دكتر نیلفروش زاده
ریزش مو در خانمها بیشتر از مردان دارای تغییرات دورهای است به عنوان مثال در فصل خاصی ریزش موی آنها شدید شده و هر سال این روند تکرار میشود و یا بعد از زایمان و بعد از یائسگی موی زیادی از دست میدهند.
حجم موی زنان معمولا با افزایش سن کم میشود یا بعضی افراد از نظر ژنتیکی موهای نازک و کم پشتی دارند و از زمان کودکی کم مو بودند این موارد کاملا طبیعی بوده و احتیاج به درمان خاصی ندارد.
البته در صورتی که مشکل روانی برای فرد ایجاد کند درمانهای قابل دسترسی موجود میباشد.
در مقابل شرایطی وجود دارند که عوامل دیگری مثل بیماری، تغییرات هورمونهای داخلی و مصرف تعدادی از داروها و فاکتورهای محیطی و ژنتیکی باعث ریزش موی کامل میشوند این موارد به درمان دارویی نیاز داشته و حتما از طرف بیمار باید جدی گرفته شود.
به نظر بسیاری از مردم طاسی، مختص مردان میباشد و خانمها موهایشان را از دست نمیدهند اما حقیقت چیز دیگری است میلیونها زن در دنیا از طاسی زنانه رنج میبرند و سالیانه به تعداد آنها افزوده میشود.
وراثت عامل پر قدرت در طاسی زنان میباشد یک زن از هر چهار زن این نوع طاسی را تجربه میکنند.
بنابراین از نظر روحی بسیار آشفته میشوند و احساس اضطراب شدید، کاهش جذابیت، کیفیت زندگی آنها را تهدید میکند.
اگر از دست دادن مو تا این حد باعث مشکلات روانی شود، خانواده، دوستان و پزشک خانوادگی آن فرد بایستی تا حد ممکن به او کمک کنند.
فرم ریزش مو و تظاهرات بالینی ریزش موی آندروژنیک در زنان با مردان متفاوت است. زنان ممکن است دچار ریزش دورهای یا مداوم بدون کاهش قابل توجه در حجم مو یا ریزش موی افزایش یافته با کاهش حجم مو در ناحیه تاج سر و یا نازک شدن پیشرونده مو بدون سابقه ریزش باشند.
مهمترین سوالی که از زنان طاس پرسیده میشود در مورد تغییر قطر دم اسبی موهایشان است و این موضوع به زنان ابزار تخمین درجه یا میزان ریزش مویشان را میدهد.
معمولا میتوان کاهش حجم یا نازک شدن مو در ناحیه تاج سر را به بهترین شکل با کنار زدن موهای فرق سر تشخیص داد. عریض شدن فرق سر در فرم درخت کریسمس که نوعی طبقهبندی ریزش مو است، دیده میشود.
لودویگ توضیح داد که تغییرات اولیه (Grade I) با کم شدن مو در ناحیه تاج سر مشخص میشود. این فرم با ناحیه بیضی شکل موهای ریخته شده که در اطراف آن موها با حجم نرمال وجود دارند، مشخص میشود.
پیشرفت لودویگ در II Grade باعث کم حجم شدن بیشتر در ناحیه تاج سر با حاشیه وسیعتر است.
III Grade طاسی تقریبا کامل ناحیه تاج سر است. غیر از لودویگ سیستمهای طبقهبندی دیگری نیز وجود دارد. تمام زنانی که ریزش موی زنانه دارند.
خط رویش مویشان را حفظ نمیکنند. ریزش مو در ناحیه کنار سر در 13درصد زنان قبل از دوران یائسگی و 37 درصد زنان پس از یائسگی رخ میدهد.
ریزش موی وسیع غالبا زنان را به سمت انجام پیوند مو میکشاند. بیشتر خانمهای دچار ریزش مو شواهدی مبنی بر پرمویی ندارند.
البته اگر وقوع ریزش مو ناگهانی، با پیشرفت سریع و گسترده باشد، تاریخچه کامل پزشکی و بررسی هورمونی کامل نیاز است، تا بتوان تشخیص صحیح داد و علت تومور را رد کرد.
آزمایشات تکمیلی همچنین برای زنان دچار ریزش موی آندروژنیک با شروع تدریجی که مرتبط با اختلالات قاعدگی، هیرسوتیسم یا عود آکنه هستند، باید انجام شود.
فرم طاسی، سن شروع، استعداد و میزان پیشرفت در خانمها با آقایان متفاوت است. 23درصد زنان در سن 80 سال و بالاتر هیچ شواهد قابل مشاهده ای از ریزش موی زنانه (FPHL) ندارند.
سن شروع FPHL دیرتر از مردان است. فقط 3درصد FPHL گسترده در سن 29 سالگی، 13درص در سن 49 سالگی، 8درصد در سن 69 سالگی و 6درصد در سن 70 سال به بالاتر دیده میشود.
بیشتر زنانیکه موهای خود را بلند نگاه میدارند، بیشتر متوجه ریزش موی روزانه خود میشوند.
مقداری هورمون مردانه تستوسترون در بدن زنان وجود دارد در سلولهای خاصی از بدن هورمون تستوسترون به هورمون قویتر دی هیدرو تستسترون (DHT) تبدیل میشود البته این کار توسط آنزیم 5- آلفا ردوکتاز انجام میشود.
در درمال پاپیلای فولیکول مو گیرندههای زیادی برای هورمون DHT وجود دارد و این هورمون از طریق کوتاه کردن سیکل رشد مو باعث میشود موی ضخیم در فولیکولهای حساس موی سر به موی کرکی و نازک تبدیل شود.
در واقع یک فولیکول قبل از رسیدن به مرحله آخر رشد به طور زودرس وارد فاز استرحت شده و رشد بیشتر آن متوقف میشود بنابراین موهای درآمده نازکتر به نظر میرسند تا اینکه دیگر مویی از آن فولیکول رشد نمیکند.
نتیجه خالص این است که هر واحد فولیکولی که بطور نرمال 5-3 موی انتهایی دارد فقط 2-1 موی انتهایی خواهد داشت.
مینیاتوره شدن واحد فولیکولی همراه با ریزش موی وسیع تاج سر در زنان بدون افزایش آندروژن مشاهده شده است، که مطرح کننده این قضیه است که سایر مکانیسمهای غیر آندروژنی هم میتواند موهای انتهایی را بطور مشابه مینیاتوره کند.