تحریریه گروه ترجمه زندگی آنلاین
گاهی اوقات به دیدن پدر یا مادرتان می روید و متوجه می شوید که مانند گذشته شاد و پرجنب و جوش نیست.
به آرامی صحبت می کند و علاقه ای به بیرون رفتن از خانه ندارد. یا دایما جلوی تلویزیون نشسته و یا کل روز را می خوابد و درست غذا نمی خورد.
شما نگران می شوید و با خود فکر می کنید، برایش مشکلی پیش آمده است؟
افسردگی چیست؟
افسردگی، رایج ترین مشکل ذهنی است که می تواند درمان شود اما این مشکل میان کهنسالان، یکی از مواردی است که توجه چندانی به آن نشده است.
این مساله گاهی اوقات به این دلیل است که پزشکان علایم افسردگی در افراد مسن را تشخیص نمی دهند و گاهی اوقات هم افراد جامعه تصور می کنند که آرام و اندوهگین شدن، بخشی از زندگی کهنسالی است.
اما نادیده گرفتن افسردگی دو خطر مهم را به دنبال دارد: اول اینکه، کیفیت زندگی فرد، کاهش یافته و گرفتار رنج بی پایانی می شود. دوم اینکه، احتمال اینکه فرد به فکر خودکشی بیفتد، بسیار افزایش می یابد.
افسردگی یک وضعیت روحی است که فرد را گرفتار مشکلات جسمی نیز می کند. در واقع مشکل جسمی با تغییرات شیمیایی مغز به وجود می آید که با استفاده از دارو، درمان می شود و دردهای فیزیکی هم کم می شود.
احساس اندوه و افسردگی بخش دایمی مسن تر شدن افراد نیست. بسیاری از کهنسالان، شاداب و سرزنده هستند و با پذیرفتن محدودیت های دوران پیری، همچنان از زندگی خود لذت می برند.
مسن شدن با از دست دادن های مختلفی در ارتباط است. مرگ همسر، خواهر یا برادر و برخی از دوستان، همچنین از دست دادن توان و قدرت جسمی می تواند فرد مسن را به سمت افسردگی سوق دهد.
با این حال اندوه ناشی از فقدان کسی یا چیزی، به مرور زمان کاهش می یابد. اما اگر این اندوه ادامه دار بود و فرد به حال عادی بازنگشت باید از پزشکان برای درمان این وضعیت کمک گرفت.
مشکلات جسمی افسرده کننده
دلایل بسیاری وجود دارند که موجب افسردگی کهنسالان می شوند، اما یکسری از داروهایی که برای درمان مشکلات جسمی تجویز می شوند می توانند فرد را به افسردگی مبتلا کنند.
از این داروها می توان به داروهای مورد استفاده در درمان آرتروز، فشار خون بالا یا بیماری های قلبی اشاره کرد.
افراد مبتلا به بیماری های وخیمی چون سرطان، دیابت، حملات قلبی و مغزی، پارکینسون نیز گاهی اوقات دچار افسردگی می شوند.
ژنتیک هم نقش مهمی در ابتلا به افسردگی دارد. بسیاری از کهنسالانی که در گذشته به افسردگی مبتلا بودند، در معرض خطر ابتلا به افسردگی هستند.
علایم و نشانه های افسردگی
اگر علایم رایج افسردگی زیر را مدتی طولانی- بیش از 2 هفته- در فرد مسن خانواده مشاهده کردید، او را حتما نزد یک روانشناس ببرید:
* اندوه و اضطراب طولانی و از درون احساس "خالی بودن" داشتن
* خستگی دایمی، عدم انرژی
* عدم علاقه به فعالیت های روزمره
* مشکلات خواب، از جمله دیر به خواب رفتن، صبح خیلی زود از خواب بیدار شدن و خوابیدن بیش از حد
* کم یا بیش از حد غذا خوردن
* کاهش وزن دایم و یا چاق شدن غیرعادی
* گریه های مکرر و یا بسیار زیاد
* دردهایی که حتی با درمان هم برطرف نمی شوند.
