خواندنی های پزشكی
اختلال 323 ژن با استعمال سیگار
پژوهشگران آمریکایی با بررسی DNA هزار و 240 نفر که از این تعداد 297 عادت بد استعمال دخانیات داشتند دریافتند که عادت بد استعمال دخانیات موجب میشود که علاوه بر جهشهای ژنتیکی، عملکرد 323 ژن مختل شود. به گفته این محققان، زمانی که فرد سیگار میکشد و این دود وارد ریهها و سپس خون میشود در تمام بدن حدود چهار هزار ماده را پخش میکند که از این تعداد 80 ماده مثل هیدروکربورهای پلی سایکلیک آروماتیک و آمینه آروماتیکها سرطانزا هستند. بسیاری از این مواد سرطانزا میتوانند موجب بروز جهشهای ژنتیکی شوند و بعضی دیگر نیز که هنوز عملکرد آنها ناشناخته است میتوانند در بدن ایجاد مسمومیتهای خطرناک کنند. محققان در این تحقیقات اخیر نشان دادند که علاوه بر عملکرد این ژنها نیز آسیب وارد میشود. نتایج این تحقیقات حاکی از آن است که مصرف سیگار سطح فعالیت طبیعی ژنها (بیان ژنها) را تغییر میدهد. این دانشمندان همچنین دریافتند که در افراد سیگاری بیان و عملکرد 323 ژن شامل ژنهای سیستم ایمنی، ژنهای مرتبط با مرگ سلولی برنامه ریزی شده و ژنهای متابولیسم تغییر میکند.
تشدید خطر ابتلا به پاركینسون با كمبود ویتامین «D»
پژوهشگران در یك تحقیق جدید هشدار دادند كه پایین بودن سطح ویتامین «D» در بدن ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را در افراد افزایش دهد. نتایج این تحقیق نشان داد: افرادی كه كمترین مقدار ویتامین د را در بدن دارند، سه برابر بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به پارکینسون هستند. به گفته پژوهشگران؛ ویتامینD میتواند در محافظت از سلولهای عصبی نقش به سزایی داشته باشد و این سلولها در جریان بیماری پارکینسون از بین میروند. مهمترین منبع طبیعی برای دریافت این ویتامین، تماس با نور آفتاب است اما منابع غذایی ویتامینD نیز بیشتر منابع حیوانی هستند و روغن کبد ماهی غنیترین منبع این ویتامین است. درصد شیوع این بیماری در تمام مناطق دنیا یکسان است، این بیماری بر اثر از بین رفتن سلولهای ترشحکننده مادهای به نام دوپامین که یک انتقالدهنده عصبی است، رخ میدهد. این بیماری درمان قطعی ندارد اما داروهایی مثلا لوودوپا در درمان آن تجویز میشود. البته نقش فیزیوتراپی در این زمینه بسیار زیاد است زیرا مانع پیشرفت بیماری و محدودیت عملکرد آن میشود. بیماری پارکینسون نیز قسمتهای مختلفی از مغز را تحت تاثیر قرار داده و موجب بروز علایمی چون لرزش دستها و کندی حرکات میشود. محققان معتقد هستند كه انجام مطالعات بیشتر برای بررسی تاثیر مصرف مکملهای ویتامینی و تماس با نور خورشید برای جذب ویتامینD و در نتیجه پیشگیری از بیماری پارکینسون مورد نیاز است.
امیدی تازه در درمان سرطان خون
محققان دانشگاه اوسپالا در سوئد موفق به كشف فاكتور جدیدی شدهاند كه راه را برای درمان نوع علاجناپذیر سرطان خون هموار میسازد. این محققان در ابتدا به لحاظ مفهومی، مدل جدیدی را برای رشد و پیشرفت «میلومای چندگانه» ارایه كردهاند. میلوما در واقع یكی از شایعترین انواع سرطان خون است كه در حال حاضر راه علاجی برای آن شناخته نیست. پژوهشگران سپس با استفاده از نمونههای بزرگی از بیماران سرطان خون مجموعهای از ژنها را شناسایی كردند كه به وسیله مكانیسمهای اپیژنتیكی در سلولهای سرطانی خاموش میشوند. پژوهشگران دریافتهاند كه خاموش شدن این ژنها میتواند منجر به رشد غیرقابل كنترل سلولهای سرطانی شود. در این پژوهش محققان نوعی مواد بازدارنده را شناسایی كردهاند كه رشد سلولهای سرطانی را در مدلهای جانوری مبتلا به میلوما كاهش میدهد. به گفته محققان این راهكار جدید برای درمان میلومای چندگانه به تولید داروهای جدید منجر خواهد شد.
