نمونهبرداری یا بیوپسی مغز استخوان: بررسی میکروسکوپی از نمونه بافت سرطانی بسیار مهم است؛ زیرا مطمئنترین روش برای تشخیص لوسمی و نوع آن به شمار میآید. همچنین، نمونه برداری از مایع مغزی- نخاعی و نیز غدد لنفاوی، از روشهای تشخیصی سرطان خون است.
سازگاری بافتی: روی سطح یاختهها انواع پروتئینهای مختلف وجود دارد که از این پروتئینها در آزمایشهای ویژه خون برای تشخیص سازگاری بافتی استفاده میشود. موفقیت در پیوند مغز استخوان، به تشابه و سازگاری مغز استخوان فرد دهنده با مغز استخوان فرد گیرنده بستگی دارد که از طریق این آزمایش سنجیده میشود.
از دیگر اقدامات، تشخیص ژنتیکی در افتراق انواع لوسمی (بررسی کروموزومی) است.
عکسبرداری از قفسه سینه با تابش اشعه ایکس: با این آزمایش، پراکندگی یاختههای مهاجم و غدههای لنفاوی متورم در ناحیه قفسه سینه مشخص میشود.
سی تی اسکن: در این روش دستگاه
سی تی اسکن با گرفتن تعدادی عکس توسط اشعه ایکس، تصویری سهبعدی از بدن را نشان میدهد و از این طریق پراکندگی سرطان به بخشهای دیگر بدن مشخص میشود.
پرتونگاری با استفاده از تشدید میدان مغناطیسی (MRI Scan): این آزمایش مشابه سی تی اسکن است؛ با این تفاوت که به جای تابش اشعه، از مغناطیس جهت عکسبرداری از اعضای بدن استفاده میشود. در این آزمایش، بیمار به مدت ۳۰ دقیقه به طور ساکن درون اتاقک این دستگاه میماند و تصاویر مقطعی از بدن او گرفته میشود.
سونوگرافی (Ultrasound): در این شیوه، از امواج صوتی جهت بررسی ساختار اندامها استفاده میشود.
معاینات بالینی: شامل بررسی وضعیت غدد لنفاوی، طحال، کبد و دیگر اعضای بدن است.
روشهای درمان لوسمی
فرایند درمان لوسمی برای هر شخص معین، با شرایط بیماری وی مرتبط است و الگوهای درمان لوسمی بستگی به نوع لوسمی، وضعیت بیماری در شروع درمان، سن، سلامت عمومی و چگونگی واکنش بیمار به نوع درمان دارد. علاوه بر الگوهای رایج برای درمان انواع سرطان، همچون شیمیدرمانی و اشعهدرمانی، میتوان به روشهای درمانی زیر اشاره کرد:
درمان بیولوژیکی یا ایمونولوژیک: که مشتمل بر بازسازی، تحریک، هدایت و تقویت سیستم طبیعی دفاعی بدن بیمار است و با استفاده از آنتی بادی و هدایت سیستم دفاعی خود بیمار، جهت مبارزه با سرطان صورت میگیرد.
جراحی اسپلینکتومی: راهیابی یاختههای مهاجم لوسمی به سایر اندامهای بدن، اغلب موجب تورم و بزرگی حجم غدههای لنفاوی و طحال و کبد میشود. الگوی درمانی محل ضایعه طحال، برداشتن آن از طریق جراحی «اسپلینکتومی» است.
پیوند مغز استخوان و پیوند سلولهای پایه (Stem cell)
جایگزینی مغز استخوان فرد بیمار با مغز استخوان سالم است تا بیمار بتواند مقادیر بالای داروهای شیمیدرمانی یا پرتودرمانی را دریافت کند. شایعترین اشکال پیوند مغز استخوان عبارتند از:
پیوند اتولوگ (autologous)
در این نوع پیوند، بیمار بافت پیوندی (مغز استخوان) خود را دریافت میکند؛ به این صورت كه مغز استخوان بیمار خارج شده در معرض داروهای ضد سرطان قرار میگیرد تا یاختههای بدخیم کشته شوند. سپس محصول به دست آمده منجمد و نگهداری میگردد.
پیوند سینژنئیک(Syngeneic)
بیمار، بافت پیوندی (مغز استخوان) را از عضو دیگر دوقلوی مشابه خود دریافت میکند. در این روش، ابتدا با مقادیر زیادی از داروهای ضد سرطان همراه یا بدون پرتودرمانی، تمام مغز استخوان موجود در بدن بیمار را از بین میبرند، سپس از عضو دیگر دوقلوی مشابه که شباهت بافتی زیادی با بدن بیمار دارد، مغز استخوان سالمی را تهیه میکنند.
پیوند آلوژنئیک(allogeneic)
بیمار، بافت پیوندی را از فردی غیر از خود یا دوقلوی مشابه خود (مثل برادر، خواهر یا هر یک از والدین و یا فردی که هیچگونه نسبتی با بیمار ندارد) دریافت میکند. این فرد باید سازگاری بافتی نزدیکی با بدن بیمار داشته باشد.
پس از تهیه بافت پیوندی از روشهای فوق، به بیمار مقادیر بالای داروهای شیمیدرمانی همراه یا بدون پرتودرمانی میدهند تا باقیمانده مغز استخوان وی تخریب شود. در نهایت، مغز استخوان سالم را گرم کرده و به وسیله یک سوزن و از طریق سیاهرگ به بیمار تزریق میکنند تا جانشین مغز استخوان تخریبشده شود.
برای خواندن بخش اول- سرطان خون چیست- اینجا كلیك كنید.
برای خواندن بخش سوم- سرطان خون چیست- اینجا كلیك كنید.