ملانوم بدخیم
ملانوم بدخیم وخیم‌ترین نوع سرطان پوست است و می‌تواند در هر قسمتی از پوست بدن یا در نزدیکی یک خال پوستی ایجاد شود. این نوع سرطان پوست از سلول‌های رنگدانه‌ای تشکیل می‌شود و در نتیجه معمولا ترکیبی از رنگ‌های قهوه‌ای و مشکی است، اما می‌تواند به رنگ‌های قرمز یا سفید هم باشد.
ملانوما می‌تواند ریشه دوانده و تقریبا هر عضوی از بدن را در صورت عدم درمان به موقع درگیر نماید. در راستای تشخیص به موقع این سرطان و جلوگیری از عواقب بعدی آن لازم است که تمامی خال‌ها و نقاط تیره‌رنگ بدن ابتدا توسط خود فرد و در صورت نیاز توسط پزشک متخصص مورد بررسی قرار گرفته و تحت نظارت باشند. تقریبا تمامی انسان‌ها روی پوست بدن خود خال یا نقاط تیره رنگ دارند.
بیشتر این خال‌ها در طی زندگی فرد، به شکلی عادی باقی مانده و روند تکاملی طبیعی خود را طی می‌کنند.این روند تکاملی شامل برجسته شدن و کمرنگ شدن خال به مرور زمان است. اما اگر خالی این روند طبیعی را طی نکند و تغییری غیرعادی داشته باشد می‌تواند اولین زنگ خطر برای بررسی آن خال از لحاظ سرطانی شدن باشد.
با یادگیری این علایم خطر هر فرد می‌تواند به صورت مرتب پوست بدن خود را معاینه کرده و در صورت مشاهده تغییر مشکوک در خال به پزشک جهت مشاوره مراجعه کند. در اینجا مهم‌ترین تغییراتی را که می‌تواند نشانه سرطانی شدن یک خال باشد ذکر می‌کنیم.
عدم تقارن
بیشتر خال‌ها حاشیه قرینه و گرد دارند، اگر خالی قرینه بودنش را از دست بدهد و دو نیمه آن از نظر رنگ و طرح و ضخامت متفاوت باشند، آن خال نیازمند بررسی بیشتر است.
حاشیه نامنظم
اگر حاشیه خالی نامنظم باشد و یا لبه آن خال تفاوت واضح رنگی با پوست اطرافش نداشته باشد، به شکلی که نتوان این حاشیه را به‌طور مشخص تعیین کرد، آن خال نیازمند بررسی بیشتر است.
رنگ
خال‌ها به رنگ قهوه‌ای هستند. این رنگ قهوه‌ای می‌تواند شامل طیفی از رنگ‌های قهوه‌ای روشن تا قهوه‌ای تیره باشد. همان‌طور كه ذكر شد خال‌ها با گذر زمان معمولا روشن‌تر می‌شوند، اگر خالی تیره‌تر شد و به سیاهی زد و یا قسمت‌های مختلف آن تیره و روشن شد، یا رنگ‌های مختلف آبی و قرمز و... در آن مشاهده شد، می‌تواند نشانه بدخیم شدن آن باشد و نیازمند بررسی بیشتر است.
ابعاد خال
بیشتر خال‌ها ابعاد کوچکی دارند و معمولا قطر آن کمتر از 6 میلی‌متر است. اگر خالی افزایش قطر پیدا کند و بزرگ‌تر از این شود باید آن را به متخصص پوست نشان دهید. با این حال ملانوم می‌توانند کوچک‌تر از 6 میلی‌متر هم باشند، در نتیجه در صورت مشاهده تغییرات بالا، حتی با وجود کوچکی خال آن را به متخصص نشان دهید.
همچنین علایم دیگری از جمله تغییرات در سطح خال، پوسته پوسته شدن، خونریزی، نشت رنگ از حاشیه خال، و پدید آمدن موارد مانند خارش یا درد می‌توانند از جمله علایم خطر باشند. هر زخم پوستی به ویژه در ناحیه سر و گردن كه بعد از درمان به مدت چند هفته بهبود نیابد لازم است توسط متخصص پوست از نظر احتمال بروز بدخیمی پوستی بررسی شود.
