تحریریه زندگی آنلاین : رقابت جهانی برای تولید واکسن کووید۱۹ ادامه دارد، و چین با تولید واکسن کروناواک ساخت شرکت سینواک گامهای بزرگی برداشته و از مرزهای این کشور فراتر رفته است.محمولههای واکسنهای کووید۱۹ ساخت این شرکت چینی به اندونزی رسیده است تا برای واکسیناسیون عمومی استفاده شود و قرار است یکمیلیون و هشتصد هزار دز دیگر هم تا ماه ژانویه، یعنی حدود یک ماه دیگر، به این کشور برسد. این واکسن هنوز مراحل پایانی آزمایش را به پایان نرسانده است. اما درباره واکسن چینی چه میدانیم؟
بیشتربخوانید:
همه چیز درباره واکسن کرونا
چه تفاوتهایی بین واکسن شرکت سینواک و بقیه وجود دارد؟
کروناواک واکسنی غیرفعال است یعنی از بخشهایی از ویروس مرده استفاده میشود تا دستگاه ایمنی بدن در مقابل آن واکنش نشان دهد بدون اینکه بیماری شدید ایجاد کند.واکسنهای مدرنا و فایزر حاوی مقدار کمی رمز ژنتیکی هستند. یعنی بخشی از کد ژنتیکی ویروس کرونا به بدن وارد میشود تا بدن شروع به ساخت پروتئینهای ویروسی کند. البته بدن کل ویروس را نمیسازد و فقط باعث میشود تا سیستم دفاعی فعال شود و قادر به مقابله با ویروس شود.لو داهای، استادیار دانشگاه فنی نانیانگ به بیبیسی میگوید: «کروناواک نوعی واکسن سنتی است که ساختارش در بسیاری از واکسنهای موفق مثل هاری استفادهشده است.»
او میگوید: «واکسنهایی که با رمز ژنتیکی کار میکنند نوع جدیدی از واکسنها هستند. در حال حاضر مورد موفقی از آنها که روی جمعیتهای انسانی استفادهشده باشد وجود ندارد.یکی از برتریهای واکسن شرکت سینواک این است که در دمای عادی یخچال و بین ۲ تا ۸ درجه سانتیگراد میشود آن را نگهداری کرد. واکسن آکسفورد هم که حامل ویروسی است که اصلاح ژنتیکی شده و موجب سرماخوردگی عادی در شامپانزهها شده است، از این قابلیت برخوردار است.اما واکسن مدرنا باید در ۲۰- درجه سانتیگراد و واکسن فایزر باید در ۷۰- درجه سانتیگراد نگهداری شوند.بنابراین واکسنهای آکسفورد-استرازنکا و سینواک بسیار برای کشورهای درحالتوسعه کاربردیتر هستند چون این کشورها ممکن است قابلیت نگهداری حجم گسترده واکسن در دمای بسیار پایین را نداشته باشند.
بیشتربخوانید:
رقابت فشرده سازندگان واکسن کرونا
این واکسن چقدر مؤثر است؟
پاسخ به این سؤال در این مقطع سخت است. بر اساس آنچه مجله علمی لنست میگوید در حال حاضر ما فقط درباره فاز اول و دوم آزمایش کروناواک اطلاعات داریم.
ژو فنگچای، یکی از نویسندگان این مقاله، میگوید این نتایج که بر اساس اطلاعات ۱۴۴ شرکتکننده در فاز اول آزمایش و ۶۰۰ نفر در فاز دوم جمعآوریشده است به این معناست که واکسن برای «استفاده در موارد اضطراری مفید است».
در ماه سپتامبر آقای یین از شرکت سینواک گفت آزمایشهایی که روی بیش از هزار داوطلب انجامشده است نشان میدهد که «بعضی از آنها علائم خفیف خستگی و درد داشتند… البته حدود ۵٪ آنها».
آزمایشهای مراحل نهایی این واکسن در برزیل انجام شد که ازنظر میزان مرگومیر از ویروس کرونا دومین کشور در جهان است. این آزمایشها در ماه نوامبر و بعدازاینکه یکی از داوطلبان جانش را از دست داد مدت کوتاهی متوقف شد، اما بعد اینکه مشخص شد این مرگ ربطی به واکسن نداشته دوباره از سر گرفته شد.موسسه بوتنتن در برزیل، که شریک سینواک است، میگوید قرار است سینواک نتایج آزمایشهایش را قبل از ۱۵ دسامبر منتشر کند.
