سندرم باند IT: این سندرم اغلب در میان دوندگان و تنیس بازان و دوچرخهسواران شایع است. وقتی بافت الیافی كه از بالای ران تا زانو كشیده شده، سفت و ملتحب شود، این عارضه به وجود میآید كه با درد قسمت بیرونی زانو همراه است. كار كشیدن بیش از حد از زانوها چند روز پیاپی و بدون استراحت كافی، از عوامل اصلی سندرم باند IT است. یخ درمانی، استراحت و استفاده از داروهای ضد التهابی كمك زیادی به كاهش درد میكند.
تندونیتیز (Tendonitis): به تورم، سوزش و التهاب تاندونها و بافتهای الیافی كه عضلات را به استخوانها متصل میكنند و در اطراف زانوها قرار دارند، تِندونیتیز میگویند كه فشار بیش از حد به زانوها باعث ایجاد آن میشود.
استئوآرتریت زانو: از بین رفتن غضروف زانو همراه با درد زیاد، سختی عضلات، محدود شدن حركت زانوها و تورم آنها را استئوآرتریت میگویند. آسیبدیدگیهای پیشین، بلند كردن وزن سنگین، عوامل ژنتیكی و صدمات مفصلی باعث آستئو آرتریت میشود. نحوه بروز آن در افراد متفاوت است. در برخی افراد سیر بیماری سریع و در برخی دیگر شدید است.
استئو آرتریت معمولاً در مفاصل انتهایی انگشتان گردن، كمر، زانوها و مفاصل لگن خود را نشان میدهد. درد گاه آنقدر شدید میشود كه خواب فرد را مختل میسازد. كاهش وزن هر چند به اندازه ناچیز، تأثیر زیادی در كاهش درد دارد.
خانمها در معرض آسیبدیدگی زانو
به دلیل تفاوتهای آناتومیكی و نوسانات هورمونی ماهانه، زنان بیشتر از مردان به هنگام ورزش و نرمش دچار آسیبدیدگی زانو میشوند. افرادی كه رانهای درشت و لگن پهنی دارند، با فشار روی رباطهایشان، زانوهایشان بیشتر آسیب میبینند. عدم تعادل ماهیچهها نیز خطر آسیبدیدگیهای زانوها را افزایش میدهد.
فعالیتهای زیاد فیزیكی در سنین بالای چهل سالگی در خانمها، مثل دو، تنیس و سایر ورزشها، بدون تقویت كردن عضلات پاها، همچنین كاهش ترشح استروژن و سایر تغییرات هورمونی كه هر ماه یكبار اتفاق میافتد، باعث آسیبدیدگی جدی زانوها میشود. شایعترین علت آرتروز در خانمها ضعف عضله چهار سر ران است. این عضله بهطور طبیعی در زنان ضعیفتر است. فعالیت جسمی زیاد، وزن زیاد، چاقی و انحراف زانو به شكل پرانتزی باعث فشار بیشتر روی مفصل میشود.
حتی عوامل روحی روانی نیز در افزایش دردهای مفصلی تأثیر میگذارند. بهطور كلی آرتروز یعنی تخریب غضروف مفصلی زانو. آرتروز دو نوع است. آرتروز اولیه و آرتروز ثانویه. آرتروز اولیه با افزایش سن تقریباً در همه افراد ایجاد میشود و همه مفاصل را درگیر میكند؛ مثل مفصل زانو و مفصل رانی لگنی. آرتروز ثانویه در مفصلی به وجود میآید كه مبتلا دچار آسیبدیدگی شده و تغییر كرده است؛ مثل مفصلی كه شكسته باشد. ژنتیك، جنسیت، بالا بودن سن، ضربه و چاقی از مهمترین علل آرتروز هستند.
روشهای كاهش درد
در هر آسیب زانو اولین اتفاقی كه میافتد، ایجاد التهاب است. این التهاب منجر به درد و تورم و كاهش توانایی حركت مفصل زانو میشود؛ لذا باید با اقدامات زیر میتوان این التهاب را از بین برد.
استراحت زانوها: استراحت باعث كاهش كششهای مكرر روی زانو میشود و از التهاب بیشتر جلوگیری میكند.
یخ درمانی: تورم را كاهش داده و از آسیبهای حاد زانو جلوگیری میكند.
استفاده از بانداژ: باعث كاهش تورم و قرارگیری صحیح كشك در جای خود میشود.
استفاده از داروهای ضدالتهاب: باعث كاهش درد و التهاب میشوند؛ مثل ایبوپروفن اگر درد زانو بعد از چند روز بهبود نیافت و حتی بدتر شد؛ بهطوری كه راه رفتن را مشكل كرد، همچنین علاوه بر درد زانو، تب، درد غیرقابل تحمل و تورم بسیار زیادی در زانوها به وجود آید، باید سریعاً به پزشك متخصص مراجعه كرد.
پزشك بعد از معاینه، رادیوگرافی و سیتی اسكن و احتمالاً آرتروسكوپی و MRI، اقدام به درمان میكند. در هر صورت پزشكان ارتوپد همواره چند توصیه مهم به افرادی، كه از مشكلات زانو رنج میبرند، دارند: 1- همیشه تناسب اندام خود را حفظ كنید. 2- حركات كششی انجام دهید و متناسب با آنها عضلات خود را تقویت كنید. 3- از روش آب درمانی استفاده كنید و داخل آب راه بروید (اگر خسته شدید ادامه ندهید). 4- هنگام ورزش كردن و برخی فعالیتهای فیزیكی از زانوبند استفاده كنید. 5- كفش مناسب بپوشید.
برای خواندن بخش اول- دردهای زانو- اینجا كلیك كنید.