فرزانه باغجری
هر اندازه که موضوعی در نزد مردم ناشناخته باشد، تلقی جادویی و رمزآلود بودن آن بیشتر خواهدشد. سرطان یکی از این موضوعات است. باورهای نادرست تنها یک تلقی نادرست نیستند که در ذهن انسانها بمانند بلکه بر جهتگیری آنها در زندگی اثر میگذارند و در موضوع سلامت این جهتگیریهای نادرست از آن جهت مهم میشوند که بر مهمترین موضوع زندگی یعنی بودن یا نبودن تاثیر گذارند بنابراین لزوم تغییر این باورهای نادرست مهمتر از هر باور نادرست دیگری است.
در ذیل به مهمترین باورهای غلط اما رایج پیرامون سرطان اشاره میکنیم:
1)درمان قطعی سرطان کشف شده است اما شرکتهای بزرگ داروسازی اجازه پخش این دارو را نمیدهند!
هر ازگاهی چنین مطالبی بخصوص در فضای مجازی انتشار می یابد اما میتوان اطمینان داشت که چنین انگارهای صحت ندارد. بسیاری از پزشکان،صاحبان شرکتهای دارویی و افراد مشهور و پرنفوذ دنیا بر اثر سرطان جان خود را از دست داده اند. اگر چنین درمانی وجود می داشت قطعاً اینگونه افراد از آن بهره می جستند.
2) بیمار مبتلا به سرطان، محکوم به سرنوشتی غمانگیزاست
بیماری سرطان،بیماری دشوار و پیچیدهای است چه ازمنظر فرد مبتلا وخانوادهی او و چه از منظر پزشکان و دیگر مراقبین سلامت؛ اما با پیشرفتهای صورت گرفته در دانش پزشکی میتوان امیدوار بود که دست کم نیمی از مبتلایان بهبود مییابند و بسیاری دیگر از موارد باقی مانده نیز طول عمری طولانی خواهند داشت. با ایجاد چنین دگرگونی کوچکی در بینش خود، میتوانیم خوشبین باشیم که بیمارمبتلا به سرطان دیگر ازپیش باخته نیست.
3) سرطان یک بیماری مسری است
به عنوان یک اصل کلی بیماری سرطان، مسری و قابل انتقال نیست بنا براین لزومی ندارد از یک بیمار مبتلا به سرطان دوری کنیم؛ البته برخی از عوامل ایجادکننده سرطان از جمله عوامل عفونی میتوانند شبیه نقشی را که در برخی عفونتها و سرطانهای معده، گردن رحم و کبد دارند، به شیوههایی انتقال دهند اما حتی در چنین مواردی، خودبیماری سرطان انتقال نمییابد.
4)سرطان به صورت ارثی در خانواده منتشر میشود
تنها تعداد اندکی از انواع سرطان-مانند سرطان پستان و کولورکتال (روده و مقعد)-ممکن است ارثی باشند. اگر چه دربرخی خانواده ها امکان بروزیک نوع سرطان بیش از انواع آن بیشتر محتمل است اما آنچه بیش ازعوامل ارثی در ابتلا به سرطان نقش دارد،شیوه زندگی نامناسب، عادات نامناسب تغذیه ای و محیطی مانند مصرف سیگار، چاقی، استنشاق مواد سمی و ...میباشد.
5 )سرطان می تواند توسط ضربه یا تصادف ایجاد شود
گاهی اوقات یک ضربه سبب میشود توجه ما به تودهای زیرپوستی یا نقطه ای از بدن (مانند تودهای در پستان)جلب شود اما این بدان معنی نیست که آن ضربه این بیماری را ایجاد کرده است.
6) عمل جراحی سبب انتشار سرطان در بدن میشود
امروزه نمونه برداری اساسی ترین راه تشخیص سرطان و جراحی یکی از مهم ترین روشهای درمان آن است؛ هیچ یک از این اقدامات درمانی سبب انتشار بیماری نمیشود.
چنانچه انجام نمونهبرداری احتمال آلوده شدن نواحی نزدیک تومور را افزایش دهد پزشکان تمهیداتی را به کار میگیرند که از انتشار تودهی سرطانی جلوگیری به عمل آید.
7) مطلعشدن بیمار از بیماری اش، سبب وخیم تر شدن حال وی میشود
اصل مهمی که درباره اطلاع داشتن از بیماری اهمیت دارد این است که میزان نیاز بیماران به دانستن متفاوت است. بنابراین باید با هر بیمار بر اساس نیازها وخواسته هایش برخوردکرد. باید دانسته های قبلی بیمار را سنجید و هر اندازه که علاقه مند بود به او اطلاعات را منتقل کرد. در ایران نیز مانند دیگر نقاط جهان، بیش از دو سوم بیماران مبتلا به سرطان دوست دارند تشخیص خود را بدانند و درباره شیوه های درمانی خود مطلع گردند. دیده شده است که بیمارانی که از سرطان خود آگاهند، با بیماری خود بهتر کنارمی آیند،درمان هارا بهترپیگیری میکنند وبه جز در دوره کوتاه پس از تشخیص بیماری، وضعیت روانی بهتری دارند.
8) رادیوتراپی وشیمی درمانی برای اطرافیان بیمار خطرناک است
شیمی درمانی و رادیوتراپی یکی از شیوه های درمان بیماری است و بیماری که با این روش ها درمان می شود ضرری را متوجه اطرافیان نمی کند و از قضا اگر اطرافیان فرد مبتلا به سرطان، دچار بیماری حاد عفونی باشند می توانند در دوره ای که بیمار مبتلا به سرطان در حال شیمی درمانی است او را درمعرض خطر بیماری عفونی قرار دهند و باید از او دوری کنند.
9) درمان گیاهی در درمان سرطان موثر است
متاسفانه درحال حاضر ادعاهای بسیاری در خصوص درمانهای گیاهی و طب جایگزین شنیده میشود که بیشتر آنها حقیقتا ادعایی بیش نیست، به عبارتی، نه تنها هیچ پژوهش علمی برای اثبات آنها انجام نشده است بلکه برخی از بیماران استفادهکننده از این داروها آسیبهای جدی و جبران ناپذیری را متحمل شدهاند. بنابراین توصیه میشود داروها را فقط با تجویز پزشکان متخصص سرطان مصرف کنید تا دچار پیامدهای ثانویه نشد.
10) خداوند با سرطان فرد را مجازات میکند
سرطان مانند تمام بیماریهای مزمن تنها یک بیماری است و فرد بیمار در ابتلا به آن تقصیری ندارد. بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان تصور میکنند سرطان تاوان گناهی است که در گذشته مرتکب شدهاند در صورتی که ژنتیک، عادات و شیوهی زندگی ما در ابتلا به سرطان معمولا نقش دارند. سرطان فقط یک بیماری است نه تاوان.