زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

شکوفه قاسمی - کارشناسی ارشد صنایع غذایی

تحریریه زندگی آنلاین : عفونت سالمونلا عفونت عمومی بدن در اثر باکتری از خانواده سالمونلا است. این باکتری معمولاً لوله گوارش و دستگاه لنفاوی را درگیر می‌سازد. سالمونلا باکتری خطرناکی است. که برخی مواقع در مواد غذایی یافت می‌شود. باکتری سالمونلا در روده حیوان و انسان، زندگی و رشد می‌کند و می‌تواند باعث مسمومیت غذایی گردد. عفونت‌های سالمونلا بیشتر افراد بالای 70 یا زیر 20 سال را مبتلا می‌سازند (بیشترین شیوع در شیرخواران زیر یک سال است). سالمونلا از آن باکتری‌هایی است که از طریق آب و غذای آلوده منتقل می‌شوند، بنابراین پزشکان توصیه می‌کنند برای رفع آلودگی از میوه و سبزی‌هایی که ممکن است به این باکتری آلوده باشند، قبل از مصرف، آن‌ها را کاملاً شست‌وشو و ضدعفونی کنید و اگر احتیاج به نگهداری در دمای یخچال دارند، مطمئن شوید که در سرما نگهداری شده‌اند. باتوجه به اینکه درحال حاضر کشور درگیر ویروس کرونا هم هست لازم است بدانید که در مورد این ویروس هم این موارد صدق می‌کند.

بیشتر بخوانید:

مسمومیت غذایی

منابع غذایی سالمونلا

همه غذاهای خام با منشأ حیوانی مثل گوشت، مرغ، شیر و لبنیات، تخم‌مرغ و غذاهای دریایی می‌توانند آلوده به باکتری

سالمونلا شوند. همچنین برخی میوه‌جات و سبزیجات می‌توانند باکتری سالمونلا را در خود داشته باشند.

مردم باید از مصرف هر گونه مواد غذایی خام و نپخته و مواد غذایی غیرپاستوریزه پرهیز کنند. از جمله مواد غذایی که این نوع مسمومیت در اثر مصرف آنها دیده شده است عبارتند از: انواع گوشت‌ها، شیر خام و شیر خشک، تخم پرندگان، سبزیجات، ماهی و صدف خوراکی، ادویه‌ها، آب غیر بهداشتی همچنین از مصرف غذاهای پخته‌ای که قبل از مصرف مجدد خوب گرم نشده‌اند یا سرد مصرف شده‌اند، ممکن است این نوع مسمومیت بروز نماید.

شیر و خامه، محیط‌های کشت مناسبی هستند و در صورتی که به سالمونلا آغشته شوند این ارگانیسم‌ها به سرعت رشد نموده و در افرادی که شیر و خامه را به صورت خام، مصرف نمایند باعث ایجاد بیماری می‌گردد.

نحوه آلودگی شیر، معمولاً از طریق شستشوی پستان حیوانات یا ظروف حاوی شیر، به وسیله آب‌های آلوده و یا تماس دستان آلوده با شیر می‌باشد و خود گاو و ازجمله پستان‌های آن دچار عفونت ناشی از سالمونلا تیفی نمی‌شود.

علائم آلودگی با سالمونلا

این علائم غالباً بعد از 12 تا 72 ساعت، پس از بلع غذا ظاهر می‌شوند. این علائم عبارتند از: دل درد، اسهال، تب و گرفتگی‌های عضلات شکمی. افراد مبتلا به سالمونلا اغلب ظاهراً بهبود می‌یابند، در حالیکه سالمونلا در روده، کبد، کلیه و کیسه صفرا قرار گرفته و به طور مداوم از طریق مدفوع و ادرار دفع می‌گردد. این افراد هفته‌ها و گاهی اوقات سال‌ها حامل سالمونلا می‌باشند.

بیشتر بخوانید:

مسمومیت غذایی در تابستان و راه های پیشگیری از آن

چه حیواناتی ناقل سالمونلا هستند؟

لاک‌پشت، قورباغه، مارمولک‌ها و دیگر خزندگان مناسب‌ترین حاملان این باکتری در بدن خود هستند. از آنجایی که باکتری توسط مدفوع گسترش پیدا می‌کند دستان شما یا خانه زمانی که با مدفوع این حیوانات در تماس باشد، دچار آلودگی می‌شوند.

همچنین ماکیانی که در خانه نگهداری می‌شوند ممکن است از عوامل مختلف دچار باکتری شوند.

 نکته قابل توجه این است که باکتری سالمونلا هیچ علائمی در بدن حیوانات ایجاد نمی‌کند و نشانه‌های ظاهری روی حیوان مبتلا به آن وجود ندارد. به همین دلیل در برخورد با این حیوانات محتاط عمل کنید. زمانی که دست به آن‌ها یا مدفوع‌شان زده باشید، در سریع‌ترین زمان دستان خود را ضد‌عفونی و شستشو کنید. همچنین اجازه ندهید که ماکیان یا هر حیوان خانگی در محل زندگی شما و داخل آشپزخانه قدم بگذارد.

