زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر فاطمه قائم مقامی

 تغییرات هورمونی دوران یائسگی

 تغییرات هورمون‌‌های زنانگی در دوران پیش از یائسگی ایجـاد می‌‌شود كـه بـا آزمـایشـات هـورمـونـی می‌‌تـوان شـروع آن را نشـان داد بطوریكه زودرس‌ترین علامت افزایش هورمون FSH است.علائم ناشی از تغییرات هورمونی یائسگی شامل گرگرفتگی، تعریق شبانه، خشكی واژن و درد در هنگام مقاربت و اختلال در خواب می‌‌باشد. در صورت شدت این علائم و استفاده از درمان جانشینی هورمونی كه در موارد غیرقابل تحمل برای مدت محدود توصیه می‌‌شود این علائم با درمان جانشینی بهبود می‌‌یابد.در دوران قبل از یائسگی كه طول پریودهای ماهیانه كوتاه می‌‌شود كه بدلیل كاهش ترشح پروژسترون می‌‌باشد كـم‌خـونـی و افـزایش ضخامت آندومتر رشد فیبروم‌‌های رحمی و پریودهای سنگین را باعث می‌‌شود، مصرف قرص‌‌های پیشگیری از بارداری از انواع ضعیف (low dose ) می‌‌تواند روش ایده آن در كنترل كاهش عملكرد تخمدان و پیشگیری از اختلالات قاعدگی شود.

 مصرف قرص‌‌های پیشگیری از بارداری انواع ضعیف تا سن یائسگی در صورتی‌كه موارد منع مصرف مثل سابقه لخته در عروق، انفاركتوس قلبی و مغزی و یا سرطان پستان یا بیماری‌های شدید كبدی وجود نداشته باشد و علاوه بر این موارد فوق ریسك‌‌های دیگر مثل اعتیاد به سیگار، فشارخون، بیماری قند، چاقی و مقادیر زیاد كلسترول خون همراه نباشد در خانم‌‌های بالای 35 سال بهترین روش كنترل قاعدگی‌‌های نامنظم در این دوران می‌‌باشد. از تغییرات هورمونی دیگر در این دوران افزایش هورمون‌‌های گونادوتروپین می‌‌بـاشـد كـه بـدلیـل كاهش تخمك‌گذاری این مسئله رخ می‌‌دهد، این تغییرات هورمونی، منجر به پرموئی خفیف در این دوران می‌‌شود. با افزایش سن عملكرد تیروئید كاهش می‌‌یابد به همین دلیل  به‌صورت دوره‌ای باید فعالیت تیروئید در خانم‌‌های یائسه مورد بررسی واقع شود. احتمال بروز بیماری دیابت یا قند بعد از سن 40 سالگی شایع است كه باید از این نظر مورد بررسی بطور پریود یك واقع شوند.
تغییرات تناسلی ادراری در دوران یائسگی: بدلیل كاهش استروژن در دوران یائسگی مخاط واژن نازك می‌‌شود و این باعث خارش، درد موقع مقاربت و تنگی واژن می‌‌گردد. آتروفی دستگاه ادراری تنـاسـلی بـاعـث ایجاد علائمی می‌‌شود كه روی كیفیت زندگی تاثیر می‌‌گذارد و برای مثال دچـار عفـونـت مـكرر در مثانه و مجرای ادرار می‌گردد. این مشكلات تا حدی با استفاده از استروژن‌‌های موضعی كه بصورت كرم یا قرص واژینال تجـویـز می‌‌شود تـا حدی برطرف می‌‌شوند. درمان موضعی با استروژن باعث درمان و بهبود بی‌اختیاری استـرسی ادرار در 50 درصد موارد می‌‌شود. فعالیـت جنسی باعث بهبود جریان خون واژن و باعث تشدید اثرات درمانی استروژن می‌‌گردد.

 اختلالات خلق‌وخو در یائسگی

یكی از علایم دیگر در دوران بعد از یائسگی اختلالات خلق‌وخو و افسردگی در این دوران است كه با درمان دارویی از جمله فلوكسیتین این اختلالات قابل كنترل است.
 بیماری‌های قلبی عروق در یائسگی

در زنان یائسه میزان مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های عروق قلبی سه برابر مرگ نـاشی از  سرطان پستان و ریه می‌‌باشد. از هر 5 زن در سنین یائسگی یك نفر دچار بیماری‌های قلبی یـا عروقی می‌‌شود. بیماری‌های قلب و عروق نتیجه آرترواسكلروز عروق بزرگ است. عوامل خطر شبیه به عوامل خطر در مردان است. سابقه فامیلی بیماری‌های قلب و عروق، فشارخون بالا، مصرف سیگار، بیماری قند، كلستـرول و چـربـی بـالای خـون و چاقی از این عوامل خطرساز می‌‌باشند.

 پیشگیری از سرطان در دوران یائسگی

 خطر سرطان با افزایش سن در بیشتر سرطان‌‌ها افزایش می‌‌یابد و از این جهت در دوران یائسگی این مسئله باید مورد توجـه بیـشتری واقع شود. در موارد شدید مصرف استروژن با داروهای دیگری كه جذب كلسیم را روی استخـوان افزایش می‌‌دهد توصیه می‌‌شود.

 در دوران یـائسـگی ممكن است در ارتـباط بـا خـشـكی واژن و نـازك شـدن مـخـاط تـناسـلی و رحم، لكه بینی‌‌هایی ایجاد شود كه نیاز به بررسی جهت رد مشكلات ناشی از سرطان رحم و گردن رحم و یا تخمدان دارد بطوریكه 20 درصد خونریزی‌های بعد از یائسگی می‌‌تواند دلیل بر بیماری‌های بدخیم باشد. به همین جهت باید گردن رحم مورد بررسی واقع شود. تست پاپ اسمیر كه توصیه می‌‌شود از 21 سالگی سه سال یكبار در نوع معمول و 5 سال یكبار در نوع غوطه‌ور در مایع انجام شود تا سن 65-70 سالگی باید انجام گیرد در صورت غیر طبیعی بودن پاپ اسمیر یا غیر طبیعی بودن ظاهر گردن رحم در معاینه نیاز به كولپو‌سكوپی است كه در این روش گردن رحم با یك میكروسكوپ سه بعدی با درشت نمائی 6-16 برابر مورد بررسی واقع می‌‌شود.