دكتر مسعود كیمیاگر
یك سالاد مفید برای چشم
مواد لازم برای 4 نفر:
روغن آفتابگردان 1 قاشق سوپخوری
تخم آفتابگردان 3 قاشق سوپخوری
تخم كدو 4 قاشق سوپخوری
كلم خردشده 225 گرم
هویج پوستگرفته و رندهشده 2 عدد
انبه متوسط بدون پوست و هسته 1 عدد
فلفل چیلی قرمز خردشده 1 عدد
شاهی و اسفناج 140 گرم
آبلیمو به مقدار لازم
گشنیز تازه خردشده 2 قاشق سوپخوری
نمك و فلفل به مقدار لازم
روش تهیه
یك قاشق چایخوری از روغن را در تابه بریزید و تخم آفتابگردان و تخم كدو را به آن بیفزایید و برای 1 دقیقه آنها را تفت دهید تا طلایی شوند. سپس از تابه خارج كنید و بگذارید خنك شوند. آنگاه كلم، هویج، انبه رندهشده، فلفل چیلی، شاهی و اسفناج را در كاسهای بریزید و تخم آفتابگردان و تخم كدو را به آن اضافه نمایید.حالا آبلیمو، گشنیز، نمك و فلفل را به روغن باقیمانده افزوده، به مواد سالاد بیفزایید و خوب مخلوط نمایید. سالاد را فوراً سرو كنید.
سلامت چشم و دید انسان بیگمان با تغذیه سالم در ارتباط است. چگونه میتوان تصور كرد كه عضوی با این پیچیدگی و در عین حال ظرافت و معماری تحسینبرانگیز و راهبر انسان در شب و روز از كودكی تا كهنسالی نیاز به مواد اولیه سالم برای تكوین و شكلگیری نداشته باشد؟
تغذیه سالم از چند جهت به سلامت چشم كمك میكند. اصولا در معاینه بالینی كودكان یكی از ویژگیهای سلامت، برق چشمهاست. كتابهای تغذیه از دیرباز نقش ویتامین A را در سلامت چشم به تصویر كشیدهاند و شاید این ویتامین كه درست یكصد سال پیش كشف شد، سرآغاز فصل و تحولی تازه در توجه به تغذیه و اهمیت دادن به آن از دیدگاه علمی بود.
ویتامین A، دو نقش كاملاً متمایز در سلامت چشم دارد. اول اینكه در شبكیه، شكلی از این ویتامین توسط نور تغییر ساختمان داده و در یك سلسله واكنشهای آبشاری اطلاعات اولیه را به مغز میرساند و دوم اینكه ویتامین A در سلامت ساختمان و عملكرد سلولهای مختلف بافتهای چشم انسان نقش دارد و در واقع چشم تنها عضوی است كه ویتامین A در آن نقش ساختمانی دارد، چون همانگونه كه میدانیم كار ویتامینها در بدن عملكردی است و نقش ساختاری ندارند، مگر همین یك مورد كه ویتامین A در ساختمان رودوپسین چشم وارد میشود.
از موارد دیگر ارتباط تغذیه و سلامت چشم، نقشی است كه سبزیجاتی همچون اسفناج دارند. تركیباتی نظیر «لوتئین» و «زآگزانتین» كه البته در سبزیجات دیگر نیز به مقادیر قابل ملاحظه، اما نه به قدر اسفناج وجود دارند، مانع از تحلیل رفتن لكه زرد شبكیه میشوند.
توجه داشته باشید كه بیماریهای مرتبط با تغذیه، نظیر پرفشاری خون، بیماریهای قلبی و عروقی و دیابت نیز میتوانند سبب پیدایش گلوكوم شوند. همچنین بروز بیماری آب مروارید یا كاتاراكت با تغذیه درست یعنی استفاده كافی از مواد حاوی ویتامین C، ویتامین E،بتا-كاروتن، سلنیوم و رزوراترول به تأخیر میافتد. در انتها میتوان به رتینوپاتی دیابتیك یعنی صدمه به عروق خونی چشم به عنوان یكی از موارد رابطه تغذیه و سلامت چشم اشاره نمود.
اسیدهای چرب ضروری
تحقیقات نشان دادهاند كه اسیدهای چرب امگا-3 در بهبود تكامل بینایی و عملكرد رتینال مفید هستند.
ویتامین E
ویتامین E در فرم فعال آن، آنتیاكسیدانی بسیار قوی است كه در مغزها، روغنهای گیاهی، جوانهها و سیب زمینی شیرین یافت میشود. این ویتامین به حفاظت از سلولهای چشم در برابر رادیكالهای آزاد كمك میكند.
لوتئین و زآگزانتین
لوتئین و زآگزانتین، از مواد مغذی مهمی هستند كه در سبزیجات برگ سبز و سایر مواد غذایی از قبیل تخم مرغ یافت میشوند. بسیاری از تحقیقات نشان دادهاند كه لوتئین و زآگزانتین در كاهش خطر بیماریهای مزمن چشم از قبیل تحلیل ماكولار و كاتاراكت موثر میباشند.
ویتامین C
ویتامین C (اسید آسكوربیك) آنتیاكسیدانی است كه در میوهها و سبزیجات یافت میشود. شواهد علمی نشان میدهند كه ویتامین C خطر بروز كاتاراكت را كاهش میدهد و زمانی كه این ویتامین همراه با سایر مواد مغذی ضروری دریافت شود، میتواند به كند شدن پیشرفت تحلیل ماكولار وابسته به سن كمك كند.
روی
روی نیز یكی از مواد مغذی است كه در بینایی انسان نقش حیاتی دارد. این ماده معدنی مفید، در مغزها و غذاهای دریایی به وفور یافت میشود