راه‌های پیشگری مراقبت پوست در برابر اشعه آفتاب
اشعه آفتاب (UVA+UVB) جزء عوامل بسیار مهمی است که می‌تواند در تشکیل سرطان پوست و یا بدخیم شدن یک خال تاثیر بگذارد در نتیجه مهم‌ترین کاری که در راستای پیشگیری از سرطان پوست می‌توان انجام داد محافظت پوست در برابر آفتاب است. ابتدایی‌ترین راه جهت این پیشگیری بیرون نرفتن و در معرض تابش مستقیم خورشید نبودن بین ساعت‌های 10 صبح تا 4 بعد ازظهر است، زمانی که تابش خورشید بیشترین شدت را دارد.
در صورتی که برای انجام کاری باید این ساعت‌ها را در معرض نور خورشید بگذرانید، می‌توانید با پوشیدن لباس‌های آستین بلند و یقه‌دار، پوست خود را بیشتر محافظت کنید. اما راه دیگر استفاده از كرم‌های ضد آفتاب است. در واقع هر فرد باید هر روز پیش از آنکه از منزل خارج شود از این كرم‌ها، بر روی تمامی سطوحی از پوست كه در معرض تابش اشعه خورشید قرار دارند استفاده كنند.
ملاک سنجش میزان محافظت این كرم‌ها (S(Sun Protect – factsSPF یا عامل حفاظت در برابر خورشید) است كه با اعدادی تعیین می‌شود. هر چقدر این مقدار بیشتر باشد محافظت بیشتری از پوست صورت می‌گیرد. حداقل SPF مناسب 15 است، اما توصیه بیشتر متخصصان پوست این است كه SPF کمتر از 30 استفاده نكنید و توجه كنید كه در صورتی كه برای ساعات متوالی در معرض تابش نور خورشید قرار دارید باید هر 2 تا 3 ساعت یكبار كرم خود را تجدید كنید.
امروزه این كرم‌ها در انواع مارك‌ها با SPFهای گوناگون برای انواع پوست‌ها تولید شده اند. و شما به راحتی می‌توانید ضد آفتابی را كه با پوستتان همخوانی داشته با شد پیدا كنید. در اینجا باز تاكید می‌شود كه ضد آفتاب تنها مخصوص پوست صورت نیست و تمامی نواحی از پوست (دست‌ها، گردن و ...) كه در معرض تابش نور خورشید قرار دارند باید محافظت شوند در ضمن این مراقبت مختص به سن خاصی نمی‌باشد و باید مصرف آنها از كودكی كه فرد پوست آسیب‌پذیرتری دارد شروع شود و تا آخر عمر ادامه پیدا كند.
در زمینه مراقبت از پوست مهم است بدانید پیشگیری‌هایی كه شما الان انجام می‌دهید، برای سال‌های آتی بوده و اتفاقی كه الان در پوست شما می‌افتد نتیجه آسیب‌هایی است كه در طی سال‌های گذشته به پوست شما وارد آمده است (آسیب‌هایی نظیر آفتاب سوختگی‌ها). نکته مهم دیگر این است كه ضد آفتاب‌ها تنها مخصوص روزهای آفتابی تابستان نیستند و باید در تمام فصول و حتی روزهای نیمه ابری استفاده گردند.
نوزادان كه حساس‌ترین پوست‌ها را دارند، باید تا حد امکان در معرض تابش مستقیم نور خورشید برای مدت طولانی قرار نگیرند و بهتر است كه این آموزش‌ها از همان سنین خردسالی به كودك داده شود. مجدد یادآوری می‌شود، بهترین راه حفاظت از پوست در برابر آفتاب استفاده از پوشش كافی شامل لباس مناسب و كلاه و عدم قرارگرفتن در تابش مستقیم آفتاب است و مصرف ضدآفتاب در قدم بعدی حایز اهمیت است.
برای خواندن بخش اول -راه های پیشگیری از سرطان پوست- اینجا کلیک کنید.