* مشکل در تمرکز، به یاد آوردن و یا تصمیم گیری داشتن.
* دایم احساس گناه، بی پناهی، بی ارزشی و یا ناامیدی کردن.
* رنجش و یا ناگهانی عصبانی شدن
* روزی از خانواده و دوستان
* افکار خودکشی در سر داشتن و یا اقدام به خودکشی کردن
مراقبت از والدین مسن
همیشه مراقب علایمی که نشان از افسردگی در والدین تان دارد، باشید. البته بعضی مواقع برخی از داروهای مربوط به درمان مشکلات فیزیکی می توانند روی روح و روان نیز اثر منفی بگذارند و فرد را به افسردگی بکشانند.
اما اگر آنها داروی خاصی مصرف نمی کنند ولی چند علامت، از علایم افسردگی را نشان دادند، با پزشک مشورت کرده و راه چاره ای بیابید.
آیا افسردگی افراد مسن قابل درمان است؟
افسردگی یکی از قابل درمان ترین مشکلات ذهنی و روانی است. درمان های متفاوتی برای افسردگی وجود دارد.
بسیاری از داروهای افسردگی، حال روحی فرد را بهبود بخشیده و باعث می شوند او مانند گذشته احساس سرزندگی نماید.
مشاوره و گفتگو به همراه تجویز دارو می تواند به فرد افسرده کمک کرده و او را به زندگی عادی برگرداند.
بسیاری از پدر و مادرهای مسن علاقه ای به گفتگو و صحبت در مورد احساسات خود ندارند و حتی گاهی اوقات نمی دانند از چه کلماتی برای بیان افکار خود استفاده کنند.
در اینگونه مواقع روانشناسان می توانند کمک موثری به آنها نمایند. اگر درمان افسردگی به درستی انجام نشود، آن شدت می یابد و وضعیت بغرنج تر می شود.
روش های درمان افسردگی
تجویز دارو
روانپزشک معمولا درمان را با تجویز کمترین دوز داروی افسردگی شروع می کند. در این مرحله او سعی دارد اثر داروی ضدافسردگی را در فرد مشاهده کند.
اگر علایم افسردگی کاهش پیدا نکردند و حالت افسردگی همچنان به قوت خود باقی بماند، مقدار دارو را می افزاید. همچنین برخی از تجویزهای دارویی حتی تا 12 هفته طول می کشد.
در ضمن پزشک باید از داروهای دیگری که بیمار استفاده می کند، مانند مکمل های تغذیه ای، داروهای گیاهی و ویتامین ها، اطلاع داشته باشد تا تداخل های خطرناک دارویی پیش نیاید.
داروهای ضدافسردگی معمولا عوارض ناخواسته ای دارند که باید به آن موارد توجه کرد و در صورت نیاز داروی مصرفی را تغییر داد.
همچنین روانپزشک هنگام تجویز دارو، باید بیماری های جسمی دیگر فرد افسرده را درنظر بگیرد.
ورزش
افراد مسن وقتی گرفتار افسردگی می شوند، می توانند با انجام دادن ورزش های سبک مانند پیاده روی و شنا یا به فروشگاه رفتن و باغبانی، روحیه خود را بهبود بخشند.
فعالیت فیزیکی می تواند موجب تعادل در رژیم غذایی و روحیه فرد شود و از بیماری های ناشی از کم تحرکی و همچنین افسردگی بکاهد.
مشغول بودن
اگر پدر یا مادرتان دچار افسردگی شده است، او را تشویق کنید تا یک سرگرمی برای خود مهیا کند. سرگرمی های مورد علاقه اش باعث می شود تا روح و جسم او در حالت فعال باقی بماند.
او را تشویق کنید به دیدن دوستان خود یا به تماشای برنامه های طنز برود. حتی داشتن حیوان خانگی در بهبود روحیه او موثر است.
هر کاری کنید تا افکار منفی از او دور بماند. همچنین مراقب باشید از خانواده دوری نکند و هر زمان که احساس اندوه می کند با فرد مورد اعتماد خود صحبت نماید.