واكسن بر چسبی اختراع شد
دانشمندان موسسه تکنولوژی جورجیا موفق به ارایه روشی خلاقانه و ارزانقیمت برای واکسیناسیون شدهاند که نیازی به پزشک متخصص و مهمتر از آن سرنگ و سوزن دردناک نخواهد داشت. این شیوه جدید مبارزه علیه بیماریها و عفونتها در واقع برچسب پوستی حاوی واکسن آنفلوانزا یا دیگر بیماریهای عفونی است که نیازی به سرنگ و سوزن نداشته و میتواند مبارزات آینده علیه بیماریهای واگیردار به واسطه مایهکوبی بیدرد و ارسال پستی واکسنها برای بیماران و همچنین عدم نیاز به متخصص برای تزریق را متحول کند. واکسنهای جدید از ردیفهایی از سوزنهای میکروسکوپی برخوردارند که این سوزنها از نوعی پلاستیک قابل تجزیه ساخته شدهاند و بدون ایجاد درد سطح پوست را خراش داده و دارو را به بدن وارد میکنند و پس از انتقال دارو نیز بدون ایجاد عوارض جانبی تجزیه میشوند. سوزنهای این برچسب ارتفاعی برابر 650 میکرون دارند و در حالی که ارتفاع آنها برای نفوذ به داخل لایه خارجی محافظ پوست مناسب است، به اندازهای ریز هستند که توانایی تحریک گیرندههای درد را در پوست انسان نداشته باشند. هر برچسب پوستی از حدود 100 میکروسوزن تشکیل شده که این سوزنها به مولکولهای منجمد و خشک شده مایع واکسن آغشته شدهاند. زمانی که سوزنها وارد پوست میشوند طی چند دقیقه حل شده و داروها را به سلولهای اصلی سیستم ایمنی بدن که همیشه در پوست حضور دارند، انتقالمیدهند.
ابر واكسن آنفلوآنزا
گروهی از پژوهشگران آمریکایی یک «ابر واکسن واحد» را ایجاد کردند که میتواند در مقابل انواع ویروسهای آنفلوآنزا بدن را ایمن کند. محققان موسسه ملی آلرژیشناسی و بیماریهای واگیردار در ایالت مریلند آمریکا امیدوارند اولین «ابر واکسن همگانی» (یونیورسال) را برای مقابله با انواع ویروسهای آنفلوآنزا ظرف دو تا پنج سال آینده بر روی انسان آزمایش کنند.این دانشمندان معتقدند که این گامی بزرگ به سوی توسعه یک واکسن ضد آنفلوآنزای واحد است که با تکنیک دو بار تزریق میتواند بدن را ایمن کند.در این استراتژی در ابتدا یک دوز از DNA رمزگشایی یک پروتئین ویروس آنفلوآنزا به نام «هماگلوتنین» (HA) و در نوبت دوم یک ویروس آنفلوآنزای فصلی که بخشهایی از ژنتیک ویروس آن اصلاح ژنتیکی شده تزریق میشود.هماگلونتین پروتئین حاضر در سطح سلولی این ویروسها است که برای پیدا کردن قندها در سلولهای دستگاه تنفسی و توسعه ویروس به آن کمک میکند.این پروتئین به شکل یک استوانه بلند است که بخشهای فوقانی آن تغییر شکل میدهند و به این ترتیب ویروس را از واکنشهای پادتنها نجات میدهند. این واکسن جدید به بخش زیرین این استوانه حمله کرده و از این طریق آن را نابود میکند. تاکنون این واکسن بر روی موشها، موش خرماها و میمونها آزمایش و نتایج آنها با یکدیگر مقایسه شده و نشان داده است که این حیوانات پس از دریافت این واکسن به طور مثبتی توانستند در مقابل خشن ترین ویروسهای آنفلوآنزا مثل 1934 H1N1 به خوبی واکنش نشان دهند. همچنین پاسخ ایمنی بدن مدلهای آزمایشگاهی در مقابل ویروس آنفلوآنزای پرندگان نیز مثبت بود.
خون مصنوعی 2 میلیون دلاری
دانشمندان در آمریكا خون مصنوعی تولید كردهاند كه به زودی در میدانهای جنگی برای درمان سربازان مجروح مورد استفاده قرار خواهد گرفت. این خون با استفاده از سلولهای هماتوپویتیك گرفته شده از بند ناف در پروسه «فارمینگ» تولید شده است. پروسه فارمینگ شامل استفاده از گیاهان و جانوران تراریخته برای تولید مقادیر انبوه و زیاد مواد مفید است. به گفته محققان یك بند ناف میتواند تقریبا به 20 واحد خون مفید تبدیل شود. هر سرباز مجروح در میدان جنگ به طور متوسط در طول درمان به شش واحد خون احتیاج پیدا میكند. تولیدكنندگان این فرآورده مصنوعی ادعا میكنند، سلولهای خونی كه با این روش تولید میشوند به لحاظ عملكرد از گلبولهای طبیعی خون در گردش خون یك فرد سالم قابل تمایز نیستند. گفتنی است، شركت تولیدكننده خون مصنوعی یك میلیون و 950 هزار دلار برای انجام این پروژه دریافت كرده است. برای تولید این محصول محققان اساسا از مغز استخوان در فضای آزمایشگاهی تقلید كردهاند.
