امروزه روانشناسي تصوير ذهني به اثبات رسيده است. روانشناسي تصويرذهني در زمينههاي شخصيتهاي مستعد سلامت، شخصيتهاي مستعد بيماري، شخصيتهاي مستعد خوشبختي و بدبختي، شخصيتهاي مستعد شكستطلب و موفقيتطلب و بسياري از حقايق مشهود زندگي بينش تازهاي ميآفريند.در زمينه قدرت تفكر مثبت بصيرت تازهاي ايجاد ميكند و مهمتر از آن توضيح ميدهد كه چرا در برخي افراد صادق است و در مورد برخي ديگر صدق نميكند. تفكر مثبت به خصوص وقتي كه با تصوير ذهني خود سازگار باشد به راستي كه اعجاز ميكند، اما در صورت ناسازگاري مادامي كه تصوير ذهني تغيير نكرده است موثر نيست.
تغيير تصوير ذهني
تغيير تصويرذهني در هر جهت كه باشد، در جهت بهتر شدن يا بدتر شدن، تنها ناشي از خرد نيست. حاصل تجربه كردن است اين حاصل تجربههاي خلاق گذشته است و به همين طريق هم ميتوانيد آن را تغيير دهيد. اين كودك نيست كه به او درس عشق ميدهند، از كودكي كه عشق را تجربه كرده تبديل به يك فرد بالغ سالم و شادمان و سازگار ميشود. درك، روانشناسي «خويش» ميتواند به جاي موفقيت و شكست – عشق و تنفر – تلخكامي و شادكامي را با هم عوض كند. با كشف خويش ميتوان ازدواج متزلزلي را نجات داده به زندگي از هم پاشيده استحكام بخشيد و قربانيان شكست شخصيت را نجات داد.
آيا جراحي پلاستيك به بهتر شدن عزتنفس كمك ميكند؟
تغييرات چشمگيري كه در كنش و شخصيت شخصي كه عيبي از صورتش برداشته ميشود اين مسأله را در ذهن روانشناسان و جراحان پلاستيك به وجود ميآورد. اغلب چاقوي جراحي در دست فرد جراح عصاي جادويي بود كه نه تنها قيافه بيمار را تغيير ميداد، بلكه زندگي او را هم متحول ميكرد. جراحي زيبايي ممكن است فايدههاي بسياري هم داشته باشد كه ارزندهترين آن بهتر كردن فيزيكي است كه ايرادي دارد ولي ظاهر فيزيكي ما عميقاً از افكار دروني – احساسات – فهم – اهداف و تمايلات ما سرچشمه ميگيرد. وقتي با بدنمان راحت نيستيم – سطح اعتماد به نفسمان پايين ميآيد تأثير جراحي زيبايي را ميتوان با كاهش وزن مقايسه كرد. كساني كه سعي كردهاند وزن كم كنند پيشرفتهاي مثل احساس جواني دوباره – جذابيت و اعتماد به نفس بيشتري دارند. بعد از عمل جراحي زيبايي تغييرات فيزيكي كه رخ ميدهد ميتوانيد اميدبخش باشد به عنوان مثال، بيماراني كه جوانسازي صورت انجام ميدهند مثل كشيدن صورت ممكن است اعتماد به نفس بيشتري در كار و موقعيتهاي اجتماعي به دست آورند و جسماً فعالتر شوند زيرا احساس ميكنند همان هستند. كساني كه سالهاست با ظاهرشان احساس راحتي نميكنند به دنبال اين هستند كه ظاهرشان را تازه سازند و خودشان را دوباره بسازند كه باعث ميشود كار جراحان را كه نه تنها ساخته نتايج خوشايند زيبايي شناختي است بلكه به وجود آوردن نتايجي است كه باعث شود بيمار از لحاظ شخصيتي برجسته و تك به نظر بيايد اما شخصيت بسياري از اين بيماران پس از انجام عمل جراحي تغييري نكرده است.
آنچه بايد قبل از جراحي زيبايي صورت بدانيد!
