دكترعلی حبیبی
تجهیزات موردنیازبرای انجام پیلینگ تقریبادرتمامی مطبها به راحتی قابل تهیه میباشد . بهتراست بیماردروضعیت نیمه نشسته قرارداشته واطراف صورت بیمارپوشانده شود ونیز قبل ازانجام فرایندسطح ازپوست ازنظرعدم وجودالتهاب ؛ خراشیدگی ؛ تورم بررسی شود .
به منظورپاكسازی پوست میتوان ازكلینزرهای باپایه الكل بهره جست . درابتدالایه ای ازوازلین برروی كانتوس داخلی وخارجی چشم ؛ كمیشردهان ؛ پره های بینی ولب قرارمیدهیم وبااین اقدام نوعی محافظت بافت ازنشت احتمالی اسیدبه سوی این مناطق خواهیم داشت .
مناسب است كه یك فن روشن به سمت صورت بیمارقرارداده شود . ازبیمارمیخواهیم درطی فرایندچشمانش رابسته نگهدارد ودرصورت نشت احتمالی لایه برداربه داخل چشم بلافاصله باآب شستشومیدهیم ودرصورت ورودسهوی اسیدبه چشم حتی باغلظت %70 گلیكولیك اسید ولی شستشوی كافی تابه حال گزارشی ازایجادعارضه جدی نشده است.
شروع فرایندپیلینگ اززمان قرارگیری ماده لایه برداربرروی سطح پوست است وترتیب انجام ازقسمت فوقانی صورت شامل پیشانی به سمت پایینتر گونه ها ؛ بینی ؛ فوفانی وتحتانی لبها واطراف صورت وسپس برگشته به سمت قسمت فوقانی میباشد . بایستی زمان سنج دراختیارباشدتامدت زمان قرارگیری ماده روی پوست ومدت زمان ایجاداریتم سنجیده گردد .
درصورتی كه دربخشی ازصورت حالت یخ زدگی (Frosting) ویاتغییررنگ پوست به سفیدپدیدارشدنشانه ی اپیدرمولیزمیباشدوبایستی بلافاصله ازخنثی كننده (Neutralizator) روی آن منطقه قرارداد وباآب شستشوداد . برخی ازپزشكان برای كاهش التهاب ایجادشده ازاستروییدموضعی همانند كرم هیدروكورتیزون %1 استفاده میكنند .
پس ازایجاداریتم یكنواخت درسطح پوست ، تمامی سطح پوست رابوسیله ی ماده خنثی كننده ی بیكربناته میپوشانیم . دراین مرحله میتوان همزمان ازاسپری آب به سطح پوست بیماركمك گرفت كه احساس ناخوشایندگرمادرسطح پوست را كاهش داده وبرای بیمارراحتی بیشتری ایجادمیكند . قبل ازقراردادن نوترالیزاتوربیمارراآگاه میكنیم كه ممكن است ماده خنثی كننده احساس سوزشی حتی شدیدترازاسیدروی پوست ایجادكندولی این موضوع به سرعت برطرف میگردد .
برای قراردادن اسیدروی صورت میتوان ازبرسهای نرم ؛ اپلیكاتور؛ پنبه ؛ پدهای پنبه ای كوچك و.. استفاده نمود كه تفاوتی باهم نداشته ووابسته به تبحروانتخاب پزشك است ولی پدپنبه ای گزینه ی بهتری است و پزشك كنترل بیشتری ازجهت عدم نشت به اطراف خواهد داشت ، ازطرفی اپلیكاتوربرای مناطقی همچون پلك تحتانی و اطراف لب مناسب تراست. پیشنهادمیشودبرای تمامی بیماران جلسه اول ازگلیكولیك اسیدباغلظت پایین مثلا %30 - %20 بكاربردكه دربرخی كتب ازاین اقدام به عنوان پیلینگ پایه نام برده اند واین كاربه پزشك معالج این فرصت رامیدهدتاواكنش پوست بیماربه لایه برداری راارزیابی بكند .
گلیكولیك اسیدبایدتازمانی درسطح پوست بیمارباقی بماندكه اریتم ایجادشود . زمان اتمام پیلینگ نیزهمین اریتم بوده وبصورت كلینیكالی بین 5-2 دقیقه پس ازتماس اسیدبا سطح پوست زمان برده تاایجادشود . درصورتی كه پس ازپنج دقیقه پس ازتماس اسیدباپوست اریتم ایجادنشود توصیه میشودفرایندادامه نیابد .