این باکتری همچنین می‌تواند حیوانات خانگی مانند گربه و سگ را بیمار کند، پس از دادن غذاها سبزی‌های احتمالا آلوده به آن‌ها خودداری کنید.

 بیشتر بخوانید:

مسمومیت های غذایی در افراد سالمند

پیشگیری

عفونت‌های خفیف و شدید می‌تواند انسان‌های در معرض خطر را از بین ببرد، اما راه‌هایی وجود دارد که از این نوع عفونت‌ها پیشگیری می‌کند. سالمونلا حساس به حرارت است. پاستوریزاسیون برای نابودی سالمونلا در مواد غذایی که رطوبت بالا دارند، کارایی مناسب دارد.

عفونت با باکتری سالمونلا پس از خوردن غذاهایی نظیر گوشت، مرغ، شیر تازه یا تخم‌مرغ خام یا آشامیدن آب آلوده به باکتری ایجاد می‌شود. باکتری سالمونلا در شرایط انجماد مواد غذایی نیز زنده می‌ماند، ولی پختن کامل آن را از بین می‌برد.

جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری سالمونلا توصیه می‌گردد طی پروسه ذخیره، آماده‌سازی و پخت موادغذایی دقت و توجه کافی به شرح زیر مد نظر قرار گیرد:

 دست‌ها و تمام سطوحی را که طی آشپزی، مواد غذایی با آنها تماس دارند، بشویید (زمان مناسب برای شست‌وشوی بهداشتی دست‌ها 30 ثانیه است).

 غذاها را در دمای مناسب بپزید و اجازه دهید غذاهایی مثل گوشت، کاملاً پخته شود.

 در پختن و حرارت دادن غذاهایی نظیر تخم‌مرغ، ماکیان، گوشت‌های قرمز، ماهی، صدف، شیر و فرآورده‌های لبنی دقت کافی را به خرج دهید.

 از حیوانات دارای عفونت احتمالی دوری کنید.

 تنها از شیر پاستوریزه استفاده کنید.

 پس از هر بار رفتن به توالت و قبل از دستکاری مواد غذایی دست‌ها را بشویید.

 فرد مبتلا به این عفونت را از سایر افراد خانواده جدا نگه دارید.

 در مورد مصرف آنتی‌بیوتیک جهت پیشگیری، قبل از مسافرت به مناطق محروم از آب و مواد غذایی بهداشتی، با پزشک مشورت نمایید.

 از آنجایی که درجه حرارت پائین مانع رشد و نمو باکتری می‌شود، اگر ماده غذایی بلافاصله بعد از طبخ استفاده نشود باید داخل یخچال گذاشته تا سریعاً سرد شود.

 بیشتر بخوانید:

اصلِ مهم در پیشگیری از مسمومیت غذایی

 رعایت بهداشت فردی.

 عدم استفاده از وسایلی که برای پروسه طبخ ماده غذایی استفاده می‌شود برای مواد غذایی خام.

 پخت کامل مواد غذایی گوشتی یا تخم‌مرغ مخصوصاً تخم اردک و غاز.

درمان سالمونلا

بیشتر مبتلایان بدون روش‌های درمانی، در طی 4 تا 7 روز بهبود می‌یابند.

افرادی که دارای اسهال شدیدی می‌باشند، نیاز به جبران مایعات از دست رفته دارند. این مایعات را می‌توان از طریق داخل وریدی به بدن رساند.

آنتی‌بیوتیک همیشه لازم نیست، اما اگر باکتری سالمونلا، روده‌ها را عفونی کرده باشد، درمان آنتی‌بیوتیک لازم است.

درمان با آنتی‌بیوتیک در کودکان، افراد ضعیف، افراد مسن و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف لازم است، زیرا در این افراد باکتری سالمونلا، خیلی قوی عمل می‌کند.

تشخیص غذای آلوده به سالمونلا

شما نمی‌توانید باکتری سالمونلا را با چشم غیر مسلح و نگاه کردن به ظاهر غذا تشخیص دهید. با این وجود اگر نگران ابتلا به سالمونلا هستید، می‌توانید همیشه گزارش‌های بهداشت جهانی و سازمان غذا و دارو جهانی را رصد کنید تا در صورت بروز گزارش‌های متعدد و گسترده در مورد ابتلا به این بیماری از خوردن مواد غذایی مستعد به آلودگی باکتری خودداری کنید.

احتمال مرگ با سالمونلا

سالمونلا به ندرت کشنده است، اما زمانی که باکتری خودش را به جریان خون بدن وارد کند، خطرناک می‌شود. در این مورد کسانی که دارای سیستم ایمنی ضعیف بر اثر بیماری‌هایی مانند ایدز و سرطان هستند یا در گروه افراد مسن یا نوزاد قرار دارند، دچار مشکلات حاد می‌شوند.

هشدار!!!!!! سالمونلا مسری است.

سالمونلا به مانند دیگر بیماری‌های عفونی از فردی به فرد دیگر می‌تواند منتقل شود. در صورتی که فرد مبتلا، بهداشت فردی مناسبی نداشته باشد، می‌تواند در تماس با افراد دیگر و همچنین وسایل خانه، این باکتری را گسترش دهد و افراد بیشتری را آلوده سازد.