زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر منوچهر قارونی؛ متخصص قلب و عروق

سكته قلبی زمانی رخ می‌دهد كه درد آنژینی بیش از نیم ساعت طول بكشد. این درد همراه با علائمی مانند تهوع، استفراغ و عرق سرد است، بیمار حالت آژیته دارد و رنگ او مثل گچ دیوار سفید می‌شود.

بهترین راه تشخیص سكته‌های قلبی

بهترین راه تشخیصی كه در این مرحله به پزشك كمك می‌كنند، استفاده از نوار قلبی است. در نوار تغییرات SD elevation (بستن واضح قطعه SD) و SD Depression (افتادن واضح قطعه SD) نشان داده می‌شود كه براساس اشتقاق‌های خاص است؛ مثلا اگر سطح قدامی باشد (از V1-V2)، تغییرات SD و T مشاهده می‌شود.
گاه نوار قلب بیمار توسط افرادی كه تجربه كافی ندارند خوانده می‌شود و به نظر سالم می‌رسد؛ اما بعد به دلیل آنكه مشكل بموقع تشیخص داده نشده بیمار در اثر انفاركتوس سكته می‌كند و درگیری‌های قانونی پیش می‌آید.
گاهی اوقات هم نوار قلبی به طور تیپیك نیست كه علائم واضحی برای تشخیص سكته قلبی داشته باشد؛ بلكه با دردهای آتیپیك همراه است؛ مثلا با درد ناحیه معده ... كه در شماره قبل به تفصیل درباره آن بحث شد.
اما بالاخره در نوار قلبی نكات مهمی وجود دارد كه در تشخیص صحیح به پزشك كمك می‌كند؛ مانند طولانی شدن قطعه QT و یا موج T در اشتقاق V1 كه خیلی بزرگتر از موج T در اشتقاق V3 می‌باشد و ممكن است خواننده نوار قلب به آن دقت نكند و رد شود؛ در حالی كه نكته بسیار مهمی است كه نشان می‌دهد خون به قلب نمی‌رسد.
در واقع در هر انسان نوار قلب خاص خودش را دارد، نوار قلب افرادی كه سكته كرده‌اند با یكدیگر تفاوت دارد. پس باید توجه داشت كه سكته قلبی یك بیماری هزار چهره است كه در افراد مختلف تظاهرات خاص خود را دارد.
به عنوان مثال، همانگونه كه قبلا ذكر شد، هر فرد مسنی كه بدون علت در حمام به زمین خورد، یا بی دلیل سكسكه كرد و یا اشتهای بی‌از حد داشت یعنی دو ساعت پس از صرف غذا به شدت اشتها به غذا داشت، می‌تواند علامت بروز سكته قلبی باشد باید فورا نوار قلبی گرفته شود.

نكته
علت اشتهای زیاد قبل از بروز سكته قلبی ترشح كاتكولی آمین رالیز است كه باعث تحریك مركز اشتها در بصل‌النخاع و ایجاد احساس گرسنگی شدید می‌شود؛ بنابراین گرفتن نوار قلب از این فرد بسیار مهم و تعیین‌كننده است.
قابل ذكر است كه در مورد آریتمی‌ها و سكته قلبی، هیچ وسیله تشخیصی تا به حال نتوانسته جای نوار قلبی را بگیرد و هنوز هم با وجود پیشرفت تكنولوژی و روش‌های نوینی مانند تالیوم اسكن، آنژیوگرافی نوارقلب پس از گذشت 210 سال جایگاه خود را دارد و خط اول تشخیص در بیماری است كه در مرحله آنژین قلبی می‌باشد و هنوز دچار سكته نشده است. در این حالت انجام آزمایش‌های روتین مانند اوره، كلسترول، تری‌گلیسیرید، LDL، HDL، VLDL ضرورت دارد و چنانچه كلسترول بیمار بالاست، حتما باید كاهش یابد.
حتی بیمارانی كه زمینه افزایش فشارخون دارند، باید تحت نظر پزشك قرار گیرند همچنین، افراد سیگاری باید سیگار را ترك كنند.

