پیشگیری
برای اینكه در هنگام سرماخوردگی و یا حملات حساسیت، به سینوزیت دچار نشوید، سینوس‌های خود را مرتب پاك كنید و برای این كار:
از داروهای ضداحتقان خوراكی و یا قطره یا اسپری ضداحتقان بینی برای دوره كوتاه استفاده كنید. مرتب ترشحات بینی خود را تخلیه كنید. مقادیر زیادی آب بنوشید تا ترشحات بینی رقیق شوند. از مسافرت‌های هوایی در هنگام سرماخوردگی و حساسیت بپرهیزید و اگر مجبور به این كار هستید، از اسپری‌های ضداحتقان قبل از بلندشدن هواپیما استفاده كنید تا از انسداد سینوس و عدم تخلیه ترشحات آن جلوگیری شود.
اگر حساسیت دارید، از چیزهایی كه باعث تحریك و شروع حساسیت و علائم آن می‌شوند، اجتناب و در صورت عود حساسیت از آنتی‌هیستامین و اسپری بینی برای كنترل آن استفاده كنید. با انجام بعضی كارها می‌توان خطر ابتلا به سینوزیت را كاهش داد. این موارد به خصوص در افرادی كه مستعد سینوزیت هستند، كمك‌كننده است:
هوای منزل را مرطوب نگهدارید. از جاروبرقی‌هایی كه فیلتر‌كننده هوا دارند، استفاده كنید. از حیوانات خانگی دوری كنید. در صورت داشتن آلرژی، یك دوره درمان ضدآلرژی به صورت تزریقی استفاده شود. مصرف سیگار را قطع كنید. قبل از شنا یا غواصی از اسپری‌های ضداحتقان استفاده نمایید.
تشخیص
پزشك در مورد علائم سینوزیت سوال كرده و مناطقی از صورت كه دردناك یا متورم است، را لمس می‌كند و روشی به نام transillumination را به كار می‌برد. در این تست نور به ناحیه پیشانی و یا فك در اتاق تاریك تابانده می‌شود كه اگر نور عبور نكند، نشان‌دهنده انسداد و تجمع ترشح در سینوس‌هاست.
اگر علائم و معاینات مشخصه سینوزیت باشد، معمولا بررسی بیشتری نیاز نیست؛ مگر آنكه شكی وجود داشته باشد كه شامل رادیوگرافی با اشعه ایكس و اسكن سینوس‌ها یا MRI است. در بررسی سینوزیت مزمن ممكن است آندوسكوپی سینوس لازم باشد. در این تست تلسكوپی كه در انتهای آن نور وجود دارد، وارد بینی شده و داخل بینی و دهانه سینوس‌ها را بررسی می‌كند.
در این حالت معمولا بی‌حسی موضعی لازم است. تشخیص سینوزیت حاد در بیشتر مواقع از روی علائم بیمار و با معاینه دقیق وی امكان‌پذیر است.
درمان
درمان سینوزیت باكتریایی باید با آنتی‌بیوتیك مناسب صورت گیرد. علاوه بر آنتی‌بیوتیك، گاهی اسپری‌های دهان یا بینی و یا قطره‌های ضداحتقان برای رفع احتقان تجویز می‌گردد. (از مصرف اسپری بینی و قطره بدون تجویز پزشك به مدت طولانی باید خودداری كرد).
همچنین تنفس در هوای مرطوب و شستشوی بینی با محلول‌های استریل می‌تواند مفید باشد. گاهی بیمار به یك آنتی‌بیوتیك جواب نمی‌دهد كه به علت مقاومت باكتری به آن آنتی‌بیوتیك است و این درمان سینوزیت را مشكل می‌كند. بیماران می‌توانند با توجه به توصیه‌های پزشك از بروز این حالت جلوگیری كنند.
اگر به هر دلیل برای شما آنتی‌بیوتیكی تجویز شد، توجه داشته باشید كه در تمام طول مدت تعیین شده باید آن را مصرف كنید و اگر پس از چند روز احساس بهبودی كردید، هرگز درمان خود را قطع نكنید؛ چون این كار باعث مقاوم شدن باكتری‌ها می‌شود. اما درمان سینوزیت مزمن كمی متفاوت است. گرچه گاهی آنتی‌بیوتیك درمانی شدید برای آن انجام می‌شود، ولی گاه نیاز به جراحی است تا انسداد ایجادشده در مسیر سینوس برطرف شود.
علاوه بر جراحی باز، امروزه جراحی سینوس با كمك اندوسكوپ نیز امكان‌پذیر است. با این وسیله جراح می‌تواند مستقیما داخل سینوس را مشاهده كند و همزمان هر عامل غیرطبیعی، مثل بافت بیمار و یا پولیپ را برداشته و یا كانال‌های باریك بین سینوس‌ها را پاك كند. در سینوزیت حاد درمان‌های خانگی كمك‌كننده است، این درمان‌ها شامل استراحت، تنفس بخار آب (بخور) و داروهای خانگی كه به طور معمول از داروخانه‌ها می‌توان تهیه كرد، می‌شود.
بروفن ابیوبروفن و استامینوفن برای تب مناسب است و داروهای ضداحتقان، مثل پسودوافدرین یا منتول، باعث كاهش تورم و پرخونی در بینی شده و اجازه تخلیه سینوس‌ها را می‌دهد. تركیبات ضداحتقان را نباید بیشتر از یك هفته استفاده كرد؛ زیرا مصرف طولانی‌مدت آنها تورم مخاط و انسداد را تشدید می‌كند. در صورتی كه علائم در عرض یك هفته برطرف نشد، باید به پزشك مراجعه نمود. ممكن است پزشك یك دوره آنتی‌بیوتیك تجویز كند.
سینوزیت در كودكان
در كودكان تكامل سینوس‌ها تا حدود 2 سالگی ادامه دارد؛ ولی آنها هم ممكن است به سینوزیت مبتلا شوند. تشخیص سینوزیت در كودكان مشكل است؛ زیرا عفونت‌های تنفسی در آنها بسیار شایع‌تر و علائم خفیف‌تر است و تشخیص را مشكل می‌كند. علائم زیر در كودكان ناشی از سینوزیت است و باید در صورت مشاهده آنها به پزشك مراجعه كرد: سرماخوردگی كه بیش از 10-14 روز طول بكشد و گاهی با تب خفیف همراه باشد.
ترشحات غلیظ بینی به رنگ زرد – سبز ترشحات پشت حلق كه گاهی باعث گلو درد، تنفس بدبو، سرفه، تهوع و یا استفراغ شود. سردرد (معمولا زیر 6 سال وجود ندارد) تحریك‌پذیری یا خستگی تورم اطراف چشم. اگر علیرغم درمان مناسب طبی، این علائم همچنان ادامه داشت، باید به دنبال یك عامل زمینه‌ای بود كه در این میان باید حساسیت و عفونت‌های مكرر تنفسی به عنوان عوامل زمینه‌ای در نظر گرفته شوند.
برای خواندن بخش اول- سینوزیت؛ پیشگیری و راه‌های درمان- اینجا كلیك كنید.
