تحریریه پزشك امروز
وضعیت‌های مهمی نظیر خونریزی‌های رحمی و بی‌حركت بودن جنین می‌توانند نگرانی‌هایی در مادر ایجاد كند. هدف اصلی دستگاه جنین‌یاب، حصول اطمینان از سلامت جنین برای مادر و پزشك است. ضربان قلب جنین تا هفته بیست و چهارم به كمك گوشی مامایی شنیده نمی‌شود؛ ولی دستگاه جنین‌یاب به راحتی صدای ضربان قلب جنین را گاهی زودتر از هشت هفتگی به گوش پزشك می‌رساند.
آشكارسازی‌های ضربان قلب جنین (جنین‌یاب)، دستگاه‌های بسیار باصرفه‌ای هستند كه با استفاده از اولتراسوند امكان دسترسی به اطلاعات دیداری و شنیداری درباره جنین را فرهم می‌كند. توانایی این دستگاه در محاسبه سرعت ضربان قلب جنین، با دقت بسیار بالایی كاربرد ارزشمند تشخیصی و غیرتهاجمی آن را نشان می‌دهد.
پزشكان، پرستاران بخش زایمان و متخصصان مامایی برای ثبت سرعت ضربان قلب جنین نیز از این دستگاه استفاده می‌كنند و موارد غیرطبیعی ثبت و به سرعت توسط دستگاه هشدار داده می‌شود. انواع پیشرفته این دستگاه قادر به آشكارسازی جریان‌های دوطرفه خون است و به پزشك این امكان را می‌دهد كه عروق مادری نظیر شریان رحمی را ارزیابی كند.
در روش قدیمی، سرعت ضربان قلب جنین با اندازه‌گیری زمان قله‌های موج قابل محاسبه بود؛ ولی آشكارسازها از یك همبسته‌ساز خودكار استفاده می‌كنند كه یك الگو از سیگنال دریافتی ساخته و هنگام دریافت سیگنال جدید با قبلی مقایسه می‌كند. اگر سیگنال جدید نویز باشد با سیگنال الگو مطابقت نخواهد داشت و در محاسبه FHR استفاده نمی‌شود. بنابراین این سیستم خودكار اثر نویزهای خارجی را كاهش و دقت اندازه‌گیری را افزایش می‌دهد. برخی از جنین‌یاب‌ها به طور دقیق از لحاظ ساختمان ظاهری مثل اوتوسكوپ‌های پزشكی هستند.
ساختار فیزیكی- مكانیكی دستگاه
عملكرد دستگاه به این صورت است كه آشكارسازهای قلب جنین، امواج صوتی فركانس بالا را به صورت پالس یا پیوسته به بافت می‌فرستد؛ سپس، امواج صوتی توسط مبدل‌های كریستال پیزوالكتریك منتقل می‌شوند. پروب روی شكم مادر قابل ناحیه قلب جنین قرار می‌گیرد.
اغلب برای انتقال موثر امواج التراسوند از پروب به بدن و از بدن به پروب از ژل اكوستیكی استفاده می‌شود. در نوع امواج پیوسته وقتی جریان الكتریكی در طول كریستال حركت می‌كند، كریستال شروع به ارتعاش و انرژی صوتی را تولید و منتقل می‌كند؛ كریستال دوم هم اكوها را از بدن دریافت می‌كند. در سیستم‌های پالس- داپلر یك كریستال به طور متناوب امواج را به بدن فرستاده، اكوی بازگشتی آنها را دریافت می‌كند.
در هر دو سیستم، موج بازگشتی، دوباره به سیگنال الكتریكی تبدیل می‌شود كه می‌تواند به صورت یك موج قابل مشاهده باشد. فركانس امواج بازگشتی با سرعت و حركت‌های جنین در ارتباط است؛ زیرا طبق اصل داپلر، حركت به سمت مبدل، فركانس را افزایش می‌دهد. آشكارساز این تغییر فركانس را تقویت كرده، به بلندگو یا گوشی می‌فرستد. این تغییر فركانس «شیفت داپلر» نام دارد...
براي خواندن بخش دوم- دستگاه جنين ياب- اينجا كليك كنيد.
