ادویهها موادی هستند که طبق نامشان جمع دوا گفته میشوند. این مواد چیزی بین غذا و مواد غذایی هستند و در هر دو دسته جای میگیرند.
به همین دلیل نیز خواص بسیار جالبی دارند که میتواند در درمان و پیشگیری از برخی بیماریها موثر باشد و همچنین طعم و عطر غذا را بهبود بخشد.
در این مقاله خواص برخی از ادویههای پرمصرف در غذاهای ایرانی برای شما قرار داده شده است.
هل
هل بومی جنوب شرق آسیا است كه به عنوان ادویه استفاده شده و در اشكال پودر و روغن نیز یافت میشود و خاصیت غذایی فراوانی دارد.
بسیار معطر است و در تهیه بسیاری از غذاها و نانها و شیرینیها مورد استفاده قرار میگیرد.
هل انواع مختلفی دارد، از جمله هل سیاه، هل سفید و هل سبز. معده را تقویت و نفخ شكم را درمان كرده و سرفه و سرما خوردگی و تب را نیز برطرف میكند.
اگر دچار حالت تهوع هستید، به شما توصیه میكنیم از دم كرده هل استفاده كنید.
هل مقوی قلب و اعصاب است و برای درمان بیماریهای روده و ریه نیز استفاده میشود و سردرد را كاهش میدهد و حملات صرع را نیز درمان میكند.
هل خاصیت ضدعفونیكننده دارد و تقویتكننده میل جنسی است و میتوان از آن به عنوان یك ملین استفاده كرد. از هل برای رفع بوی بد دهان نیز میتوان استفاده كرد.
چای هل، یكی از چایهای محبوب است. انزال زودرس و اختلال در نعوظ را نیز درمان میكند. گروهی معتقدند كه هل، افسردگی را درمان میكند.
دارچین
از خواص اصلی دارچین تنظیم و كنترل قندخون است.
این ادویه خوشمزه كه بیشتر آشپزها از آن در تهیه دسرها و شیرینیها استفاده میكنند، به كنترل قندخون كمك میكند و شاید یكی از دلایل افزایش مبتلایان به بیماری دیابت در آمریكا عدم استفاده كافی از این ادویه باشد.
در دو دهه گذشته تعداد مبتلایان به دیابت دو برابر شده است.
مطالعات نشان میدهند كه دارچین نقش مهمی در كنترل قندخون و دیگر بیماریهای قلبی عروقی دارد.
دیابت و تصلب شرائین خطر ابتلا به بیماریهای قلبی - عروقی را شش برابر افزایش میدهد، ولی خوشبختانه با تغییر در شیوه زندگی میتوان از روند ابتلا و پیشرفت بیماری دیابت پیشگیری كرد.
در مطالعهای در ایالات متحده، 109 بیمار مبتلا به دیابت مورد بررسی قرار گرفتند.
در این مطالعه افرادی كه روزانه 1 گرم دارچین مصرف میکردند، پس از سه ماه، مقدار هموگلوبین A1C خون آنها 83 درصد كاهش یافته و در 7 درصد از آنها بیماری كنترل شده و در 1 درصد از آنها بهبودی حاصل شد.
پژوهشگران سوئدی نیز با تحقیق بر روی 14 نفر دریافتند كه استفاده از دارچین به عنوان چاشنی غذا قندخون را به مقدار قابل توجهی كاهش میدهد.
دارچین همچون انسولین عمل میكند. این ماده موجب تحریك گیرندههای چربی و سلولهای عضلانی میشود و قند اضافی را از خون خارج و در سلولها ذخیره میكند و این درست همان كاری است كه انسولین انجام میدهد.
دارچین از ابتلا به بیماریهای زیر پیشگیری و آنها را درمان میكند:
سرطان، كلسترول خون افزایش یافته، مسمومیت غذایی، بیماریهای قلبی، فشارخون بالا، سكته، زخم عفونتهای قارچی واژن، سندرم تخمدان پلیكیستیك و مقاومت به انسولین.
پودر دارچین پس از چند ماه عطر خود را از دست میدهد؛ بنابراین بهتر است چوب آن را بخرید و هرگاه به آن نیاز دارید، آن را آسیاب كنید. دارچین سریلانكا بهترین دارچین جهان شناخته شده است.
زردچوبه
یكی از خاصیتهای اصلی زردچوبه كاهش التهاب است. زردچوبه یكی از ادویههای اصلی مردم هند است كه تقریباً در تمامی غذاهای آنها یافت میشود.
شاید به همین دلیل است كه مردم هند نسبت به كشورهای غربی، به خصوص آمریكا كمتر به بیماریهای مزمن مبتلا میشوند.
خاصیت درمانی زردچوبه ناشی از ماده فعال تشكیلدهنده آن به نام كوركومین است كه این تركیب قوی و متنوع سرشار از آنتیاكسیدان بوده و خاصیت ضدالتهابی دارد و تقریباً برای سلامت تمام اعضاء بدن مفید است.
زردچوبه از اكسیداسیون و در نتیجه التهاب مزمن جلوگیری میكند. پژوهشها نشان میدهد كه كوركومین موجود در زردچوبه در مقایسه با داروهای ضدالتهابی و ضددرد مؤثرتر است و البته مصرف آن هیچ عارضه جانبی ندارد.
