برترینها: در روزهای گذشته که واکسیناسیون در ایران شدت گرفته است؛ یک دو قطبی عجیب میان مردم مشاهده میشود. در واقع آنهایی که آسترازنکا زدهاند به آنهایی که سینوفارم ترزیق کردهاند فخر میفروشند، با این منطق که آسترازنکا واکسن پرکاربردتری در جهان بوده است و در اتحادیه اروپا پذیرفتنیتر است. گروهی از مردم نسبت به کارایی واکسن ساخت چین بدبین هستند در حالی که سینوفارم در کشورهایی نظیر امارات، هند و چین کارایی خودش را نشان داده و به نظر میرسد مقبولیت کمتر آن بیشتر متاثر از الزامات بازار مالی در جهان باشد، بازارهایی که مرتبط به واکسن است. در مطلب زیر رشته توئیتی از یک اکانت به نام «مهرنوش» را آوردهایم دربارهی میزان اثربخشی این دو واکسن.
آسترازنکا
در آغاز واکسیناسیون برخی کشورها برخی کشورها توصیه کردند که واکسن آسترازنکا برای سنین بیش از ۴۵ سال تزریق شود. اما با گذشت چند ماه حالا توصیهای که میشود این است که بهترین واکسن در دسترسترین آن است. تغییر توصیه به این دلیل بود که گونههای جهش یافته کرونا جوانان را بیشتر درگیر کرده و راهی بیمارستان میکند و احتمال مرگ جوانان با کرونا قابل مقایسه با احتمال مرگ آنها با واکسن آسترازنکا نیست. مطالعات اولیه نشان میداد که آسترازنکا در برابر ویروس کرونا ۹۲ درصد ایمنی ایجاد میکند. با این حال با جهش ویروسی اثربخشی این واکسن نیز کاهش یافته و حالا در برابر گونه دلتا ایمنی ۶۰ تا ۶۷ درصدی ایجاد میکند. با این حال این واکسن به طور موثری از ابتلای شدید و موارد مرگ بر اثر ابتلا به کرونا کم میکند. در جدیدترین اطلاعات استرازنکا در اروپا، در مورد عوارض بسیار نادر مربوط به خون (TTS)، این گزاره که این عوارض بیشتر در زنان زیر ۶۰ سال دیده شده حذف شده. با توجه به آنالیز جدید، سن و جنسیت اثر چندانی در عوارض دیده شده ندارند. در ۵۹۲ میلیون دز، ۱۵۰۳ مورد مشکوک (و نه قطعی) گزارش شده.
سینوفارم
سازمان جهانی بهداشت مجوز استفاده اورژانسی از واکسن سینوفارم را از۱۷ اردیبهشت سال ۱۴۰۰ (۷ مه ۲۰۲۱)، حدود ۴ ماه پس از مجوز سازمان ملی تجهیزات پزشکی چین در۱۰ دی ماه ۱۳۹۹ (۳۱ دسامبر ۲۰۲۰)، صادر کرد. ۴۲ کشور دیگر از جمله مجارستان، ونزوئلا و سریلانکا نیز این واکسن را تأیید کردهاند، اما آژانس ارزیابی محصولات دارویی اروپا (EMA) هنوز آن را برای استفاده در اتحادیه اروپا بررسی نکرده است.موسسه محصولات بیولوژیکی پکن از تکنولوژی مناسبی برای تولید واکسن سینوفارم علیه ویروس کووید ۱۹ استفاده کرد. واکسن شامل دو دوز ویروس غیر فعال شده برای تحریک سیستم ایمنی بدن است.
دربارهی نتایج سینوفارم در دو مطالعه یکی از سریلانکا و یکی از مجارستان: هر دوی این مطالعات پیشمقاله هستند و داوری نشدهاند. معنی این حرف این است که ممکن است بعضی از نتایجشان تا موقع قبول شدن و چاپ عوض شوند، ولی این اتفاق معمولا برای نتایج اصلی نمیافتد. چیزی که هر دو تحقیق میگویند این است که در تعدادی از افراد ۶۰ سال به بالا، آنتیبادی بعد از واکسن سینوفارم ایجاد نمیشود. این خبر را قبلا از کشورهای عربی هم شنیده بودیم و حالا دو مطالعه آنها را نشان میدهند. مطالعهی سریلانکا از چند تست مختلف استفاده کرده، ولی تست مجارستان دقیقتر است. مطالعه مجارستان میگوید ۹۰٪ افراد زیر ۵۰ سال، ۷۵٪ بالای ۶۰ سال و فقط ۵۰٪ بالای ۸۰ سالهها آنتیبادی خنثیکننده تولید کردهاند. این مطالعه سپس شاخصها ر با نمونه کوچکی از فایزر مقایسه میکند و میگوید تیتر ناشی از سینوفارم به مراتب پایینتر است.
مطالعهی سریلانکا مثبت است. در این کشور نمونهها بین افرادی که از بیماری کرونا بهبود پیدا کردند مقایسه شده و گفته شده اگر بعد از سینوفارم آنتیبادی تشکیل شده باشد، تیتر در یک حد است و ارتباطی به سن دیده نمیشود؛ و در ادامه گفته شده که این واکسن احتمالا به دلتا جواب میدهد. هر دوی مطالعات نیاز به داوری دارند. تستها متفاوت است و اگر تحقیق را بخوانید میبینید اشکالاتی هم دارند که احتمالا قبل از چاپ تحقیق باید پاسخ داده شوند. ولی بخشی که اهمیت دارد و از قبل خبر آن منتشر شده بود این است که تعدادی از افراد بالای ۶۰ سال ایمنی نخواهند داشت.
هرچند تحقیقات جدید نشان میدهد برای افراد با بیماریهای خاص (پیوند عضو، سرطان فعال، در حال درمان با داروهای سرکوبکنندهی ایمنی و دیالیز) فارغ از نوع واکسن قبلی باید بوستر(دوز تقویتی یا دوز سوم) زده شود. اما افراد بالای ۶۰ سالی که سینوفارم زدهاند تاکید به بوستر میشوند. توصیه نهایی این که؛ این دادهها هنوز زیاد نیستند. این واکسن در لیست WHO هست و اگر واکسن دیگری از این لیست در دست نیست استفاده از آن قطعا لازم است و بهتر از کرونا گرفتن است!