زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر لعبت گرانپایه؛ متخصص جراحی عمومی؛ عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران

یكی از عوارض شایع آبسه‌‌های اطراف مقعد فیستول است كه به علت سر باز كردن فیستول داخل ركتوم یا به سطح پوست ایجاد می‌شود كه شایع‌ترین علت ‌آن خروج چرك و ترشح خونابه‌ای از محل خروج فیستول و یا همراه با دفع است وبیمار اظهار می‌دارد ترشح چرك و خون و موكوس دارد.

گاهی فیستول با هیدرانیت ساپوراتیو و یا سینوس پیلونیدال اشتباه می‌شود و گاهی فیستول ثانویه به كانسر ركتوم یا همراه با بیماری‌های التهابی روده مثل كرون می‌باشد.

فیستول آنال به چند گروه تقسیم می‌شود (به لحاظ آناتومیك)

1-‌ فیستول اینتراسفنكتریك: فیستول‌های اینتراسفنكتریك از بین عضله اسفنكتر، داخلی رد می‌شود شیوع این نوع فیستول 70-55 درصد است و تقریبا شایع‌ترین فیستول است.

2-‌ ترانس اسفنكتریك: فیستول ترانس اسفنكتریك از بین هر دو عضله اسفنكتر داخلی و خارجی قبل از رسیدن به پوست عبور می‌كند و بیشترین تخریب فونكسیون عضلات اسفنكتر و بی‌اختیاری درجه‌ای این فیستول‌ها اتفاق می‌افتد. شیوع این گروه از فیستول‌ها حدود 25-20 درصد است. گاهی این فیستول‌ها به ناحیه سوپرالواتورهم كشیده می‌شوند كه نباید به ركتوم درناژ شوند.

3-‌ ‌ سوپرا اسفنكتریك: شیوع حدود 20 درصد دارد كه از یك مسیر اینتراسفنكتریك شروع و به بالای لواتور در حوزه ایسكیوركتال می‌رسد و نحوه درناژ مشكل‌تری دارد.

4- ‌ اكسترااسفنكتریك: فیستول اكسترااسفنكتریك كه یك خروجی روی پوست خارج از اسفنكترها و داخلی آن بالای لواتور به ركتورم می‌رسد غالبا به دنبال تروما- جسم خارجی و یا دستكاری‌های جراحی یا التهاب‌های لگن و یا بیماری‌های التهابی روده پیش می‌آید شیوعی حدود 3-2 درصد دارد.

5-‌ ساب موكوزال: فیستول ساب موكوس در واقع چسبیدن سطح مخاطی تراكت فیشر با مسیر كوتاه و ساده‌ترین حالت فیستول است.

و بر اساس قرارگیری Orifice داخلی نسبت به عضله لواتورآنی به سه گروه high، mid و low تقسیم‌بندی می‌شوند كه فیستول‌های بالا با هیپوطولانی مشكل‌ترین فیستول‌ها به لحاظ درمان قرار می‌گیرند.

پارامترهای كلینیكی درمان

جهت حدس محل سوراخ داخلی فیستول و طول فیستول روش‌های گوناگونی موجوداست. یكی از آنها استفاده از قانون گودسال است. روش دیگر استفاده از فیستولوگرافی و تزریق ماده حاجب داخل تراكت فیستول می‌باشد استفاده از MRT، كنتراست نیز از آخرین روش‌های بررسی است.

قانون گودسال

اگر در وضعیت لیتوتومی خطی فرضی از توبروزیته‌های ایسكیوم و وسط آنوس بگذارانیم سوراخ خروجی فیستول اگر در موقعیت قدامی این خط قرار گیرد سوراخ داخلی با یك خط شعاعی مستقیم به ركتوم وارد می‌شود و اگر در موقعیت خلفی این خط باشد معمولا (نه همیشه) سوراخ داخلی با یك مسیر منحنی به خط وسط پشت منتهی می‌شود.

یك استثناء در این قانون است و آن موقعی است كه سوراخ رویی پوست در قدام با فاصله بیش از cm3 از آنوس قرار گیرند مسیر باز به صورت منحنی و به خلف متمایل می‌شود. این قانون یك نوع كمك به جراح در پیدا كردن مسیر فیستول در عمل است اما به تنهایی كافی نیست. چرا كه در فسیتول‌های نعل اسبی یا چندشاخه نمی‌تواند جوابگو باشد...

براي خواندن بخش دوم- درمان و نحوه تشخیص فیستول آنال- اينجا كليك كنيد.