زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر لعبت گرانپایه؛ متخصص جراحی عمومی

آبسه اطراف مقعد شرایط حاد و اورژانسی است كه غالبا در زمینه فیستول‌های مقعدی اتفاق می‌افتد. عوامل دیگری از قبیل جسم خارجی، تروما، بدخیمی‌ها، تابیدن اشعه، نقص در سیستم ایمنی عفونت‌های فرصت‌طلب، سل، بیماری‌های التهابی روده (مانند كرون) و در نهایت شقاق مقعد مستعدكننده ایجاد آبسه می‌باشند.

همچنین به دنبال دستكاری‌ها و جراحی مقعد (مثل عمل فیشر) ممكن است آبسه اتفاق بیفتد. منشا اكثر آبسه‌‌های اطراف مقعد با تئوری كریپتوگلاندولار توجیه می‌شود كه عفونت غدد مترشحه موكوس در كریپت‌های كانال آنال و كریپتیت ناشی از آن، سرمنشا تشكیل آبسه است.

آبسه و فیستول بیشتر در مردان اتفاق می‌افتد (نسبت 3 به1) و دو‌سوم بیماران در دهه سوم یا چهارم زندگی خود به سر می‌برند و این‌گونه آبسه‌ها بیشتر در بهار و تابستان شیوع بیشتری دارد.

انواع آبسه‌ها

آبسه‌ها به چهار گروه پری‌آنال، ایسكیوركتال، اینتراسفنكتریك و سوپرالواتور تقسیم می‌شوند كه در صورت عدم تشخیص و درمان صحیح منجر به فیستول می‌گردند.

آبسه پری‌آنال

این آبسه معمولا با توده متورم، قرمز و دردناك اطراف مقعد مشخص می‌شود و شایع‌ترین فرم آبسه اطراف مقعد نیز می‌باشد (45-40 درصد) كه معمولا درد اطراف مقعد حین دفع و نشستن وجود دارد ولی تب و لكوستیوز معمولا نیست و در صورت موفقیت در انجام پروكتوسیگوئیدوسكوپی نكته خاصی به دست نمی‌آید. درمان این بیماران، درناژ آبسه است كه باید هر چه سریع‌تر صورت گیرد.

به طور معمول مصرف آنتی‌بیوتیك لزومی ندارد و تنها برای افرادی كه پروتز دریچه‌های قلبی، نقص سیستم ایمنی و یا همراه آبسه سلولیت وسیع یا بیماری زمینه‌ای دیابت دارند، تجویز می‌شود.

در مواردی كه قرمزی تنها وجود دارد، استفاده از وان آب گرم و آنتی‌بیوتیك توصیه شده و یك تا دو روز بعد مجددا بررسی می‌شود كه اگر شرایط به سمت آبسه پیش برود باید جراحی شود. با كشت ترشحات چركی و بررسی ارگانیسم داخل آن، اگر میكروب‌ها از نوع باكتری‌های پوستی باشند احتمال فیستول بعدی خیلی ناچیز است، ولی در صورت وجود میكروب‌های روده‌ای، احتمال فیستول افزایش می‌یابد.

در صورت وجود فیستول Low یا پایین بعضی معتقدند كه حین درناژ، چرك، فیستولوتومی هم باید انجام شود. البته بررسی‌ها نشان داده است كه بدون فیستولوتومی هم ریسك عود فیستول، افزایش نمی‌یابد و برای دستكاری و موربیدیتی كمتر، همان درناژ ساده توصیه می‌شود.

آبسه ایسكیوركتال

این نوع، معمولا با یك تورم بزرگ و قرمز و دردناك در باسن و اطراف مقعد دیده می‌شود. این آبسه در 25-20 درصد بیماران دیده می‌شود و بسیار دردناك است به همین علت كتوسیگوئیدوسكوپی قابل انجام نیست اندیكاسیون دادن آنتی‌بیوتیك همان شرایط قبلی را دارد. درناژ آبسه ایسكیوركتال می‌بایست وسیع‌تر از آبسه پره‌آنال و همراه با تخلیه كامل حفره عمیق باشد. در شرایط آبسه وسیع حتی شست‌وشو با آنتی‌بیوتیك‌ها در حفره آبسه نیز توصیه می‌شود.

اخیرا با سونوگرافی ترانس ركتال می‌توان از نحوه تخلیه كامل آبسه حین عمل و وجود احتمالی فیستول آگاه شد...

برای خواندن بخش دوم- آبسه آنوركتال - اینجا کلیک کنید.