ویتامین A
اگرچه دریافت ویتامین A در اکثر سالمندان کمتر از دوسوم مقدار توصیه شده است، اما سطح آن در اغلب سالمندان طبیعی گزارش شده است، بنابراین به نظر میرسد که جذب این ویتامین در سالمندان بالاتر بوده و یا کلیرانس آن کمتر است. براین اساس، احتمالا مقدار مورد نیاز آن در افراد بالای 60 سال کمتر از مقدار توصیه شده RDA (900 میکروگرم معادل رتینول در مردان و 700 میکروگرم در زنان) است.
برخی محققان مصرف منابع غذایی ویتامین A، بتاکاروتن و آلفاتوکوفرول را عامل حفاظتی در برابر سرطان دانستهاند که از طریق دریافت بیشتر میوه و سبزی امکانپذیر است، اما مصرف مکمل این مواد مغذی اثری در کاهش سرطان نداشته است. به علاوه، مکمل بتاکاروتن در افراد سیگاری احتمال ابتلا به سرطان را افزایش میدهد، بنابراین شواهدی مبنی بر اثر سودمند مکملیاری وجود ندارد.
خطر مسمومیت با مکمل ویتامین A در سالمندان بویژه در افراد مبتلا به بیماریهای کلیه و کبد بسیار بالاتر از سایر بزرگسالان است. افزایش دریافت ویتامین A از طریق دریافت مکمل در زنان یائسه میتواند خطر شکستگی لگن را افزایش دهد. سالمندان در هنگام انتخاب مکملهای مولتی ویتامین باید دقت کنند که مکمل مورد نظر حاوی مقدار بالای ویتامین A نباشد.
ویتامین B12
اهمیت ویتامینB12 در سالمندان در تامین کافی گلبولهای قرمز و بهبود عملکرد دستگاه عصبی است. جذب این ویتامین در سالمندان به دلیل آتروفی معده کاهش مییابد زیرا در این اختلال مقدار اسید معده و فاکتور داخلی که برای جذب این ویتامین ضروریاند، کاهش مییابد، به علاوه، رشد بیش از حد باکتریها در ابتدای روده که در سالمندان شایع است موجب مصرف ویتامین B12 غذا شده و از جذب آن به خون جلوگیری میکند.
این مساله احتمالا به دلیل کاهش اسید معده رخ میدهد و با مصرف آنتیاسیدها تشدید میشود. بنابراین در صورت مصرف آنتیاسیدها توسط سالمندان، مشکل جذب مقدار کافی ویتامین B12 تشدید میشود. کمبود این ویتامین در 12 درصد سالمندان گزارش شده است.
عوارض کمبود ویتامین B12 گسترده بوده و از ضعف تا کمخونی، اختلالات عصبی و شناختی را دربر میگیرد. خطر کمبود در سالمندان با درآمد پایین و گیاهخواران بیشتر است، زیرا ویتامین B12 تنها در منابع حیوانی که اغلب گران قیمت هستند یافت میشود. زیستدسترسی ویتامین B12 از مکملها و غذاهای غنی شده در سالمندان بهتر از منابع غذایی آن است. منابع غذایی آن شامل جگر، کلیه، شیر، تخم مرغ، ماهی، پنیر و گوشت عضله است.
مقدار مورد نیاز آن در سالمندان 2/4 میلیگرم در روز بوده و مکمل یاری در سالمندان همراه با بهبود توان فیزیکی و افزایش مهارتهای شناختی است. همچنین به دلیل ارتباط کمبود آن با افزایش سطح هموسیستئین، ممکن است موجب کاهش خطر بیماریهای قلبی- عروقی شود.
از آنجاییکه کمخونی در صورت تخلیه شدید منابع ویتامین B12 رخ میدهد، پیشنهاد میشود که از بررسی سطح متیل مالونیک اسید و هموسیستئین سرم برای ارزیابی وضع ویتامین B12 در سالمندان استفاده شود تا قبل از بروز عوارض عصبی با مکملیاری از آن جلوگیری شود.
اسیدفولیک
حدود 11 تا 28 درصد سالمندان مبتلا به کمبود اسیدفولیک هستند. بیماری، مصرف داروهای متعدد و فقر موجب افزایش خطر کمبود فولات میشود. تقریبا 50 تا 60 درصد سالمندان کمتر از مقادیر توصیه شده فولات مصرف میکنند. به علاوه، جذب فولات در آتروفی معده که در سالمندان شایع است، کاهش مییابد.
اگرچه رشد بیش از حد باکتریها در بخش پروگزیمال روده باریک که در سالمندان شایع است، میتواند موجب افزایش فولات در دسترس از طریق جذب بخشی از فولات ساخته شده توسط آنها شود، اما به دلیل شیوع بالای کمبود فولات در سالمندان، به نظر میرسد که این مکانیسم قدرت چندانی ندارد.
کمبود فولات عوارضی مشابه کمبود کوبالامین در سالمندان ایجاد میکند و معمولا برای درمان کم خونی در سالمندان اولین استراتژی تجویز همزمان فولات و کوبالامین است.
فولات مثل ویتامین B12 برای تبدیل هموسیستئین به متیونین مورد نیاز است و دریافت کمتر از 400 میکروگرم آن موجب افزایش هموسیستئین میشود که فاکتور خطر مستقل بیماریهای قلبی – عروقی به شمار میرود. مکمل فولات در سالمندان میتواند خطر بیماریهای قلبی – عروقی را کاهش دهد و فرآیندهای شناختی را بهبود بخشد.
در بسیاری از کشورها غنیسازی غلات و نانها با فولات به منظور پیشگیری از اختلالات عصبی نوزادان اجباری شده است، اما از آنجاییکه مصرف غلات در سالمندان کاهش مییابد، ممکن است نیاز به غنیسازی غذاهای دیگر مثل شیر نیز باشد. به هر حال، از آنجاییکه جذب فولات در سالمندان مختل است، بهترین استراتژی برای حفظ سطح نرمال آن مکملیاری است.
مکمل فولات بهتر از فولات غذا جذب میشود به طوریکه هر یک میکروگرم فولات غذا معادل 0/6 میکروگرم فولیک اسید غذاهای غنی شده و یا مکمل مصرف شده همراه غذاست. اگر مکمل فولات با معده خالی مصرف شود این میزان به 0/5 ارتقاء مییابد.
منابع غذایی فولات شامل جگر، قارچ و سبزیجات برگی شکل است. با توجه به موارد فوق، توصیه میشود که سالمندان علاوه بر مصرف منابع غذایی به طور روزانه مکمل فولات را با معده خالی مصرف کنند.
برای خواندن بخش اول- مكمل یاری تغذیهای در سالمندان- اینجا کلیک کنید.