اعظم اسلامي مجد
در ابتدا برای رسیدن به نتیجه و رضایت مرتباً زمان استفاده از فیسبوك را افزایش میدهید در آنِ واحد چند پنجره را باز میكنید، بعد از مدتی متوجه این مسئله میشوید كه نباید در این كار زیادهروی كنید و تلاش میكنید كه زمان استفاده از فیسبوك را كاهش دهید اما دچار اضطراب و پریشانی میشوید، مثل افرادی كه چیزی را گم كردهاند، عملكرد كاری و حتی فردیتان تحت تأثیر قرار میگیرد، دلهره و نگرانیهایتان بیشتر میشود و مُدام در فكر این هستید كه روی دیوار فیسبوكتان چه چیزی نوشته شده است و ...
برخی از فعالیتهای مهم اجتماعی شما به شدت كاهش یافتهاند و یا به عبارتی روابط اجتماعی خود را به فیسبوك محدود كردهاید حتی به بسیاری از تماسهایتان پاسخ نمیدهید چرا كه عادت كردهاید با دیگران فقط از طریق فیسبوك ارتباط برقرار كنید. این مسئله در مورد نوجوانان و جوانانی كه میخواهند با غیر همجنس خود ارتباط داشته باشند، به اوج میرسد. بلافاصله بعد از ملاقات یكی از دوستان قدیمیتان و یا حتی افرادی كه با آنها به تازگی دوست شدهاید، به او میگویید «در فیس بوك میبینمت» و این علائم همگی خبر از یك چیز میدهند و آن چیز اعتیاد شما به استفاده از فیسبوك است.
اختلال اعتیاد به اینترنت
شاید به ذهنتان هم خطور نكند ولی اختلالی به نام «اختلال اعتیاد به اینترنت» یا «IAD» شما را درگیر خود نموده است. بیگمان بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال آن را تكذیب میكنند ولی در حال حاضر كودكان، نوجوانان و جوانان بسیاری به آن دچارند ولی سئوال اصلی این است كه آیا برای این مشكل راهحلی وجود دارد و چگونه میتوان از این اعتیاد خلاصی یافت؟
به هر حال یكی دیگر از معضلات زندگی مدرن یا مدرنیته شدن زندگی، اعتیاد به فیسبوك است. فرهنگ مدرن ما به طور ناخودآگاه از طریق اطلاعات ما (مفید یا غیرمفید) در حال رشد و تكثیر است.
در واقع در وضعیت كنونی فرهنگ ما از طریق اینترنت در حال پخش شدن است، به همین دلیل بخش اصلی فرهنگ را مُد، موسیقی و مجلات رواج میدهند. بسیاری از اطلاعات دریافتی از طریق اینترنت به هیچوجه درست نیستند. كیفیت رواج اجتماعی رو به كاهش است و به جرأت میتوان گفت فیسبوك چیزی فراتر از چك كردنهای هر روزی است.
برخی از روانشناسان ادعا میكنند كه مردم میتوانند از طریق فیسبوك خود را از چشم دیگران ببینند، در حالی كه آنها از طریق فیسبوك این توانایی را مییابند كه فقط آن چیزهایی كه دوست دارند مردم بدانند و بینند و نه حقایق واقعی را. ما از خودمان بهترین تصویر ممكن را میسازیم و تعدادی از آن چیزهایی كه مورد علاقهمان هستند را جمع میكنیم. بعد از آنكه زندگی خود را برای دیگران به معرض تماشا و قضاوت میگذاریم، مردم نیز بیكار نمیماند و شروع به درجهبندی روابطمان میكنند.
این مسائل در افرادی كه اغلب در جستجوی تصدیق و اعلام موافقت از جانب دیگران هستند ایجاد نگرانی و دلهره میكند و مخصوصاً خانمها را تحت تأثیر قرار میدهند، مثلاً خانمهایی كه تعداد تبریكات روز تولدشان روی دیوار فیسبوك به اندازه كافی نباشد، احساس سرافكندگی میكنند و حتی این مسئله كه در روز تولدشان چه كسانی به آنها تبریك گفتهاند و چه كسانی اینكار را انجام ندادهاند نیز خود باعث بروز برخی تشویشها و استرسهای بیشتری میشود.
جوانانی كه در فیسبوك حضور دائم دارند، بیشتر دچار اختلالات روانی ناشی از آن میشوند مثلاً در كنترل خود، ضعف بیشتری دارند. وقتی زندگی و وجود یك نفر به صورت مجموعهای از اطلاعات در وب سایت در میآید در واقع گویی از او كم میشود و رو به نقصان میرود. همهچیز آب میرود و كوچك میشود. شخصیتهای افراد، دوستیها، زبانها، حساسیتها و احساسات. ترسها، عاطفهها و آرزوها كوچك میشوند.
مرتباً باید مراقب باشید كه چه اطلاعاتی را در معرض دید میگذارید. ارتباطات روز به روز غیرمستقیمتر و كوتاهتر میشوند، تلگراف به تلفن به ایمیل و به توییتر و ما آنقدر در جزئیات زندگی درگیر میشویم كه چیزهای اصلی و واقعی را از دست میدهیم.
به نظر میرسد كه ما در عرص جنون و دیوانگی (paranoia) زندگی میكنیم. برخی از روانشناسان بسیار نگران شدهاند و میگویند عادت استفاده از فیسبوك و اینترنت از كنترل خارج شده است اگر دوست دارید بدانید كه آیا به اختلال استفاده از فیسبوك دچار شدهاید یا نه بهتر است این سئوالات را پاسخ دهید:
آیا مدت زمان زیادی را به فكر كردن به فیسبوك و یا برنامهریزی استفاده از آن اختصاص میدهند؟
آیا از فیسبوك برای فراموش كردن مشكلات شخصیتان استفاده میكنید؟
آیا هر روز بیشتر از قبل تحریك میشوید كه از فیسبوك استفاده بیشتری كنید؟
آیا اگر نتوانید مدتی از فیسبوك استفاده كنید، آزرده میشوید و از این مسئله رنج میبرید؟
آیا آنقدر از فیسبوك استفاده میكنید كه اثرات منفی آن روی شغل و تحصیلات شما نیز پدیدار شدهاند؟
آیا تا به حال چند بار تلاش كردهاید این عادت خود را ترك كنید ولی هر بار شكست خوردهاید؟
اگر پاسخ شما به 4-6 مورد از این سئوالات «خیلی یا اغلب مواقع» است، بیشك استفاده از فیسبوك در مورد شما به یك عادت خارج از كنترل در آمده است.