در اكثر موارد پس از عفونت اول، میكروارگانیسم باقی مانده و در موارد نادری باكتری به طور كامل محو خواهد شد. در این مرحله پاسخ ایمنی IgM كاهش پیدا كرده در حالی كه IgG افزایش مییابد. معمولا تبدیل IgM به IgG 33-22 روز بعد از ابتلا صورت میگیرد. این نوع پاسخ ایمنی (IgG) مادامی كه باكتری به طور كامل و یا ناقص ریشهكن شود در بدن فرد وجود خواهد داشت.
در یك بررسی نشان داده شد كه در یك دوره زمانی خاص، كودكی بدون علائم بالینی واضح بیش از دو سال دچار آسیب مخاطی معده بود.
در یك مطالعه دیگر هلیكوباكترپیلوری عامل ارتباطی مهمی برای بیماران آنمی داسی شكل و درد متناوب شكمی ذكر گردید. تحقیقات اخیر متوجه تاثیر عفونتهای ناشی از هلیكوباكترپیلوری بر رشد و تكامل كودكان شده است.
بیشترین رویداد عفونت ایجاد شده توسط هلیكوباكترپیلوری در مناطقی نظیر چین، ژاپن، پرو و اسكاتلند دیده میشود كه بالاترین درصد سرطان معده در آن مناطق وجود دارد.
تشخیص
اغلب بیمارانی كه در آزمونهای تشخیصی هلیكوباكترپیلوری شركت میكنند شامل افرادی هستند كه سابقه زخم معده داشته و در گذشته هیچگاه دارویی جهت درمان عفونت هلیكوباكترپیلوری دریافت نكرده یا آنكه افرادی با سابقه لنفوم مخاط گوارش بودهاند.
امروزه در بیمارستانها آزمایشات تشخیص هلیكوباكترپیلوری اغلب بر روی بیمارانی انجام میشود كه از درد شكمی به طور پیوسته شكایت داشته و معاینات بالینی لزوم به كارگیری این روشهای تشخیصی را تایید میكنند. هر بیمار پس از آزمایشات متعدد و یقین از مثبت بودن جواب عفونت او به هلیكوباكتر باید مورد درمان قرار گیرد.
تاكنون دو نوع روش برای تشخیص وجود هلیكوباكترپیلوری معرفی شده كه شامل روشهای زیر است:
- روش آندوسكوپی و آزمایشات جانبی یا روش تهاجمی (Invasive)
- روشهای غیرآندوسكوپیك یا غیرتهاجمی (Non-Invasive)
معمولا همراه با عمل آندوسكوپی آزمونهای تكمیلی دیگری همچون تست اورهآز سریع، آزمون میكروسكوپی بافت نمونهبرداری شده و همچنین كشت انجام میشود.
تستهایی كه در آنها از آندوسكوپی استفاده نمیشود شامل انواع روشهای سنجش آنتیبادی بر علیه هلیكوباكتر و نیز تست تنفسی اورهآز (Urea Breath Test: UBT) است.
در انتخاب تست مناسب جهت تشخیص توجه به این نكته بسیاری ضروری است كه آیا بیمار قبل از آزمایش آندوسكوپی شده یا به وسیله آنتیبیوتیكها، بیسموت یا مهاركنندههای پمپ پروتونی مورد درمان قرار گرفته یا نه. هر كدام از این موارد تاثیر جدی در نتیجه آزمایش خواهند داشت.
تست تنفسی (UBT)، حساسیت 98-90 درصد داشته كه در آن اوره با كربن نشاندار 13 یا 14 از طریق خوراكی به بیمار داده میشود. اوره پس از تجزیه آنزیمی به وسیله اوره از میكروارگانیسم به آمونیاك و دیاكسیدكربن تبدیل شده كه در آن كربن نشاندار از طریق ریهها دفع شده و سپس میزان Co2 نشاندار بازدمی اندازهگیری میشود. از نظر هزینه تست تنفسی (UBT) به مراتب گرانتر از تست سرولوژی است.
روشهای دقیق سرولوژی حساسیت 95-91 درصد داشته و هزینه كمی برای انجام تست لازم دارند. در تستهای سرولوژیك، تشخیص عفونت فعال امكانپذیر نیست؛ چرا كه یك بیمار میتواند حتی پس از گذشت سه سال از بهبودی و ریشهكن شدن باكتری تیتر آنتی بادی بالایی بر علیه هلیكوباكترپیلوری داشته باشد.
هر دو تست سرولوژی و تست تنفسی (UBT) از جمله روشهای تشخیصی سریع، آسان و تقریبا ارزانقیمت بوده، این دو تست را میتوان با یك بار مراجعه بیمار انجام داد.
اساس روشهای تهاجمی كه جهت تشخیص هلیكوباكترپیلوری به كار گرفته میشوند مبتنی بر بیوپسی بافت معده از طریق آندوسكوپی است. قطعات بیوپسی كه از مناطق مشكوك به دست آمده است، میتواند برای كنترل وجود باكتری، كشت داده شود، همچنین میتوان برای مطالعات بافت شناسی و پاتولوژیك از آن برش تهیه كرده و یا برای مشاهده میكروارگانیسمهای احتمالی از آن گسترش تهیه و سپس در زیر میكروسكوپ آن را مطالعه نمود.
در تست اورهآز سریع قطعات بافتی بیوپسی شده در محلولی واجد سوبسترای اوره و یك معرف رنگی قرار داده شده كه چنانچه بافت بیوپسی شده دارای باكتری و در واقع واجد آنزیم اورهآز باشد، اوره موجود در محلول تست را به دیاكسیدكربن و آمونیاك تبدیل كرده كه آمونیاك موجود باعث قلیایی شدن محیط عمل و تغییر در رنگ معرف خواهد شد.
برای خواندن بخش اول- مروری بر هلیكوباكترپیلوری- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- مروری بر هلیكوباكترپیلوری- اینجا کلیک کنید.