به قلم : دکتر سیدضیاءالدین مظهری - متخصص تغذیه و رژیم درمانی
تحریریه زندگی آنلاین : با هر دم و بازدم و تناول هر لقمه و نوشیدن هر جرعهای دو احتمال برای انسان بهوجود میآید، اگر هوایی كه تنفس میگردد و جامدات و مایعاتی كه میل میشود، سالم و عاری از آلودگیهای ویروسی، قارچی، باكتریایی، گازهای سمی رادیكالهای آزاد و عاری از انواع فلزات سنگین باشد، فرموده استاد سخن سعدی تحقق مییابد، یعنی هر نفسی كه فرو میرود مُمد حیات و چون برمیآید مفرح ذات میباشد، ولی اگر مهاجمان میلیاردی از نظر میكروارگانیسمها و ذرات معلق یا انباشتگی منواكسیدكربن، بخارات جیوه، سرب، كادمیوم و رادیكالهای آزاد مهاجم داشته باشد و ندانسته از طریق هوا و غذا به كشور وجود انسانها راه پیدا نمایند، در وحله اول سیستم ایمنی و دفاعی بدن را تضعیف كرده، از كار میاندازند. سپس پادگانهای مختلف بدن را تصرف كرده و سلولهای دفاعی بدن یعنی T سل و دودمان آن كه شامل سلولهای كمكی، سلولهای كشنده و سلولهای آرامكننده و همچنین B سلها و بیگانهخواران یا ماكروفاژها از عمل دفاعی بازمیدارند یا آنها را به شدت به اشتباه كردن سوق میدهند كه بهجای حمله به سلولهای بیگانه به سلولهای خودی حمله كرده و باعث ایجاد بیماریهای خود ایمنی و حساسیتهای متعدد و مختلفی میشوند و با عدم توانایی شناخت سلولهای سرطانی بهجای آنكه آنها را مثل معمول نیست و نابود سازد، از كنار آنها بدون اعتنا و توجه گذشته و به این خائنین مجال تقسیم و گسترش میدهند.
بیشتربخوانید:
راه های مقابله با اثرات آلودگی هوابر سلامت
مصرف بیرویه غذاهای حاوی كلسترول
آمارها نشان میدهند به علت كند شدن عكسالعمل ماكروفاژها یا بیگانهخواران، میزان بروز و شدت و مدت بیماری در افرادی كه به علت پرخوری و بدخوری به كلسترول بالا دچار گردیدهاند، بسیار بالاتر از افرادی است كه میزان كلسترول تام و LDL آنها در سطح قابل قبول و میزان HDL آنها بالاتر از 45 میباشد.
فلزات سنگین
فلزات سنگین همچون سرب، جیوه و كادمیوم مخصوصاً در افراد سیگاری و اطرافیان آنها (كه به ناچار دود برون راندهشده از كشیدن سیگار را استنشاق میكنند) باعث كاهش توان سیستم ایمنی میگردند. سرب حاصل از سوخت ناقص موتور ماشینها و كارخانهها، موجبات آلودگی هوا و مصرف غذاهای پرورشیافته در این هوای آلوده و كند شدن پاسخگویی و عكسالعمل سلولهای ایمنی را فراهم میسازد. همچنین جیوه و سایر فلزات سنگین وارده از طریق فاضلابهای هدایتشده كارخانجات به كانالهای آب رودخانهها، بركهها، دریاچهها و دریاها، ارزشمندترین منبع پروتئین و مفیدترین تأمینکننده ید، سلنیوم، كلسیم، آهن و ویتامینهای A، D و گروه B را زیر سؤال برده و بهعلت اثرات زیانبار جیوه بر مغز و اعصاب، توصیه آبزیان را به زنان حامله در دوران بارداری زیر سؤال برده است.
