بیماری‌هایی كه موجب ژنیكوماستی می‌شوند
تعدادی از بیماری‌ها، مانند هیپوگونادیسم، یا هرگونه بیماری كه با تولید هورمون طبیعی تستوسترون مداخله داشته باشد، با تاثیر روی تعادل هورمون‌های طبیعی سبب بروز این حالت می‌شوند. همچنین تغییرات هورمونی كه با پیر شدن رخ می‌دهد، می‌تواند موجب ژنیكوماستی شود؛ به خصوص در مردانی كه اضافه وزن دارند.
برخی تومورها مانند تومورهای بیضه، غدد آدرنال یا غده هیپوفیز هم سبب تولید هورمون‌هایی می‌شوند كه تعادل هورمون‌های زنانه و مردانه را بر هم می‌زنند. بیماری دیگر، هیپرتیروئیدیسم است. در این بیماری ترشح بیش از حد هورمون تیروئید، به نام تیروكسین، سبب ژنیكوماستی می‌شود. نارسایی كلیه، نارسایی كبد، سیروز كبدی و سوء تغذیه هم می‌تواند موجب این حالت شود.
عوامل خطر
استفاده از استروئیدهای آنابولیكی یا آندروژن‌هایی به نظر كلیوی، بیماری‌های تیروئیدی و تومورهایی كه فعالانه هورمون ترشح می‌كنند، عواملی هستند كه می‌توانند سبب بزرگی پستان‌ها در مردان شوند.
عارضه جانبی
ژنیكوماستی عارضه‌های جسمی چندانی ندارد، اما می‌تواند باعث بروز برخی مشكلات روحی و عاطفی در فرد شود.
آیا تنها علامت ظاهری بیان‌كننده بیماری است؟
سابقه وجود چنین بیماری‌هایی در اعضای خانواده یا مصرف برخی داروها و یا ابتلا به بیماری‌های ذكرشده در افراد خانواده، در تشخیص بیماری مهم است. پزشك با انجام معاینه‌های جسمی و بررسی دقیق بافت پستان، شكم و ناحیه ژنیتال به این بیماری پی می‌برد.
البته گاه بیماری‌های دیگری نظیر بافت‌های چربی در پستان، سرطان پستان و آبسه‌های پستانی هم ممكن است باعث ژنیكوماستی در مردان شود. انجام آزمایش خون و ماموگرافی، عكسبرداری با اشعه X، سی‌تی‌اسكن كامپیوتری و گاهی ام.آر.ای و سونوگرافی بیضه‌ها و دست‌آخر بیوپسی در تشخیص، بسیار كمك‌كننده است.
درمان
در بسیاری از موارد ژنیكوماستی به مروز زمان (تا سه ماه) و بدون درمان خاصی برطرف می‌شود؛ اما اگر این حالت به دلیل مشكلات زمینه‌ای، نظیر ترشح بیش از حد هورمون‌ها، بیماری‌های كبدی یا بدی تغذیه باشد، درمان ضروری است. اگر داروها باعث این حالت شده باشند، ممكن است پزشك داروهای دیگری را جایگزین كند.
در نوجوانان ممكن است به طور دوره‌ای و هر سه تا شش ماه یكبار نیاز به معاینه پزشك باشد. در صورت داشتن درد، حساسیت یا احساس شرم، نیاز به درمان وجود دارد.
آیا برای برداشتن بافت اضافی پستان نیاز به جراحی است؟
در صورتی كه بزرگی پستان زیاد باشد، ممكن است نیاز به جراحی وجود داشته باشد كه به دو صورت انجام می‌شود:
لیپوساكشن: در این روش چربی‌های پستان برداشته می‌شود؛ اما غدد پستانی باقی می‌ماند.
دوماستكتومی: در این نوع جراحی، بافت غدد پستانی هم برداشته می‌شود. این كار به صورت آندوسكوپی با ایجاد یك برش در پوست اطراف پستان انجام می‌شود و به سرعت هم بهبود می‌یابد.
حمایت‌های روحی بیماران
بزرگی پستان معمولا برای مردان امری نگران‌كننده و خجالت‌آور است. ژنیكوماستی قابل پنهان كردن نیست و ممكن است فردا در روابط اجتماعی آزار دهد. در دوران بلوغ، ژنیكوماستی می‌تواند سبب ناراحتی پسران شود. آنها هنگام ورزش یا فعالیت‌های جسمانی نظیر شنا، دچار استرس می‌شوند.
به منظور پیشگیری از این بیماری عدم مصرف داروها به صورت سر خود و استفاده نكردن از داروهای غیرقانونی آندروژن‌ها و آمفتامین‌ها، پرهیز از الكل و دقت در مصرف داروهایی كه ممكن است سبب ژنیكوماستی شود، ضرورت دارد.
برای خواندن بخش اول- ژنیكوماستی- اینجا كلیك كنید.
