زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

نفیسه خاندوزی؛ دانشجو کارشناسی ارشد علوم تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی تهران

پرواضح است که شیوه زندگی اثر آشکاری بر پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی دارد و رژیم غذایی به عنوان سنگ بنای اصلی در تلاش برای تعدیل ریسک فاکتورهای بیماری‌های قلبی عروقی محسوب می‌شود. در سال‌های اخیر نشان داده شده است که مغز دانه‌های درختی، با وجود محتوای بالای چربی، اثرات محافظتی بر قلب و عروق داشته و مجموعه‌ای از شواهد اپیدمیولوژیک و بالینی، اثرات مفید چندگانه آنها را بر بیماری‌های قلبی عروقی نشان داده‌اند. مغز دانه‌ها منابع گیاهی کمپلکسی از چندین نوع ماده مغذی و غیرمغذی مختلف هستند.

محتوای کالری مغزها بین kcal/g 6/5-4/6 و ترکیب آنها کم و بیش مشابه است. 60 درصد وزن و 80 درصد انرژی فراهم شده از مغز‌ها از چربی است. محتوای چربی مغز‌ها 0,51g/0,37g است. محتوای چربی اشباع آنها پایین ولی غنی از چربی‌های غیراشباع می‌باشند. به بیان دیگر در همه مغز‌ها، محتوای اسید‌های چرب اشباع (SFA) از 7 درصد تجاوز نمی‌کند.

اسید‌های چرب دانه‌ها

اسید چرب غیراشباع غالب در مغز‌ها، اسیدچرب تک غیراشباع (اسید چرب غیراشباع با یک باند دوگانه) (MUFA) است که تقریبا 62 درصد انرژی محتوای چربی مغز‌ها از این نوع چربی است. مجموع انرژی حاصل از محتوای اسید‌های چرب تک غیراشباع و اسید‌های چرب چند غیراشباع (اسید‌های چرب غیراشباع با چند باند دوگانه) (PUFA) مغز دانه‌ها حدودا 91 درصد است.

محتوای اسید اولئیک (مهم‌ترین اسید چرب تک غیراشباع در رژیم غذایی) مغز‌ها مشابه روغن کانولا و پایین‌تر از روغن زیتون و روغن گلرنگ است. بادام، فندق و پسته غنی از اسیداولئیک بوده و به همین علت منبع خوبی از اسید‌های چرب تک غیر اشباع محسوب می‌شوند. افزایش دریافت اسید‌های چرب تک غیر اشباع در رژیم غذایی از طریق مصرف مغز دانه‌ها با کاهش اکسیداسیون LDL همراه خواهد بود. همچنین 8/6 درصد از محتوای چربی گردو، اسید لینولنیک بوده و بنابراین منبع خوبی از اسید‌های چرب چند غیراشباع می‌باشد. این اسید چرب در مقادیر کمتر (کمتر از 1درصد) در دیگر مغز دانه‌ها نیز یافت می‌شود.

فیبر مغز دانه‌ها

محتوای فیبر مغز دانه‌ها، که عمدتا فیبر نامحلول است (حدود 25درصد محتوای فیبر مغز‌ها، فیبر محلول می‌باشد)، تقریبا 5-11g/100g و بسته به نوع آجیل می‌باشد. فیبر‌های محلول غلظت سرمی کلسترول تام و LDL کلسترول را کاهش داده و کنترل قند خون را بهبود می‌بخشند.

املاح و ویتامین‌های مغز دانه‌ها

به علاوه، مغز‌ها منبع خوبی از ویتامین E، مخصوصا بادام و فندق، با محتوای100g/20mg، هستند. در دیگر مغزها، محتوای این ویتامین، کمتر و در حدود100g/9-3mg است. اهمیت ویتامین E به علت عملکرد آنتی‌اکسیدانی آن است که مسئول خنثی‌سازی رادیکال‌های آزاد و کاهش اکسیداسیون چربی‌ها (اکسیداسیون LDL) بوده و به این ترتیب از غشاهای سلولی محافظت می‌کند. شواهدی وجود دارد که ویتامین E فراهم شده از طریق غذا، ریسک بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش می‌دهد.

ویتامین دیگری که در مغز‌ها به فراوانی یافت می‌شود، اسید فولیک با مقادیر 100g/70-60mg، به استثنای بادام زمینی با مقدار 100g/240mg، است. اسید فولیک در کاهش سطح هموسیستئین پلاسما، و در نتیجه کاهش ریسک آترواسکلروز (تصلب شریان‌ها) نقش دارد. به علاوه، اخیرا نقش آنتی‌اکسیدانی نیز برای اسیدفولیک شناخته شده است. با این عملکرد، نقش اسیدفولیک در محافظت از قلب و عروق به‌طور گسترده نشان داده می‌شود.

این میوه‌ها همچنین املاحی مانند کلسیم، منیزیم، مس، پتاسیم، سلنیم و روی را نیز فراهم می‌کنند...