داروی تاموكسیفن از جمله داروهایی است كه برای جلوگیری از گسترش و عود سرطان سینه تجویز میشود.
براساس پژوهشها، تأثیر كوركومین در كاهش درد و التهاب بیش از تاثیر داروی آسپرین و ایبوپروفن، و دركاهش سلولهای سرطانی بیش از بسیاری از داروها است.
زردچوبه تنها منبع خوراكی كوركومین است كه به راحتی میتوان از آن استفاده كرد.
زردچوبه در درمان و پیشگیری از بیماریهای زیر مؤثر است:
آسم، سرطان، كلسترول خون افزایش یافته، آكنه، آلرژی، آلزایمر، آرتریت، كولیت (التهاب روده)، فیبروز، افسردگی، درماتیت، دیابت نوع 2، اگزما، عفونت چشم، نفخ شكم، بیماریهای كیسه صفرا، نقرس، بیماری قلبی، بیماریهای لثه، نفخ شكم، بیماریهای كیسه صفرا، نقرس، بیماریهای لثه، فشار خون بالا، خارش، بیماریهای كبدی، چاقی، درد، سكته، زخم، پسوریازیس و بثورات جلدی.
بیشتر زردچوبههای جهان از دو نقطه در هند تأمین میشوند، آلپی و مادراس است.
زردچوبه مانند زنجفیل گیاهی یك ریشه است. توصیه میشود آن را به اندازه مورد نیاز خود خریداری كرده و بیش از چند ماه نگهداری نكنید؛ زیرا عطر و طعم خود را از دست میدهد...
فلفل سیاه
پودر میوههای نرسیده و خشكشده درختی با نام علمی Piper nigrum میباشد. این گیاه با ریشههای نابجایی كه تولید میكند با اتصال به درختان دیگر به عنوان انگل و تكیهگاه بالا میرود.
برگهای این گیاه منفرد، بیضیشكل و نوكتیز هستند. گلها به صورت مجتمع سنبله بوده كه به میوههایی كروی و كوچك تبدیل میشوند.
موطن این گیاه هندوستان است، ولی در نواحی دیگر از جمله چین، كامبوج و نقاط دیگری از آسیا كشت میشود.
برای تهیه فلفل سیاه، میوهها را قبل از رسیدن كامل میچینند و در آفتاب خشك میكنند (گاهی هم از دستگاههای خشككن استفاده میشود.
به این ترتیب، میوهها آب خود را از دست داده و پوست آنها چروكیده میشود.
این میوهها پس از خشك شدن به صورت كروی و قطر حدود 5 میلیمتر با سطحی ناصاف و چروكیده و قهوهای مایل به سیاه یا خاكستری تیره درمیآیند.
در صورتی كه این میوه پودر شود، پودر فلفل سیاه موجود در بازار به دست میآید.
فلفل تند
فلفل تند میوه گیاهی از سرده فلفل دلمهای است که عضوی از خانواده بادنجانیان میباشد. فلفل قرمز از قاره آمریکا میآید.
بعد از کشف امریکا توسط کریستف کلمب و مبادله همه جانبه بین قارهها، تیپهای گوناگونی از فلفل تند در سراسر دنیا برای استفاده خوراکی و پزشکی پرورش پیدا کرد. فلفل قرمز و فلفلهابانرو از انواع این فلفل هستند.
فلفل تند به صورت خشک شده برای چاشنی غذاها در بسیاری از کشورهای جهان استفاده میشود.
همچنین به صورت تازه برای کسانی که تحمل این میزان تندی را داشته باشند همراه با غذا و به صورت ترشی قابل استفاده است.
با توجه به طعم خاصی که این نوع فلفل دارد از آن در سسهای مختلف نیز استفاده میشود.
اثرات داروشناسی فلفل
از قدیم، فلفل را به عنوان ضدآسم، ضدتب، درمان عفونتهای دستگاه تنفسی، مشكل هضم غذا، مرهم و ضدسرطان میشناختهاند.
ماده اصلی فلفل، كاپسایسین، دارای خاصیت محرك، ضددردهای عصبی موضعی، ضدورم، ضدآرتریت و ضدروماتیسم است.
مصرف خوراكی فلفل، دارای خواص محرك گردش خون، ضداكسیدان، كاهشدهنده كلسترول و چربی خون است (كه با این اثر میتواند باعث جلوگیری از تنگی و گرفتگی عروق شود.
همچنین دارای خاصیت كاهش چسبندگی پلاكت میباشد كه با این عمل، از لخته شدن خون و ایجاد سكته، جلوگیری میکند.
پژوهشهای كلینیكی جدید نشان داده است كه مصرف كرمهای حاوی 0/75- 0/25 درصد كاپسایسین به صورت موضعی تا چهار بار در روز میتواند در كاهش دردهای آرتریت، روماتیسم و كاهش آثار پسوریازیس، مؤثر باشد.
این آثار نیز با خوردن فلفل و گنجاندن آن در رژیم روزانه، میتواند بر بدن اعمال گردد.