجای نوگلان ما شده ضمن اینكه با دست خود ضربه محكمی به فراگیری آموزش آنها در مدرسه وارد میكنیم.