اگربیماربه هردلیلی ابرازناراحتی بكند نیزباید فرایند را متوقف نماییم . برای ارزیابی میزان ناراحتی بیمارمیتوان ازاوخواست كه درجه نارحتی رابصورت عددی بین 10 – 0 بیان نماید كه 10 نشان دهنده بیشترین حداحساس ناراحتی توسط بیماراست . اگربیمارعددی بین 10-8 بیان كندبایستی درهرزمانی قبل ازرسیدن به نقطه پایان پیلینگ ( اریتم یكنواخت ) فرایندرامتوقف نمود.
درصورتی كه بیماردرجلسه اول گلیكولیك اسیدباغلظت %30-%20رابخوبی تحمل بكندمیتوان نوبت بعدی پیلینگ درجلسه دیگرراباغلظت بالاتر انجام داد . ازطرفی اگربیماردرمدت زمانی كوتاهتراز5دقیقه اریتم پیداكردبایستی فرایندبه پایان رسیده ؛ ازخنثی كننده استفاده كرد ودرجلسات بعدی باهمان غلظت پایین قبلی استفاده كردوبیشتراز5دقیقه اسیدرابرروی پوست باقی نگذاشت.
همانطوركه بالاترذكرشدفرایندخنثی سازی به منظورمتوقف ساختن ادامه روندواكنش اسیدباپوست انجام میگردد . علامت تاثیراین ماده برروی اسیدپدیدارشدن حالت كف مانند (Foaming Reaction) است كه برای پیشگیری ارورودبه چشم میتوان ازیك تكه پد آغشته به وازلین درسطح آن كمك گرفت . پس ازفرایندخنثی سازی ازاسپری آب یاشستشوباآب استفاده كرده وبرای ایجاداحساس راحتی بیشتر بیمارمیتوان كرم مرطوب كننده یاكلدكرم یاخنك كردن نسبی سطح پوست بهره برد.
فرایند لایه برداری بدن
لایه برداری باگلیكولیك اسیدرامیتوان برای تمامی سطح بدن بكاربرد . به شكل كلی قفسه سینه ؛ پشت ؛ ساعد ؛ پشت دست وپاها به سادگی باغلظتهای بالای گلیكولیك اسید بدون ترس ازایجاذعوارض بد پیلینگ میشوند. ازسویی گردن بخش حساس به لایه برذازی بوده وتوصیه به احتیاط ومصرف غلظتهای پایین ترگلیكولیك اسید میشود.
درمانها ودستورالعملهای پس ازلایه برداری
به بیمارتوصیه میشودمخصوصادرطی 7-3 روز ابتدایی پس ازلایه برداری بصورت مرتب روزانه دونوبت مرطوب كننده استفاده نمایدتاشكل ظاهری پوست طبیعی ترگردد . درطی یك هفته اول پس ازپیلینگ بیمارممكن احساس خارش ؛ سوزش ؛ درد ؛ كشیدگی ؛ ادم وپوسته ریزی داشته باشند كه بتدریج درطی یك هفته وبازسازی پوست وایجادشكل اولیه ی آن این عوارض نیزبهبودمیابند . البته بیمارانی كه ازغلظتهای پایین گلیكولیك اسیداستفاده میكنند تقریباهرگزاین عوارض راتجربه نمی كنند.
درصورت تورم میتوان ازكیسه یخ بصورت 15 دقیقه مصرف و 15 دقیقه قطع مصرف (ON & OFF) استفاده كرد . ازكیسه كشیدن ! وخراشیدن سطح پوست اجتناب شود . با توجه به حساسترشدن پوست به نورآفتاب بصورت مرتب ازكرم ضدافتاب استفاده بكند كه شروع مصرف ضدافتاب ازفردای روز پیلینگ میباشد .
درطی یك هفته اول استفاده ازتركیبات آرایشی وماسك ؛ كندن پوسته های احتمالی پس ازلایه برداری بادست ونیزمصرف هرنوع لایه برداردیگرممنوع است ! همچنین مصرف رتینوییدهادرطی این یك هفته قطع گردد. درصورتی كه بیمارقادربه مراقبت ازپوست خوددربرابرنورآفتاب وپیروی ازدستورات پزشك نیست ازانجام پیلینگ برای اواجتناب میكنیم.
درموردبیمارانی كه برای آنهاپیلینگ عمقی انجام نمیدهیم باتوجه به خفیف بودن علایم ظاهری پس از پیلینگ به آنهااطمینان خاطرمیدهیم كه فرایندپوسته ریزی بصورت واضح نبوده ولی درحدمیكروسكوپی انجام میگردد. درادمه عوارض جانبی پیلینگ همراه باتصاویرمربوطه بحث میشود.