نكته
در افراد سیگاری، قطع ناگهانی سیگار می‌تواند عوارضی ایجاد كند؛ زیرا سندروم قطع ناگهانی سیگار باعث می‌شود بیمار كاتكول آمین رالیز كند و آژیته شود كه ممكن است سكته قلبی را به دنبال داشته باشد.
گاه بیماری اظهار می‌كند، تا وقتی سیگار می‌كشیدم حالم خوب بود، بعد از اینكه سیگار را قطع كردم دچار سكته شدم. دلیل این امر آن است كه افراد سیگاری با قطع ناگهانی سیگار دچار عصبانیت و تندخویی می‌شوند. پس بهتر است برای فرد سیگاری آرامبخش مناسبی تجویز و به او توصیه شود سیگار را به تدریج ظرف یك ماه قطع كند؛ یعنی 10 روز اول 10 نخ، 10 روز بعد 5 نخ، 10 روز بعد 2 نخ و 2 نخ مابقی را طی مدت 2-1 ماه استفاده و بعد به طور كامل قطع كند.

اقدامات درمانی هنگام بالا رفتن كلسترول خون

در حال حاضر یكی از اقدامات درمانی جدید رساندن LDL به زیر 100 می‌باشد؛ یعنی حتی اگر كلسترول بیمار در حد طبیعی و LDL هم در حد نرمال است، باز هم كاهش یابد؛ زیرا LDL، نقش آنتی‌ژنی برای خرابی عروق و افزایش، هایپرپلازی اینیتمای عروق و عضلات صاف جدار عروق دارد.
بنابراین، درمان با گروه استاتین‌ها (مانند سیمواستاتین و...) یكی از درمان‌های اولیه در بیماری‌های قلبی است؛ یعنی LDL را تا حدی پایین بیاورند كه نقش آنتی‌ژنی به حداقل برسد. ولی در روز پروفیلاكسی، باید كلسترول خون و... در حد طبیعی حفظ شود.

نكته
باید توجه داشت كه گاهی استاتین‌ها باعث افزایش آنزیم‌های كبدی می‌شوند. تجربه نشان داده بهتر است بیمار استاتین را به مدت یك ماه مصرف و 10 روز قطع كند و این روند به همین ترتیب ادامه دهد. این روش باعث می‌شود آنزیم‌ها در حد قابل قبولی ثابت بمانند و زیاد بالاترند این روش درمانی در تمامی گروه‌های سنی و در هر سطح از كلسترول خون قابل استفاده است.
پس از بستری شدن بیمار از CCU، انجام آزمایش تروپونین، روش مناسبی برای تشخیص میزان آسیب به نسج قلب می‌باشد.
آزمایش CpK، SGOT، LDH SGPT نیز نشان می‌دهد كه بیمار سكته كرده است یا خیر.
بیماری كه سكته كرده باید روز پنجم از تخت پایین آورده و فشارخون خوابیده و نشسته او اندازه‌گیری شود. اگر افت فشار تا حداكثر 10 میلی‌متر جیوه و بیشتر از حالت خوابیده باشد، بیمار می‌تواند از تخت پایین بیاید. معمولا پانزده روز پس از سكته بیمار می‌تواند از بیمار می‌تواند از بیمارستان مرخص شود؛ اما قبل از آن باید تست ورزش را انجام دهد. در صورتی كه بیمار نتواند تست ورزش را به مدت 10 دقیقه انجام دهد، انجام تست تضاد نوار قلبی پیدا كرد، (دكستراسیستول بطنی) یا دچار درد قلبی یا افت فشار شد، باید تست بلافاصله قطع شده و بیمار برای آنژیوگرافی فرستاده شود.