از درستي تصميم خود مطمئن شويد: انتخاب درست بيماران براي عمل زيبايي بايد با ارزيابي دقيق آنها از لحاظ روانشناختي صورت گيرد كه مهمترين آن انگيزه بيمار است چرا كه به اندازه تعداد افرادي كه اقدام به اين كار ميكنند، انگيزهها متفاوت است و هر انگيزهاي دليل برانجام عمل نميشود و اين انگيزه از منابع مختلفي نشأت ميگيرد. بيماران معمولاً به وسيله مشاورههاي دروني يا بيروني تحريك ميشوند و برخي انگيزه بيروني خود را راضي كردن ديگران مانند همسر، اقوام و اطرافيان ميدانند و فكر ميكنند با بهتر شدن وضعيت ظاهري خود ميتوانند نتيجه بهتري بگيرند ولي اين تفكر تنها در موارد نادر جواب ميدهد. بيماراني كه تحت فشار اقدام به عمل ميكنند در اين امر بياراده عمل ميكنند. فردي مناسب اين عمل است كه در تصميمگيري براي عمل نقش دارد و تحت فشار ديگران تن به اين عمل نداده است. شدت درد اين عمل با انگيزه فرد رابطه غير مستقيم دارد. اگر فرد با تصميم خود اقدام به اين عمل كرده باشد درد كمتري دارد ولي كسي كه تحت فشار عامل خارجي تن به عمل داده درد زيادي را بعد از عمل بايد تحمل كند. به عبارتي افرادي كه تحت تأثير انگيزه دروني هستند گزينههاي مناسب براي اين عمل هستند. با اين مسائل از اين مورد غافل نشويم كه عمل زيبايي مزايايي هم به دنبال دارد و ميتواند در روحيه و كيفيت ادامه زندگي برخي افراد موثر باشد و باعث اعتماد به نفس بيشتري در جامعه و در ميان دوستان شود.
نقابي كه با جراحي به چهره ميزنيم
شايد شما نيز از افرادي باشيد كه در مقابل آينه ميايستند و از صورتشان گلهمند هستند اين احساس آنقدر قوي است كه ممكن است شما را مجاب كند تا خودتان را به تيغ جراحي بسپاريد. اگر دلايل پزشكي و درماني اين اقدام را كنار بگذاريم، واقعاً چه چيزي باعث ميشود افرادي سالم تنها به بهانه اينكه از چهرهشان خوششان نميآيد زير تيغ جراحي ميروند. حس زيبا شدن به اندازه كافي قوي است تا هر انساني را مجاب كند براي زيباتر شدن جراحي را تجربه كند و همين امر باعث شده شاهد افزايش روزافزون اين عمل زيبايي باشيم. براساس آمار 95درصد از متقاضيان را دختران و زنان 18 تا 45 ساله براي عمل بيني و اندام و 5 درصد آنها را مردان براي بيني و كاشت مو تشكيل ميدهد.
به طور كلي جراحيهاي زيبايي به 2 دسته تقسيم ميشوند
دسته اول به منظور زيباتر شدن و بهتر كردن ظاهر و اندام صورت ميگيرد. دسته دوم جراحيهاي ترميمي هستند كه به منظور رفع عيب يا نقصهايي صورت ميگيرد كه در بدن به صورت مادرزادي يا بر اثر سانحه يا هر اتفاق ديگري رخ دادهاند كه ميتوان از جمله سوختگيهاي شديد. آسيبها- ناهنجاريهاي مادرزادي و رشدي – عفونتها و بيماريها و برداشتن تومور يا غدد سرطاني اشاره كرد. به رغم تأثيرات مثبتي كه اينگونه اعمال جراحي دارد براي اعمال جراحي ميتواند بر بهبود كيفيت زندگي فرد داشته باشد. در برخي موارد شاهد اثرات منفي زيادي هم هستيم كه از اثرات مالي گرفته تا جسمي و رواني را شامل ميشود، براي جلوگيري از چنين پيشامدهايي دو موضوع ضروري است: يكي مراجعه به روانشناس قبل از عمل جراحي كه ميتواند نقش به سزايي در تصميم فرد براي انجام عمل داشته باشد و ديگري مراجعه به روانشناس بعد از عمل كه معمولاً به درمان افسردگيها و ناراحتيهاي روحي مربوط ميشود كه بيماران به آن دچار ميشوند
عوارض جانبي جراحيهاي زيبايي
از جمله عوارض ميتوان به درد بعد از عمل – عفونت – واكنشهاي حساسيتي – حالت تهوع و استفراغ اشاره كرد كه به طور كلي در همه عملهاي زيبايي مشاهده ميشوند ولي عوارض بعد از جراحي تنها به اين موارد محدود نميشود. از ديگر عوارض ميتوان به واكنشهاي حساسيتي به داروهاي بيهوشي – پس زدن بافت پيوندي تغيير رنگ بافت – ايجاد لختههاي خون – خونمردگي در ناحيه پوست و آسيبهاي عصبي اشاره كرد كه ميتوانند مشكلات زيادي را ايجاد كنند. عمل زيبايي در افراد سيگاري خطرات بيشتري را به همراه دارد چرا كه بهبود زخم را به تعويق مياندازد و در عين حال، خطر عفونت، كبودي، باقي گذاشتن جاي زخم و مشكلات ريوي را بيشتر ميكند.
