احتمال بروز سرطان ریه در كارگرانی كه با آزبست سر و كار دارند و سیگار می‌كشند، 50 برابر افراد عادی جامعه می‌باشد. از طرفی در یك كارگر آزبست‌كار كه سیگار نمی‌كشد، احتمال ابتلا به سرطان ریه فقط 5 برابر افراد غیرسیگاری است.
استنشاق دود سیگار توسط نزدیكان افراد سیگاری
مطالعات نشان داده است كه همسران افراد سیگاری به علت تنفس طولانی‌مدت دود سیگار همسران‌شان، در معرض ابتلا به سرطان ریه می‌باشند. همسران افرادی كه در طی روز بیش از 20 سیگار در خانه می‌كشند، دو برابر افراد طبیعی در معرض خطر ابتلا به سرطان قرار می‌گیرند. تماس طولانی با دود سیگار افراد دیگر در محیط كار نیز احتمال سرطان را افزایش می‌دهد.
كودكانی كه والدین سیگاری دارند نیز بیشتر در معرض خطر عفونت‌‌های تنفسی هستند. مطالعات نشان داده است مادرانی كه در طول دوران بارداری در معرض دود سیگار دیگران قرار دارند، فرزندان كم‌وزن‌تری به دنیا می‌آورند.
تشخیص
علائمی كه در بیمار تظاهر می‌كند، در تمام انواع سرطان ریه مشابه می‌باشد. چون تومور (توده سرطانی) مثل یك جسم خارجی در مسیر راه‌های هوایی است، سرفه‌های مكرر برای خارج كردن آن ایجاد می‌شود. این سرفه‌های مزمن ممكن است باعث صدمه تومور و پیدا شدن خون در خلط شود. از طرف دیگر، غدد مترشحه مخاط نیز به دلیل تحریكات ناشی از دود سیگار، باعث ترشح مقادیر بیشتر مخاط می‌شوند كه باید با سرفه دفع شوند.
در مراحل پیشرفته‌تر، ممكن است تومور یك راه هوایی را به طور كامل مسدود كند و باعث ایجاد عفونت در پشت محل انسداد شود. معمولا بیماران مبتلا به سرطان ریه از افزایش سرفه، تب و گاه درد قفسه سینه شكایت می‌كنند، زیرا انسداد راه‌های هوایی، مانع تخلیه موثر ترشحات ریه شده، بنابراین در پشت محل انسداد عفونت ایجاد می‌شود و حتی در صورتی كه عفونت با مصرف آنتی‌بیوتیك كنترل شود، علائم آن باقی می‌ماند.
روش‌های تشخیص
روش‌های مختلفی برای تشخیص و بررسی سرطان ریه وجود دارد از جمله:
- جمع‌آوری خلط و آزمایش میكروسكوپی: این آزمایش ممكن است سلول‌های بدخیمی را كه از تومور جدا شده‌اند، نشان دهد.
- بررسی برونكوسكوپیك راه‌های هوایی: در این بررسی، پزشك لوله‌ای را از طریق دهان یا بینی به داخل راه‌های هوایی ریه می‌فرستد. تومور از طریق برونكوسكوپ برداشته شده و برای آزمایش زیر میكروسكوپیك ارسال می‌شود.
- بیوپسی سوزنی (نمونه‌برداری با استفاده از سوزن): وقتی تومور در منطقه‌ای است كه در دسترس برونكوسكوپ نیست و تشخیص داده نمی‌شود، با بی‌حسی موضعی، سوزن نازكی از طریق جداره قفسه صدری مستقیما یا با راهنمایی اشعه X به سمت تومور هدایت شده؛ سپس تكه كوچكی از بافت برداشته و برای مطالعه میكروسكوپی ارسال می‌شود.
- مدیا ستینوسكوپی: اطلاعات بیشتر در مورد تومور با ایجاد یك شكاف كوچك درست بالای استخوان جناغ و عبور دادن یك لوله از آن به سمت پایین برای مشاهده غدد لنفاوی نزدیك ریه، به دست می‌آید. این عمل مدیاستینوسكوپی نامیده می‌شود.
چنانچه نكته غیرطبیعی مشاهده شود، بیوپسی (نمونه‌برداری) انجام خواهد گرفت.
- سی‌تی‌اسكن: این روش به پزشك برای تشخیص گسترش هر نوع سرطان در ریه كمك می‌كند. اگر با راه‌های ذكرشده، نتوان به تشخیص مناسبی رسید، نمونه‌برداری با عمل جراحی انجام خواهد شد.
درمان
پس از تشخیص سرطان ریه و تعیین میزان گسترش آن، تصمیم‌گیری در مورد نوع درمان بر اساس شرایط بیمار و بیماری انجام می‌شود؛ بنابراین ممكن است روش درمان در بیماران مختلف متفاوت باشد.
همه سرطان‌های ریه شبیه هم نیستند و بیماران نیز بر حسب مقاومت در برابر گسترش بیماری متفاوت می‌باشند. بعضی از سرطان‌ها به سرعت گسترش می‌یابند، در حالی كه بعضی دیگر رشد كندی دارند و در مراحل آخر بیماری گسترش می‌یابند؛ از این‌رو پزشكان برحسب مورد راجع به درمان بیماری با جراحی، رادیوتراپی (پرتودرمانی)، شیمیدرمانی یا تركیبی از آنها تصمیم می‌گیرند.
اگر تومور كاملا محدود و جراحی قابل انجام باشد، 35-30 درصد بیماران طول عمر پنج‌ساله خوبی بعد از عمل خواهند داشت.
رادیوتراپی در مواردی كه تومور به طول كامل برداشته نشده یا شرایط بیمار اجازه عمل را نمی‌دهد، درمان مناسبی خواهد بود. در گذشته شیمیدرمانی در صورتی استفاده می‌شد كه شواهدی از گسترش تومور به سایر قسمت‌های بدن دیده شده باشد، ولی امروزه در موارد دیگری از سرطان ریه هم شیمیدرمانی كاربرد دارد.
شیمیدرمانی درمان انتخابی سرطان «سلول كوچك» ریه است. همیشه به خاطر داشته باشید، عدم مصرف دخانیات عاقلانه‌ترین راه مبارزه و پیشگیری از سرطان ریه می‌باشد.
علائم هشداردهنده سرطان را بشناسید
با تشخیص سرطان در مراحل ابتدایی می‌توان آن را بموقع درمان كرد. علائم زیر می‌توانند نشانه‌ای از وجود سرطان باشند. اگر هر یك از علائم زیر را در خود یافتید، حتما با پزشك‌تان مشورت كنید:
- تغییر در عادت دفع مدفوع یا ادرار و همچنین پیدا شدن خون در مدفوع یا ادرار
- زخم‌های پوستی كه بعد از دو هفته بهبود نیافته‌اند.
- خونریزی یا ترشح غیرطبیعی از مجاری طبیعی بدن
- توده یا برآمدگی در پستان یا هر نقطه دیگر از بدن
- هرگونه تغییر در زگیل یا خال‌های موجود در بدن
- سرفه‌های مداوم یا گرفتگی مزمن صدا
به خاطر داشته باشید كه این علائم در بیماری‌های خوش‌خیم هم دیده می‌شوند، ولی برای تشخیص سرطان حتما باید با پزشك خود مشورت كنید.
برای خواندن بخش اول- سرطان ریه- اینجا کلیک کنید.