20 مادهی سرطانزا
انجمن سرطان ایالات متحده آمریكا و اداره غذا و داروی این كشور اعلام كردند كه 20 ماده باعث بروز سرطان در افراد میشود. «الیزابت وارد» یكی از كارشناسان انجمن سرطان آمریكا گفت: علاوه بر مواد شیمیایی بیماریزا، مشاغل سخت و فعالیتهای شیفتی هم از عوامل بروز سرطانهای پیشرونده است. وی خاطرنشان كرد: افرادی كه در معرض این عوامل قرار داشته باشند، احتمال ابتلایشان به انواع سرطانها حتمی است. در گزارش انجمن سرطان آمریكا و دپارتمان غذا و داروی این كشور (FDA) آمده است كه سرب و مواد حاوی سرب، فسفاد ایندیوم، كربور تنگستن كبالت، دی اكسید تیتانیوم، فوم فلزكاری، فیبرهای نسوز سرامیك، بخارات گازوئیل، كربن سیاه، اكسیداستیرن، اكسیدپروپلین، فورمال دیهاید، اسیدلتاهاید، كلوراید متیلین، تری كلورواتلین، تتراكلوراتلین، كلوروفوم، PBC، دی فتلالیت، آترازین و مشاغل شیفتی از جمله موادی هستند كه به طور حتم اگر فردی در معرض آنها قرار بگیرد بیمار میشود. بر اساس اعلام دپارتمان پیشگیری و درمان بیماریهای آمریكا، سرطان دومین عامل مرگ و میر در میان این كشورها پس از بیماریهای قلبی محسوب میشود.
افزایش 2 برابری خطر مرگ برای افراد چاق زیر 20 سال
اضافه وزن در افراد زیر بیست سال خطر مرگ را درآینده برای این كودكان تا دو برابر افزایش میدهد. نتایج جدیدترین مطالعات حاكی از آن است كه خطر مرگ در مردانی كه در سنین زیر بیست سال اضافه وزن داشتهاند دو برابر بیشتر از خطر مرگ بین مردانی است كه فاقد اضافه وزن بودهاند. طبق این مطالعه كه توسط دانشمندان یك كنگره تخصصی بینالمللی اضافه وزن در استكهلم سوئد انجام گرفت، افراد زیر بیست سالی كه از اضافه وزن رنج میبرند در آینده نیز با خطر مرگ بیشتری نسبت به دیگر افراد روبهرو هستند. دانشمندان در این مطالعه خود با كمك جمعآوری اطلاعات جسمی و نیز وقوع مرگ مربوط به بیش از 5000 مرد به این نتیجه رسیدند كه به ازای هر مرتبه افزایش BMI، خطر مرگ تا 10 بار افزایش مییابد. افرادی كه دارای اضافه وزن هستند به طور متوسط هشت سال زودتر از افرادی كه دارای وزن طبیعی هستند، میمیرند. استرسیمرمن، مدیر این پروژه معتقد است كه بسیار مهم است كه پیامدهای بلندمدت اضافه وزن آن هم درسنین حول وحوش 20 سال به دقت مورد بررسی قرار گیرد؛ چرا كه اضافه وزن به شدت به شكل یك اپیدمی درحال گسترش است. طبق اظهارات سیمرمن این اولین مطالعه است كه به بررسی پیامدهای اضافه وزن در بازه سنی طولانی میپردازد. علاوه بر این نتایج، این مطالعه حاكی از آن است كه 70 درصد افرادی كه دارای وزن طبیعی بودهاند به سن 70 سالگی رسیدهاند. این در حالی است كه این درصد بین افرادی كه در دوران نوجوانی دارای اضافه وزن بودند،50 درصد است.
تست ادرار صبحگاهی روشی بهتر برای تشخیص بیماریهای كلیوی
پژوهشگران اعلام كردند: انجام تست ادرار در هنگام صبح به پزشكان در تشخیص بهتر مشكلات كلیوی و نجات به موقع این عضو حیاتی كمك میكند. نتایج یك تحقیق جدید نشان داده است كه تست ادرار صبحگاهی بهترین زمان برای تشخیص افت عملكرد كلیهها در مبتلایان به بیماری كلیوی و پروتئین اوریا دكتر هیدولامبرس هیراسپنیك پژوهشگر مركز پزشكی دانشگاه گرونینگن در هلند و دستیاران وی از تست فوق برای پیش بینی احتمال تشدید مشكلات كلیوی استفاده كردند. این محققان خاطرنشان میكنند كه استانداردسازی روش سنجش پروتئین ادراری میتواند شیوههای تشخیص و كنترل بیماری كلیوی را بهبود بخشد.