اول باید بدانید که آروغ‌زدن در واقع دلیلی دارد. عملکرد اصلی آروغ‌زدن، خارج‌کردن هوا از معده است. هر باری که غذا می‌خورید یا کلاً چیزی را می‌بلعید، کمی هوا نیز همراه آن می‌بلعید، بنابراین طبیعی است که بعد از غذا آروغ بزنید. همچنین آروغ‌زدن کمک می‌کند فشار درون سیستم گوارشتان را رها کنید. مجرای گوارشتان را مانند بادکنکی تصور کنید که با هوای زیاد ممکن است بترکد. هرکسی متفاوت است و بعضی از افراد بیشتر از بقیه آروغ می‌زنند. زیرا عده‌ای معدهٔ بزرگ‌تری دارند و بهتر می‌توانند هوا را نگه دارند و عده‌ای دیگر معده کوچک‌تری دارند و از تجمع هوا در معده بیشتر احساس ناراحتی می‌کنند. ضمناً بعضی از افراد به طور طبیعی بیشتر گاز تولید می‌کنند که می‌تواند نتیجه‌اش بیشتر آروغ‌زدن باشد. به‌عنوان یک قانون کلی، ۲۵ تا ۳۰ بار آروغ‌زدن در روز طبیعی محسوب می‌شود!
اگر آروغ‌زدن‌هایتان بیش از حد شود بر کیفیت زندگی‌تان اثر می‌گذارد و این می‌تواند نگران‌کننده باشد. اما نترسید؛ مکرراً آروغ‌زدن همیشه هم علامت بیماری نیست و ممکن است فقط به عادتی در سبک زندگی‌تان مربوط باشد، مثلاً آدامس جویدن یا نوشابه‌های گازدار نوشیدن.
علت زیاد آروغ‌زدن چیست؟
غذای سنگینی خورده‌اید
شما عضله‌ای حلقه‌ای (اسفنکتر) در انتهای مری خود دارید که به‌عنوان دریچه‌ای بین مری و معده عمل کرده و اجازهٔ ورود محتویات معده به مری را نمی‌دهد. هر چیزی که باعث شل‌شدن این دریچه شود اجازه می‌دهد هوای بیشتری به سمت بالا بیاید و بیشتر آروغ بزنید. عواملی که می‌توانند باعث شل‌شدن دریچهٔ مری شوند شامل غذاهای چرب، شکلات، قهوه و الکل می‌شوند. همچنین ممکن است دچار ریفلاکس اسید یا سوزش سر دل شود.
بیشتربخوانید:
صداهای بدنتان چه خبری برای شما دارند
باردارید
آروغ‌زدن در میان زنان باردار بسیار شایع است. پروژسترون می‌تواند دریچهٔ مری را شُل کند، بنابراین حتی در اوایل بارداری نیز خانم‌های باردار زیاد آروغ می‌زنند. سپس هم‌زمان با رشد جنین، فشار وارد بر شکم زیاد می‌شود و به معده نیز فشار بیشتری وارد می‌کند، در نتیجه خانم باردار بیشتر از حد معمول آروغ می‌زند. نوشابه‌های گازدار می‌توانند اعتیادآور باشند؛ اما چون کربن‌دی‌اکسید آزاد می‌کنند، سبب نفخ شده و باعث آروغ‌زدن‌های مکرر می‌شوند. پس اگر می‌خواهید کمتر آروغ بزنید، نوشابه‌های بدون گاز را انتخاب کنید، اصلاً چه نوشیدنی بهتر از H۲O خالص!
ممکن است زخم معده داشته باشید
زخم معده، زخم‌های بازی هستند که می‌توانند سبب تولید اسید اضافی در معده شده و باعث آروغ‌زدن شود. همچنین ممکن است در قسمت بالای معده احساس سوزش (خصوصاً بعد از غذا)، سوزش معده، نفخ و تهوع کنید. زخم معده حاصل یک عفونت باکتریایی در معده یا مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی است که شامل ایبوپروفن، آسپیرین و ناپروکسن می‌شود. هرچند این دسته از داروها در سرکوب درد مؤثرند اما بر مخاط معده اثر منفی می‌گذارند. تقریباً ۳۰ درصد افرادی که زیاد داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مصرف می‌کنند دچار زخم معده می‌شوند.
اخیراً بیمار بوده‌اید
میکروبیوم روده شما مدام در حال تکثیر است و کمک زیادی به گوارش می‌کند. اگر اخیراً بیماری را پشت سر گذاشته باشید، ممکن است تعادل باکتریوم روده‌تان به‌هم‌خورده باشد و باعث شود زیاد آروغ بزنید.
بیشتربخوانید:
چرا آروغ می‌زنیم!
باکتری‌های روده باریکتان بیش از حد رشد کرده‌اند
رشد بیش از حد باکتری‌های رودهٔ باریک (SIBO) زمانی است که تعداد باکتری‌ها در روده باریک بیش از حد می‌شود و این اتفاق می‌تواند با تولید گاز زیاد سبب آروغ‌زدن‌های مکرر شود. دیگر علائم نیز می‌تواند شکم‌درد، یبوست، اسهال، بدهضمی، کاهش وزن و ریفلاکس اسید باشد. SIBO دلایل گوناگونی می‌تواند داشته باشد اما می‌تواند ناشی از عوارض بعد از جراحی شکمی باشد که به‌تازگی انجام داده‌اید یا به دلیل مشکلات ساختاری روده یا بافت اسکار در اطراف روده باریک یا برخی از داروهایی که بابت بیماری کرون، سلیاک و دیابت مصرف میکنید.