بیشتربخوانید:
با کمک این نوع چای به پاکسازی ریهها کمک کنید
مواد مغذی دوستدار سلامتی و تقویتكننده سیستم ایمنی عبارتند از: كلسیم، آهن و اسیدهای چرب امگا-3 فاقد جیوه، آنتیاكسیدانها و فلزات سلنیوم، روی، ویتامینهای گروه B، E، A، بتا-كاروتن و لسیتین و استیل كولین.
شیر، لبنیات، كنجد، بادام، لوبیای سویا، كلمسبز، اسفناج و كلم بروكلی از منابع قابل توجه كلسیم تلقی میگردند، بهخصوص مصرف شیر، ماست و دوغهای پروبیوتیك عمل دفع آلایندههای زیانبار از طریق مدفوع و ادرار را افزایش داده و با پر كردن ظرفیت فلزات دو ظرفیتی از جذب سرب ممانعت به عمل میآورد.
آهن، به دو صورت هِم و غیرهِم در اختیار بدن فرد قرار گرفته و تأمین آهن بدن جهت خونسازی هموگلوبین و میوگلوبین، تقویت نیروی دفاعی بدن، افزایش قدرت جسمی و ذهنی، پیشگیری از ریزش موها ناشی از كمخونی و دهها وظیفه دیگر در بدن عهدهدار میباشد.
منابع گیاهی حاوی آهن: كلم قمری، چغندر قرمز، ترهفرنگی، كلم بروكلی، آندیو، هویج، غلات و حبوبات، میوههای مختلف مانند توت فرنگی، تمشك، گوجه، سیب، خرما، آلوی خشك و سیب خشك. از منابع حیوانی حاوی آهن نیز میتوان به انواع ماهیها، گوشت گوساله، گاو، گوسفند و اردك اشاره نمود. از منابع خوب آهن غیرهِم نیز میتوان تخم مرغ، گردو، جوانه گندم و بهطور كلی انواع مغزها و آجیلآلات را نام برد.
منابع غذایی روی: گوشتهای مختلف (جگر، سینه مرغ، ماهی، گوشت تیره بوقلمون)، بادام زمینی، شیر كمچربی و تخم مرغ.
منابع غذایی منیزیم: بادام زمینی، اسفناج، نخودسبز، گوشت گاو و گوساله، انواع میوهها، سیب زمینی و آجیل، نان جو، نان گندم، جوانه گندم، سبوس گندم، عدس، لوبیای سفید، كلم بروكلی، اسفناج و سایر سبزیجات، گردو، فندق و بادام.
منابع غذایی سلنیوم: انواع پینر، شیر، تخم مرغ، گوشت و جگر گوساله و گاو، قلوه، ساردین و سایر انواع ماهیها.
بیشتربخوانید:
دمنوش های جادویی برای مقابله با آلودگی هوا
ارتباط فشار خون با آلودگی هوا
منابع غذایی انواع ویتامینها
ویتامین A: گوشت بوقلمون، سیب زمینی شیرین، هویج، اسفناج، طالبی، كلم بروكلی، كلم بروكسل، گوجهفرنگی و انبه.
ویتامین E: بادام، تخمه آفتابگردان، ذرت، جوانه گندم، روغن گردو، روغن كنجد و زیتون، روغن هسته انگور، روغن جوانه ذرت، روغن آفتابگردان، روغن جوانه گندم، غلات كامل، انواع مغزهای گردو، بادام زمینی و فندق.
منابع ویتامین C: تمامی میوههای تازه مخصوصاً مركبات و انواع توت، انبه، كیوی و انواع سبزیهای تازه.
بهطور كلی جهت تأمین مواد مغذی مفید برای تقویت عملكرد سیستم ایمنی به منظور افزایش توان مبارزه با هر نوع آلودگی هوا، غذا و مایعات استفاده مناسب، متعادل و متنوع از تمام گروههای هرم غذایی و تنوع بخشیدن به مواد غذایی مصرفی در هر گروه توصیه میشود.
بیشتربخوانید:
کم خون ها بیشتر مواظب آلودگی هوا باشند