مراجعه به روانشناس ضروري است
افرادي كه به متخصصان زيبايي مراجعه ميكنند بيشتر كساني هستند كه معمولا به دنبال كمال در زيبايي خود هستند. همچنين بيشترين افرادي كه بعد از عمل جراحي از وضعيت خود ناراضياند هم همين افراد هستند. اين دسته از افراد كمالگرا به دليل اينكه جوياي بهترينها هستند بيشتر در معرض افسردگي قرار دارند و حتي پس از عمل جراحي هم راضي نميشوند چرا كه دچاروسواس فكري ميشوند. اين افراد گزينه مناسبتري براي جراحي زيبايي به شمار نميروند. معمولاً نارضايتي از وضعيت بدني با كاهش عزتنفس، اعتماد به نفس و احساسات خود در فرد ارتباط دارد. همين احساسات باعث ميشوند به دنبال چهره يا نوع ظاهر جديدي از خود باشيد اما تصور نكنيد جراحي زيبايي به طور قطع باعث افزايش اعتماد به نفس ميشود بلكه همانطور كه گفتيم بسياري از افراد ممكن است بعد از عمل از ظاهر جديد خود راضي نباشند و اعتماد به نفس آنها قبل از جراحي هم كمتر شود و اينجاست كه مشكلات آغاز ميشود.
توهمزشتي
براي معيوبي مادرزاد جراحي پلاستيك به راستي معجزه ميكند اگر به استناد اين موارد صحبت كنيم به راحتي ميتوان نتيجه بگيريم كه شفابخشي مقام اختلالات رواني، ناخشنودي، ناكامي ترس، اضطراب و نبود اعتماد به نفس جراحي پلاستيك تمام عيار كليه عيوب بدن را از ميان برميدارد. توهم زشتي بسيار شايع است تحقيق اخيري نشان داد نود درصد از دانشجويان به نحوي از انحنا از قيافهشان راضي نبودهاند. اگر كلمات طبيعي يا متوسط معنايي داشته باشد مسلم است نود درصد جمعيت ما نميتواند قيافه (غير طبيعي) يا متفاوت يا معيوب داشته باشد. كشور ايران شماره اول جراحيهاي زيبايي جهان را دارد از سويي ديگر تقاضا براي جراحي زيبايي بيني در مقام اول – اندام در مقام دوم و حذف چين و چروك در مقام سوم جراحيهاي زيبايي قرار دارد. يكي از جراحان پلاستيك در اين زمينه ميگويد: در ايران علت استقبال از اين عمل اين است كه از لحاظ ژنتيكي و نژادي ايرانيها بينيهاي بزرگ و نوك تيز دارند. براساس آمار حدود 75 درصد متقاضيان جراحي زيبايي مشكل اعتماد به نفس دارند. 80درصد از زنان و 60 درصد از مردان تمايل به انجام جراحي زيبايي دارند كه تنها 10 درصد از آنها از كار راضي هستند و 50 درصد به عمل دوباره ميكشد.
نتيجهگيري
تصوير ذهني تعيين كننده تمامي نمونههاي ناكامي و موفقيتهاست. براي زندگي حقيقي يعني رسيدن به زندگي رضايت بخش به يك تصوير ذهني واقعبينانه و شايسته نياز است و بايد بتوانيد با آن زندگي كنيد. بايد از خويش راضي باشيد. اعتماد و عزت نفس مناسبي نيز داريد. محتاج خويشي هستيد كه بتوانيد به آن اعتماد و اطمينان كنيد بايد خويشي باشيد كه اسباب خجالت شما نباشد و آزادانه آن را به طور خلاق به كار گيريد. به خويشي نياز داريد كه با واقعيت مطابقت داشته باشد و بتوانيد به طور موثر در دنيايي حقيقي با آن زندگي كنيد. از نقاط ضعف و قوت خود آگاه باشيد و در هر دو مورد با خود صادقانه برخورد كنيد. تصوير ذهني بايد آن حدود منطقي شما باشد بيش از آن چه هستيد يا كمتر از آن وقتي اين تصوير ذهني بيعيب و مطمئن باشد احساس خوشي ميكنيد و وقتي به خطر افتاد احساس دلواپسي و ناامني به شما دست ميدهد. اگر تصوير ذهني مايه خجالتتان باشد پنهانش ميكنيد خلاقيت متوقف ميشود آدم نچسبي ميشويد و با شما كنار آمدن دشوار ميشود اگر جراحت روي صورت تصوير ذهني را بهتر كند احترام و اعتماد به نفس بيشتر ميشود . تنها در صورتي تغييرات شديد رواني به دنبال ميآيد كه به همين اندازه تصوير ذهني معيوب اصلاح گردد. گاه تصوير خويش بدشكل؛ حتي پس از عمل جراحي باقي ميماند.