ممکن است سرطان تخمدان داشته باشید
بله البته این دلیل بسیار نادر است؛ اما نفخ یا یبوست یکی از علائم شایع سرطان تخمدان است. مطمئناً همهٔ ما گاهی آروغ‌زدن‌هایمان بیشتر می‌شود (خصوصاً نزدیک به زمان پریود) اما اگر بیشتر از سه هفته است که احساس میکنید شکمتان متورم است و یبوست دارید و زیاد هم آروغ می‌زنید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. دیگر علائم هشداردهندهٔ این بیماری شامل کاهش اشتها، تغییر در عملکرد مثانه و درد طولانی‌مدت در شکم و لگن و کمر می‌شود.
ممکن است در آستانهٔ یک حمله قلبی باشید
زیاد آروغ‌زدن علامت بارزی از حمله قلبی نیست؛ اما اگر با علائم دیگری مانند درد یا فشار در مرکز سینه همراه باشد که بیشتر از چند دقیقه ادامه‌دار شده، احساس ناراحتی در یک یا هر دودست دارید، احساس نفس‌تنگی میکنید، تنفستان سخت شده، خستگی زیادی احساس میکنید، ضربان قلبتان تند است، تهوع و استفراغ دارید حتماً زودتر به پزشک مراجعه کنید.
بیشتربخوانید:
با آروغ‌زدن‌های زیاد چه باید بکنید؟
درمان به علت مشکل بستگی دارد. راهکارها و تغییراتی در سبک زندگی می‌تواند مشکل را تا حدود زیادی برطرف کند. اگر بعد از انجام اقدامات زیر همچنان مشکل پابرجاست، به پزشک مراجعه کنید.
رژیم غذایی low – FODMAP را امتحان کنید
FODMAP حروف اختصاری برای F: کربوهیدرات‌های غیرقابل‌هضم و تولیدکنندهٔ گاز، O: الیگوساکاریدها که مواد غذایی مانند گندم و پیاز و سیر و حبوبات، D: دی‌ساکاریدها به‌ویژه لاکتوز، M: مونوساکاریدها مربوط به فروکتوز که اغلب در سیب و عسل و شربت ذرت وجود دارد و P: پلیول‌ها شامل سوربیتول و مانیتول اغلب در میوه‌های مانند هلو و آلو و گیلاس و سبزیجاتی مانند قارچ وجود دارد. این مواد غذایی گوارش سختی دارند و در برخی از افراد اثر منفی بر سیستم گوارش گذاشته و نفخ و یبوست و اسهال و گرفتگی ایجاد می‌کنند. یک رژیم غذایی با FODMAP پایین یک برنامهٔ غذایی کوتاه‌مدت است که کمک می‌کند بفهمید دقیقاً چه غذاهایی برای شما مشکل ایجاد می‌کنند. این برنامه غذایی معمولاً برای کسانی که دچار عوارض گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر یا SIBO هستند تجویز می‌شود. بعضی از غذاهایی که FODMAP بالایی دارند شامل سیب، گندم، شیر، خامه، حبوبات، قارچ و گل‌کلم می‌شوند؛ بنابراین توصیه می‌کنیم این مواد غذایی را از رژیم غذایی خود حذف کنید تا کمتر آروغ بزنید.
نوشابه‌های گازدار نخورید
نوشابه‌های گازدار می‌توانند اعتیادآور باشند؛ اما چون کربن‌دی‌اکسید آزاد می‌کنند، سبب نفخ شده و باعث آروغ‌زدن‌های مکرر می‌شوند. پس اگر می‌خواهید کمتر آروغ بزنید، نوشابه‌های بدون گاز را انتخاب کنید، اصلاً چه نوشیدنی بهتر از H۲O خالص!
آدامس نجوید
آدامس هم یکی از دلایل زیاد آروغ‌زدن است. هر هوای زیادی که ببلعید باعث آروغ‌زدن خواهد شد و افرادی که عادت دارند آدامس بجوند، هوای زیادی می‌بلعند.
دو سه ساعت قبل از خواب چیزی نخورید
دراز کشیدن بعد از خوردن غذا باعث سوءهاضمه می‌شود که می‌تواند ایجاد نفخ کند. تا جایی که امکان دارد نزدیک به زمان خوابتان چیزی نخورید.
پروبیوتیک بیشتر مصرف کنید
پروبیوتیک‌ها به افزایش باکتری‌های مفید روده و گوارش کمک می‌کنند. منابع غذایی پروبیوتیک دار بهترین راه دریافت پروبیوتیک‌اند، مانند کفیر، کیمچی، کامبوجا، ساورکرات و ماست. اگر تمایلی به این غذاها ندارید می‌توانید از مکمل پروبیوتیک استفاده کنید، البته از یک برند معتبر!
حجم غذا و سرعت خوردنتان را کمتر کنید
گاهی واقعاً خوب است به‌جای وعده‌های بزرگ و حجیم، وعده‌های مکررتری غذا بخوریم با حجم کمتر. ضمناً هرگز باعجله غذا نخورید و برای خوردن وقت بگذارید و هر لقمه را خوب بجوید. وقتی تندتند غذا می‌خورید هوای بیشتری می‌بلعید و باعث می‌شود مدام آروغ بزنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر متوجه تغییر خاصی در آروغ‌زدن‌هایتان شدید، جدیداً زیاد آروغ می‌زنید و مثلاً تا سه ماه پیش چنین نبودید یا هرگونه تغییر دیگری در وضعیت سلامتی‌تان داشتید به پزشک مراجعه کنید و همچنین اگر علائمی مانند استفراغ ناگهانی، دردی تیر کشنده در گلو یا دنده‌ها، کاهش وزن بی‌دلیل یا تغییری در عادات دفعتان داشتید و این تغییرات بیشتر از سه روز طول کشیدند باید به پزشک مراجعه کنید.
