دكتر اميرهوشنگ احسانی متخصص پوست و مو
در جریان بیماریهای غده تیروئید، تظاهرهای پوستی به صورت شایع دیده میشوند. این تظاهرها را در سه دسته كلی میتوان طبقهبندی نمود
1- ضایعههای اختصاصی تیروئید.
2- ضایعههای غیراختصاصی ثانویه به اختلال در هورمون تیروئید (هیپرتیروئیدی یا هیپوتیروئیدی)
3- ضایعههای پوستی ثانویه به بیماریهای همراه با بیماریهای تیروئید
ضایعههای اختصاصی تیروئید به شرح زیر می باشد.
كیست مجرای تیروگلوسال
كیست مجرای تیروگلوسال شایعترین اختلال كیستیك مادرزادی گردن است و 70 درصد چنین ضایعههایی را شامل میشود. ضایعههای مادرزادی كیستیك دیگر گردن مثل كیست برونشیال و مخاط برونشیال اكتوپیك در تشخیص افتراقی. كیست مجرای تیروگلوسال قرار میگیرند.
اگرچه اغلب در اولین دهه زندگی علامتدار میشود اما ممكن است در افراد بالغ هم تظاهر پیدا كند. اغلب موارد در قسمت تحتانی هیوئید قرار دارد اگرچه ممكن است زوكستاهیوئید یا در قسمت فوقانی استخوان هیوئید واقع شود. مجرای تیروگلوسال در قاعده زبان قرار دارد.
ممكن است در آن بافت تیروئید اكتوپیك وجود داشته باشد. هنگامی كه اتصال این مجرا به قاعده زبان پایدار بماند ممكن است با بیرون آوردن زبان حركت كیست مجرای تیروگلوسال دیده شود. در 35 درصد موارد كیست مجرای تیروگلوسال دارای فیستول است كه معمولا ثانویه به عفونت كیست و تخلیه شدن آن به سطح پوست یا به دنبال جراحی است.
در كمتر از 1 درصد موارد كیست مجرای تیروگلوسال بدخیمی رخ میدهد و بیشتر در زنان مسن دیده میشود. رشد سریع اغلب مطرح كننده پروگنوز بد است. در اغلب موارد بدخیمی تیروئید به دنبال كیست مجرای تیروگلوسال از نوع پاپیلاری آدنو كارسینوما است (85- 75 درصد) و معمولا در طی اكسزیون جراحی كیست تشخیص داده میشود.
در سایر موارد این بدخیمی از نوع mixed papillary فولیكولار، SCC و كارسینوم آناپلاستیك است. SCC كه از كیست مجرای تیروگلوسال منشأ میگیرد نسبت به موارد نادر SCC غده تیروئید پروگنوز به تری دارد. موارد Hurthle cell carcinoma نیز گزارش شده است.
اكسزیون كیست مجرای تیروگلوسال و یك قسمت از استخوان هیوئید (thesistunck procedure) روش انتخابی درمان چنین ضایعههایی است. اغلب پس از خروج كیست مجرای تیروگلوسال، به طریق جراحی باید بافت تیروئید اكتوپیك از بافت كیستیك افتراق داده شود زیرا 75 درصد بیمارانی كه بافت تیروئید اكتوپیك دارند بافت تیروئید فانكشنال دیگری ندارند.
در بیماران مبتلا به بیماریهای تیروئید شیوع بافت اكتوپیك تیروئید 4000/1 تا 8000/1 است. برای جلوگیری از هایپوتیروئیدیسم یا تروژنیك به دنبال اكسزیون كیست مجرای تیروگلوسال اسكن رادیونوكلئوئید قبل از جراحی توصیه میشود.
متاستازهای پوستی بدخیمیهای تیروئید
امروزه كمتر از 50 مورد از متاستازهای پوستی بدخیمیهای اولیه تیروئید در مقالهها گزارش شده است. ضایعهها ممكن است منفرد یا متعدد flesh- colored، بنفش یا آبی، پاپول یا ندول باشند. متاستازهای پوستی با تیرومگالی یا متاستازهای پوستی در اكثر موارد همراهی دارند.
به نظر میرسد كه پوست سر شایعترین منطقه برای متاستازهای پوستی كانسر فولیكولار، پاپیلاری تیروئید باشد. ایمونوهیستوشیمی با ماركرهایی برای تیروگلوبولین و كلسی تونین برای تشخیص دادن منشآ تیروئیدی این ضایعهها مفید هستند.
مدولاری كارسنیوم تیروئید با متاستاز بر پوست گزارش شده است و امكان دارد با سندروم نئوپلاسمهای متعدد اندوكربن كه یك سندروم اتوزومال غالب است در ارتباط باشد. Sipple syndrome MEN2 شامل كارسینوم مدولاری، تیروئید، فتوكروموسیتوما و كارسینو، پاراتیروئید و MEN2b (سندروم نوروماهای مخاطی، متعدد) شامل كارسینوم مدولاری تیروئید، فتوكروموسیتوما و گانگلیونوروماهای مخاطی و قیافه مارفانوئید است.
گزارشهایی از بروز nostalgia paresthetica، ماكولار آمیلوییدوز و آمیلوییدوز در فازی در بیماران MEN2b داده شده است. همچنین در خانواده بیماران مبتلا به MEN2a در 50 درصد موارد، افرادی كه در منطقه بین دو اسكاپولا ضایعههای Pruritic (خارشدار) داشتند، به كانسر مدولاری تیروئید نیز مبتلا بودند.
یك درماتولوژیست همواره باید به ندولهای درمال یا ضایعههای غیرمعمولی كه به دبنال یك آسپیراسیون سوزنی fine غده تیروئید (FNA) به وجود میآیند مشكوك باشد. مواردی از كاشته شدن كارسینومهای پاپیلاری و فولیكولار در سطح پوست از طریق مجرای سوزن آسپیراسیون گزارش شده است...
برای خواندن بخش دوم - تيروئيد و پوست - اینجا کلیک کنید.