(PSA) چیست؟
PSA نوعی پروتئین است كه در سلول‌های غده‌ی پروستات تولید و وارد جریان خون می‌شود. ترشح PSA در برخی از بیماران به طور طبیعی بیشتر از دیگران است. پزشكان غلظت خونی PSA زیر 4 میكروگرم در لیتر را طبیعی به حساب می‌آورند و مقادیر 4 تا 10 و 10 تا 20 میكروگرم را به ترتیب «افزایش كم» و «افزایش متوسط» تلقی می‌كنند و مقادیر بیش از 20 میكروگرم در لیتر را «افزایش زیاد» می‌دانند.
در صورت بالا بودن PSA چه باید كرد؟
PSA خون علاوه بر سرطان، در موارد دیگری نیز از جمله هیپرپلازی پروستات و التهاب و عفونت آن و حتی ماساژ و فعالیت‌های جنسی و بعضی تحریكات فیزیكی افزایش می‌یابد. از طرف دیگر چنانكه اشاره شد، حدود 8 تا 10 درصد نتایج بطور غیرطبیعی «مثبت كاذب» می‌باشند. بنابراین تغییرات PSA باید با نظر پزشك معالج تفسیر شود و بیمار نباید تنها با یك نتیجه‌ی غیرطبیعی به اقدامات تهاجمی مانند نمونهبرداری غده و یا جراحی بپردازد.
چگونه می‌توان ضریب اطمینان اندازه‌گیری PSA را بالا برد؟
اعتماد به نتایج آزمایش PSA را می‌توان با اندازه‌گیری سرعت افزایش آن نسبت به زمان (PSA Velocity) بالا برد. به این معنی كه PSA بیمار، چند بار در فواصل زمانی معین اندازه‌گیری می‌شود. چنانكه افزایش آن تداوم داشته باشد، احتمال وجود سرطان بیشتر است. در این صورت بیمار باید تحت مراقبت مخصوص قرار گیرد.
نظریه‌ی كلی برای چك‌آپ سرطان پروستات چیست؟
متخصصین برای ارائه‌ی جواب به این سوال در انتظار تكمیل طرح تحقیقاتی PLCO* می‌باشند كه از ده سال قبل در آمریكا روی 37 هزار داوطلب در حال انجام است. طرح PLCO خود به منظور تعیین ارزش غربالگری چهار نوع سرطان شایع، از جمله سرطان پروستات برنامه‌ریزی شده است كه مشخص شود آزمایش‌های توشه ركتال و PSA تا چه اندازه‌ای می‌توانند قابل اطمینان باشند و همچنین معلوم شود چند درصد از سرطان‌های تشخیص داده شده، درمان‌پذیر خواهند بود.
در عین حال، انجمن سرطان آمریكا(ACS) انجام سالیانه دو آزمایش فوق را در مردان بالای 50 سال و همچنین مردان بالای 40 سال كه پدر یا برادر بزرگ‌تر آنها سرطان پروستات داشته‌اند، توصیه كرده و جامعه‌ی اورولوژیست‌های آمریكا (AUA) نیز بر آن صحه گذاشته است. این آزمایش‌ها در نهایت با نمونهبرداری و آزمایش میكروسكوپی تایید می‌گردند.
روش پیشگیری سرطان پروستات چگونه است؟
بهترین روش حفظ سلامت پروستات، چك‌آپ سالیانه و مراجعه سریع به پزشك، در صورت بروز مشكلات اداری است. چك‌آپ مرتب حتی برای كسانی كه جراحی پروستات داشته‌اند نیز ضروری است. زیرا جراحی پروستات نمی‌تواند تضمینی در برابر سرطان باشد. در هر حال با تشخیص هر چه سریع‌تر سرطان، موفقیت درمان بیشتر خواهد بود.
در حال حاضر طرحی توسط انستیتو سرطان آمریكا NCI تحت نام PCPT* روی 18 هزار داوطلب در جریان است. هدف از این طرح این است كه مشخص شود آیا فیناسترید Finasteride داروی مهاركننده‌ی فعالیت هورمون تستوسترون كه برای كاستن حجم پروستات بزرگ شده مصرف می‌شود، توانایی ممانعت از پیشرفت سرطان را دارد یا خیر؟
برای خواندن بخش اول -پروستات و چگونگی حفظ سلامت آن- اینجا کلیک کنید.
