به گزارش همشهری، بررسیها نشان دادهاند که بیماران کووید-۱۹ ممکن است دچار سرگیجه یا گیجیومنگی (dizziness) و نیز دچار سرگیجه واقعی یا سرگیجه دورانی (vertigo) شوند.
برخی عوارض پزشکی که منجر به سرگیجه و سیاهی رفتن چشمها میشوند ممکن است با کووید رخ دهند. به عنوان مثال، برخی شواهد نشان میدهند که برخی از بیماران کووید پس از ابتلا به بیماری «نشانگان تاکیکاردی وضعیتی» (POTS) پیدا کردهاند. POTS باعث افت فشارخون هنگام برخاستن از حالت نشسته یا درازکشیده میشود.
سرگیجه کاذب در برابر سرگیجه واقعی
سرگیجه (کاذب) یا سیاهی رفتن چشمها (dizziness) به معنای احساس ضعف، بیثباتی یا سردرگمی است. سرگیجه واقعی یا دورانی زمانی رخ میدهد که احساس کنید محیط اطراف شما در حال چرخش است. هم سیاهی رفتن چشمها و هم سرگیجه واقعی مشکلات تعادلی هستند.
دو نوع سرگیجه واقعی یا دورانی وجود دارد: مرکزی و محیطی. سرگیجه مرکزی هنگامی رخ میدهد که مشکلی در مخچه مغز که مسئول کنترل تعادل، وضعیت بدن، گفتار و راه رفتن است، وجود داشته باشد. سرگیجه محیطی ناشی از مشکلات گوش داخلی است. گوش داخلی شما در کنترل تعادل نقش دارد.
آیا کووید میتواند باعث سرگیجه واقعی شود؟
کووید معمولاً سیستم تنفسی شما را تحت تأثیر قرار میدهد و باعث سرفه، عطسه و گلودرد میشود. تحقیقات نشان دادهاند که علائم عصبی مانند سیاهی رفتن چشمها و سرگیجه نیز ممکن است نشانههایی از کووید باشند.
برخی شواهد حاکی از ارتباط بین کووید و بیماریهای عصبی است. به عنوان مثال، عفونتهای ویروسی مانند کووید معمولاً باعث التهاب عصب دهلیزی در گوش داخلی به اصطلاح پزشکی «نوریت وستیبولار» میشوند. این التهاب عصبی میتواند منجر به از دست دادن حس بویایی، چشایی و سرگیجه واقعی شود.
دقیقاً مشخص نیست که چگونه کووید باعث سیاهی رفتن چشمها و سرگیجه واقعی میشود. یک مطالعه در سال ۲۰۲۳ کروناویروس ایجادکننده کووید-۱۹ احتمالاً میتواند از سد خونی-مغزی عبور کند و سیستم عصبی مرکزی شما را تحت تأثیر قرار دهد. سد خونی-مغزی به کنترل حرکت سلولها و مولکولها بین خون و مغز کمک میکند. برخی شواهد نشان میدهند که سرگیجه در کووید ممکن است ناشی از استرس روانی باشد.
چه زمانی سرگیجه رخ میدهد؟
تحقیقات نشان دادهاند که سرگیجه ممکن است همزمان با ابتلا به کووید یا پس از آن رخ دهد. شرایط پسا-کووید یا همان کووید درازمدت به معنای علائمی هستند که برای هفتهها تا سالها پس از ابتلا ادامه مییابند. یک بررسی در سال ۲۰۲۳ نشان داد که التهاب مغز ممکن است باعث علائم درازمدت مغزی و عصبی کووید شود. این علائم ممکن است بین ۱۰ روز تا ۱۰ هفته طول بکشند.
سایر علائم عصبی کووید و کووید درازمدت شامل موارد زیر است:
- اضطراب و افسردگی
- مهآلودگی مغزی یا مشکل در تمرکز و تفکر
- سردرگمی
- زوال عقل
- سردرد
- تغییرات خلقی (مثلاً احساس خشم یا غم)
- آسیب عصبی (مثلاً بیحسی و مورمور شدن)
- از دست دادن حس چشایی یا بویایی
- تشنج
سندرم POTS (نشانگان وضعیتی تاکیکاردی یا افزایش سرعت ضربان قلب، یک بیماری دیگر است که تحقیقات ارتباط آن را با کووید نشان دادهاند. POTS باعث افت ناگهانی جریان خون به قلب پس از برخاستن میشود که ممکن است منجر به سرگیجه شود. مطالعهای که در سال ۲۰۲۲ روی ۱۲۰۰۰ بزرگسال مبتلا به کووید انجام شد، نشان داد ۲۶۰ نفر پس از ابتلا به بیماری دچار POTS شدهاند.