دكتر صداقت با بیان اینكه از همكاران تقاضا داریم، در كنترل گردش ویروس اچ‌آی‌وی، به بحث رفع رنگ و تبعیض در بیماران توجه داشته باشد، تاكید نمود: با توجه به اینكه تمامی بیماران از حق یكسانی برای درمان برخوردار هستند، بنابراین بایستی همكاران توجه داشته باشند بیماران اچ‌آی‌وی مثبت نیز مانند بیماران دیگر، از حقوق یكسان برخوردار شده و مورد تبعیض و انگ واقع نشوند.
آیا ایدز قابل علاج است؟
همان‌گونه كه می‌دانید، در حال حاضر معالجه قطعی برای اچ‌آی‌وی یا ایدز وجود ندارد. با این حال درمان‌های موجود با داروهای ضد رترو ویروسی می‌توانند از سرعت و تكثیر ویروسی كاسته و طول عمر بیمار را افزایش دهد. این امر می‌تواند تا حد زیادی به ارتقای كیفیت زندگی فرد بینجامد، اما این نوع درمان ویروس را از بدن حذف نمی‌كند.
علی‌رغم اینكه مؤسسات تحقیقاتی متعددی در جهان در زمینه تولید واكسن اچ‌آی‌وی كار می‌كنند. متأسفانه به نظر می‌رسد تا به دست آوردن موفقیت در زمینه تولید واكسن هنوز راه درازی در پیش است.مقوله مبتلایان به ویروس HIV را باید جدی گرفت.
بررسی وضعیت مبتلایان در ایران
براساس آمار مركز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت تا تاریخ اول تیر ماه 1388 تعداد 19774 مورد آلوده به ویروس به ثبت رسیده است كه از این تعداد 93 درصد مردان و 7 درصد را زنان شامل می‌شود. ولی براساس تخمین‌ها در مجموع حدود 80 هزار مورد آلوده به ویروس اچ‌آی‌وی وجود دارد به این معنا كه از هر 4 نفر مبتلا به ویروس HIV، 3 نفر از ابتلا خود بی‌اطلاع هستند.
ولی متأسفانه نسبت آلودگی در زنان همچنان رو به افزایش است (در گروه سنی 45- 15 سال)- البته راه انتقال ویروس در ایران با نقاط دیگر جهان متفاوت است: در ایران حدود 70 درصد از مبتلایان را معتادان تزریقی، حدود هشت درصد را روابط جنسی محافظت شده تشكیل می‌دهد، در مورد بیست درصد مابقی اطلاعات درستی به ثبت نرسیده است.
راه‌حل مقابله با گسترش ویروس HIV در ایران كدامست؟
تغییر زیرساخت‌های فرهنگی و اطلاع‌رسانی مناسب و ایجاد محیطی مناسب برای مبتلایان راهكار اصلی برای جلوگیری از گسترش ویروس است در این صورت بیماران با حصول اطمینان از رازداری پزشك و اطلاع از خدمات مشاوره و آزمایشات رایگان، به پزشك مراجعه كرده تا در جهت جلوگیری از گسترش بیماری اقدامات لازم به عمل آید.
بنابراین توجه داشته باشیم كه پیشگیری و كنترل ویروس نقص سیستم ایمنی در اولویت كارها قرار گیرد، بهتر است مزایای آزمایش و مشاوره را برای بیمارانی كه دچار نقص سیستم ایمنی هستند تشریح كنیم.
مزایای آزمایش و مشاوره در مبتلایان به نقص سیستم ایمنی
توجه به این موضوع، علاوه بر طرح مشكلات بیماران، باعث كاهش انتقال ویروس شده و دسترس به مراكز پیشگیری را آسان می‌سازد.
نحوه عملكرد ویروس نقص سیستم ایمنی در بدن
ویروس HIV به طور دایم تغییر شكل می‌دهد، پس از ورود به لنفوسیت، قسمتی از جدار سلول مهمان را برداشته و پس از تغییر شكل باعث تشدید تضعیف سیستم ایمنی شده، در نهایت مقاومت ویروس افزایش می‌یابد.
