دكتر مانا هادیپور جهرمی
سیاه سرفه بیماری طول كشیده و بالقوه كشندهای است كه سیستم تنفسی تحتانی را درگیر میكند و ارگانیسم مسئول آن بوردتلاپرتوسیس نام دارد. باكتری عامل بیماری از طریق قطرات تنفسی فرد آلوده به سیاه سرفه كه علائم بیماری را داراست، منتقل میشود.سم باكتری سیستم تنفسی را ملتهب میكند و سبب فلج شدن مژكهای سلولهای سیستم تنفسی كه وظیفه پاكسازی راه تنفس از ترشحات را دارند، میگردد. پیشگیری از سیاه سرفه به وسیله واكسن، از تشخیص زودرس و درمان ارحجتر است.واكسیناسیون علیه سیاه سرفه به طور محسوسی بروز بیماری را در كشورهای توسعه یافته كاهش داده است.
در میان افرادی كه به سیاه سرفه مبتلا میشوند، كودكان زیر 5 سال با شیوع بیشتری دچار بیماری شده و بچههای زیر 6 ماه به نوع شدید بیماری مبتلا میگردند. وقوع سیاه سرفه در بالغین و جوانان بیشتر به علت عدم واكسیناسیون در دوران كودكی است.
نكات كلیدی در مورد بیماری كزاز
كزاز بیماری عفونی كشندهای است كه توسط ارگانیسم كلستریدیوم تتانی منتقل میشود. عفونت غالبا از طریق خراش یا زخمهای پوستی به بدن منتقل میگردد. سفتی و اسپاسم شدید تمام عضلات بدن، تشنج و مرگ نتیجه ابتلا به این عفونت است.
شایعترین علت مرگ در بیماران مبتلا به كزاز، نارسایی تنفسی، ذاتالریه، اسپتیسمی (عفونت خون) و درگیری قلبی – عروقی میباشد. عفونت قلبی با كلستریدیوم تتانی سبب ایجاد ایمنی نمیشود.كزاز تمام گروههای سنی را درگیر میكند، اما در كشورهای پیشرفته در بین افراد پیر كه واكسیناسیون كامل علیه كزاز نداشتهاند، شایعتر است.واكسیناسیون علیه كزاز به طور محسوسی بروز آن را كاهش داده است. ایمنسازی passive (تزریق آنتیبادی علیه ارگانیسم)، سبب محافظت سریع، اما موقتی علیه بیماری میشود. ایمن سازی active (تزریق شبه سم كزاز)، ایمنی طولانیمدت علیه كزاز را به همراه دارد.
نكات كلیدی در مورد بیماری دیفتری
دیفتری بیماری حاد عفونی است كه سیستم تنفس فوقانی و گاهی پوست را درگیر میكند. ارگانیسم عامل بیماری، كورینه باكتریوم دیفتریه نام دارد كه از طریق تنفس یا تماس دست به دهان منتقل میشود. كورینه باكتریوم دیفتریه غشاء مخاطی ناحیه نازوفارنكس (حلقی - بینی) را عفونی كرده و یك لایه خاكستری رنگ در گلو تشكیل میدهد كه تنفس و بلع را مختل میكند. سم تولید شده توسط باكتری به قلب و اعصاب آسیب رسانده و میتواند سبب مرگ ناشی از نارسایی قلبی شود. گرچه دیفتری با مصرف آنتیتوكسینها (ضدسم) و آنتی بیوتیكها قابل درمان است، اما پیشگیری از ابتلا به آن توسط واكسیناسیون ارجح است، زیرا كه آنتیتوكسینها فقط در مراحل اولیه بیماری كه هنوز سم به بافت نفوذ نكرده موثر میباشند.
واكسیناسیون بر علیه دیفتری به طور محسوسی بروز این بیماری را در كشورهای پیشرفته و برخی كشورهای در حال رشد كاهش داده است. اما با این حال این بیماری در برخی نقاط جهان هنوز شایع است. واكسیناسیون علیه دیفتری باید انجام شود و ادامه یابد، چرا كه در صورت بروز مجدد، دیفتری میتواند خطر بزرگی برای سلامت عمومی تلقی شود.