پروفسور لو میگوید درباره مؤثر بودن واکسن بهسختی میتوان در این مقطع زمانی نظر داد چون «اطلاعات کمی درباره آن داریم.»
او میگوید: «با توجه به دادههای ابتدایی به نظر میرسد که کروناواک واکسن مؤثری باشد اما باید منتظر شویم تا نتایج فاز سوم اعلام شود.»
«این آزمایشها بهصورت تصادفی انجام میشوند، افراد ناظر اطلاعات آزمایششوندهها را ندارند و از دارونما (پلاسیبو) در این آزمایشها استفاده میشود.
این تنها روشی است که میشود از طریقش ثابت کرد که واکسن برای استفاده روی جمعیت بالا بیضرر و مؤثر است.»
بیشتربخوانید:
حساسیت دارید؟ واکسن کرونا نزنید
چند دز میشود در سال تولید کرد؟
مدیر سینواک به شبکه دولتی سیجیتیان گفته است که این شرکت میتواند در کارگاه تولیدی ۲۰ هزار مترمربعی تازهساختش، میتواند سالانه ۳۰۰ میلیون دز واکسن تولید کند.مثل بقیه واکسنها، این واکسن باید در دو نوبت اعمال شود، پس یعنی در حال حاضر ۱۵۰ میلیون نفر در سال میتوانند واکسن زده شوند - کمی بیش از یکدهم جمعیت چین. بااینحال میزانی از این واکسنها هم به اندونزی ارسالشده است و سینواک قراردادهایی هم با ترکیه، برزیل و شیلی بسته است.
تحلیلگران همینطور به نیت چین برای برنده شدن در مسابقه دیپلماسی واکسن هم اشاره میکنند. شی جینپینگ، رئیسجمهوری چین، وعده داده است که برای خرید واکسن چینی دو میلیارد دلار وام برای قاره آفریقا در نظر بگیرد و همینطور پیشنهاد دادن یکمیلیون دلار وام به آمریکای لاتین و کشورهای کارائیب را مطرح کرده است.
هنوز معلوم نیست شرایط این معامله دقیقاً چیست.جاکوب ماردل، تحلیلگر مریکس به شبکه خبری ایبیسی گفته: «چین قطعاً از فراهم کردن فنّاوری نجات جان آدمها برای منفعت دیپلماتیک و اقتصادی و نفوذ خودش استفاده میکند. این کشور چیزی دارد که همه کشورها بهشدت به آن محتاجاند، پس به دنبال این خواهد بود که ارائه واکسن را بهعنوان اقدامی خیرانه تصویر کند.»
هنوز معلوم نیست که هزینه این واکسن چقدر است اما اوایل سال جاری میلادی یک تیم بیبیسی در شهر ایوو چین دیدهاند که پرستاران برای زدن واکسن حدود ۴۰۰ یوآن (معادل ۶۰ دلار آمریکا) هزینه دریافت میکنند.بایوفارما، که یک شرکت دولتی در اندونزی است میگوید برای هر واکسن حدود ۲۰۰ هزار روپیه (معادل ۱۳.۶۰ دلار آمریکا) هزینه میگیرد.هزینه هر دز واکسن آکسفورد حدود ۴ دلار است و هر دز واکسن مدرنا هم ۳۳ دلار است. مدرنا میگوید قصد دارد ۵۰۰ میلیون دز از این واکسن را در سال ۲۰۲۱ به کشورهای دیگر ارسال کند و استرازنکا میگوید ۷۰۰ میلیون دز از این واکسن را تا پایان سهماهه اول سال ۲۰۲۱ میلادی تولید خواهد کرد.
واکسنهای چینی دیگر کدماند؟
سینوفارم، یک واکسن برجسته چینی دیگر، به یکمیلیون نفر در چین که در یک برنامه بحثبرانگیز اضطراری شرکت کردهاند دادهشده است.
سینوفارم هنوز اطلاعات تحقیقات فاز سوم آزمایشهایش را منتشر نکرده است.
پروفسور دیل فیشر از دانشگاه ملی سنگاپور به سیانبیسی گفته: «صبر کردن برای تحلیل اطلاعات فاز سوم آزمایش و قبل از استفاده گسترده از واکسن امری عادی است.»
پروفسور فیشر میگوید این اقدام [چین] «غیرمعمول» است و در غرب «پذیرفتهشدنی نیست.»
ویروس کرونا در چین به میزان خوبی تحت کنترل درآمده است و زندگی آهستهآهسته در حال «بازگشت به حالت عادی» است.