چالش‌های موجود در بخش‌های جراحی بیمارستان‌ها
متأسفانه توجه به مراقبت‌های عمومی (UNIVERSAL Precautions) در بخش‌های مختلف پزشكی رعایت نمی‌شود، در واقع با توجه به اینكه مبتلایان به HIV، مدت 16- 2 هفته در دوره پنجره قرار دارند. در این دوره فرد به ویروس مبتلا شده است، ولی هنوز آنتی‌بادی در خون وی تشكیل نشده است. بنابراین آنتی‌بادی در تست ELISA یا در آزمایش Western Blot مشاهده نمی‌شود. با توجه به اینكه آزمایش‌ها در صورت تشكیل آنتی‌بادی ویروس مثبت می‌شوند.
گاه آنتی‌بادی تا 16 هفته و گاه بندرت ممكن است تا 6 ماه تشكیل نشود، در حالی كه مدت‌هاست كه فرد به HIV مبتلا شده است، حدودا از یك تا 2 هفته پس از ابتلا تكثیر ویروس در خون به حداكثر میزان خود می‌رسد. یعنی دقیقا زمانی كه فرد در دوران پنجره است، زمانی است كه امكان بیشترین میزان انتقال ویروس وجود دارد، بنابراین مراقبت‌های گروه پزشكی، خصوصا جراحی در این زمینه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
در مواردی كه مراقبت در اتاق عمل منوط به وضعیت HIV بیمار شود، كاری كاملا غیرعملی است. خصوصا در مواردی كه اپیدمی در اوج خود قرار دارد. در چنین مواقعی، امكان دارد در زمان اپیدمی به ظاهر تعداد افرادی كه در دوره پنجره هستند، زیاد بالا نباشد ولی در صورت عدم توجه به اقدامات پیشگیرانه، امكان دارد میزان ابتلا از آنچه كه در حال حاضر وجود دارد بالاتر رفته و افراد زیادی به طور همزمان در دوره‌های آغازین ابتلا به (HIV) باشند، در این مورد احتمال ابتلا افراد سالم بسیار بالا است.
بنابراین عدم مراقبت‌های لازم تیم پزشكی در دوره پنجره خطرات زیادی را در بردارد. در حال حاضر براساس قانونی كه در بیمارستان‌ها و بخش‌های جراحی وجود دارد پس از انجام تست، در صورت مثبت بودن HIV، پزشك از انجام عمل جراحی منصرف می‌شود.
این كار كاملا غیرعلمی است، زیرا چه بسا كه فرد مبتلا به ویروس HIV باشد ولی در دوره پنجره قرار گرفته، در این صورت امكان دارد در آینده‌ای نه چندان دور گرده‌های تیم‌های پزشكی، خصوصا تیم‌های جراحی از گروه‌های بعدی در معرض خطر ابتلا باشند، لذا اقدامات پیشگیرانه در این بخش‌ها توجه و دقت بیشتری را طلب می‌كند.
چه بسا میزان ویروس در بدن افراد HIV مثبت كه وارد مرحله ایدز شده‌اند، و تحت درمان ضد ویروس قرار داشته باشد، بسیار كمتر از افرادی باشد كه در دوره پنجره قرار دارد و كاملا از ابتلا خود بی‌خبر است. در واقع در بیمارستان‌ها به اشتباه برای افرادی كه دارای قسمت HIV مثبت هستند تحت درمان ضد ویروسی قرار دارند، هیچ‌گونه اقدام درمانی انجام نمی‌گیرد، ولی در افراد دیگر درمان‌های لازم انجام می‌شود. این امر تفاوتی با انكار بیماری ندارد.
برای خواندن بخش اول- پیشگام در برابر گسترش ایدز- اینجا کلیک کنید.
