مرگ و میر
بین مصرف سیگار و افزایش مرگ و میر ارتباط معنیداری وجود دارد. بهعبارت دیگر، هر چه سن شروع سیگار كشیدن پایینتر و تعداد سیگارهای مصرفی و عمق استنشاق آن بیشتر باشد، درصد مرگ و میر بالاتر میرود. دانستن بعضی عوارض سیگار، سیگاریها را حتی پیش از مرگ میترساند.
مصرف دخانیات و سرطان
سرطانزایی سیگار به لحاظ بسیاری از مواد موجود در سیگار به اثبات رسیده است. بسیاری از این مواد مانند بنزوآپین آغازكننده روند سرطان بوده و این عمل را با تغییر در فرمول ژنتیكی سلول انجام میدهند كه باعث تولید اولین سلولهای سرطانی و رشد آن میگردد. بعضی از مواد سرطانزای سیگار پیشبرنده هستند؛ یعنی به تكثیر سلولهای سرطانی اولیه كمك میكنند.
به همین دلیل روند سرطانزایی در سیگاریها تسریع میشود. هر دو مكانیسم ایجاد سرطان، یعنی هم ساخت سلول سرطانی و هم تكثیر آن، توسط سیگار تسهیل میشود. ضمن اینكه سیگار باعث التهاب مزمن در ریه میگردد كه به روند سرطانزایی كمك میكند؛ بهطوری كه 40 درصد سرطانها، به نوعی به استعمال دخانیات مربوط میشوند.
افراد سیگاری حداقل 15 سال زودتر از غیرسیگاریها به سنین با ریسك بالای سرطان میرسند. - بیش از 40 عنصر سرطانزا در سیگار وجود دارد و برخلاف تصور عام، سیگار تنها باعث سرطان ریه نمیشود، بلكه سرطانهای لوزالمعده، مثانه، كلیه، دهان، كبد و گردن رحم ارتباط مستقیمی با مصرف دخانیات دارند.
عوارض مغزی
مهمترین عارضه سیگار در مغز، افزایش احتمال سكته مغزی است. همانطور كه میدانیم همه ساله میلیونها نفر در سراسر دنیا دچار سكته مغزی میشوند كه منجر به ناتوانی و مرگ میگردد. در ایران نیز سالیانه هزاران نفر به علت سكته مغزی جان خود را از دست میدهند. سیگار از عوامل خطرساز سكته مغزی است كه باعث وخامت بیماری و افزایش شیوع آن میگردد.
با كنترل فشار خون و درمان بموقع بیماریهای قلبی و دیابت و ترك سیگار و مشروبات الكلی میتوان از بروز سكته مغزی جلوگیری كرد.
آلزایمر: بیماری است كه با از دست دادن حافظه و اختلال در جهتیابی زمانی و مكانی همراه میباشد. علت آن اختلال در خونرسانی مغزی بوده و در افراد سیگاری شایعتر است.
سیگار همچنین با تأثیر روی سیستم اعصاب مركزی، باعث لرزش، تشنج، فلج اعصاب و مرگ میگردد.
افراد سیگاری بیشتر به سردرد مبتلا میشوند، زیرا كمبود اكسیژن سبب اختلال در رگهای مغز و در نتیجه سردرد میگردد.
عوارض چشمی
همه ما میدانیم كه كشیدن سیگار برای چشم زیانآور است. هنگامی كه شخص سیگاری دود را فرو میدهد هزاران نوع ماده شیمیایی وارد جریان خون میشود كه بخشی از آنها خود را به شبكیه رسانده و صدمات جبرانناپذیری به این بخش از بدن وارد میكنند.
احتمال كوری سیگاریها بیش از دیگر افراد است. بخشی از مواد شیمیایی موجود در دود سیگار وارد جریان خون شده به شبكیه در قسمت پشت چشم رسیده و صدمات جبرانناپذیری به آن وارد میكنند. نیكوتین همچنین به آرامی اعصاب بینایی را مسموم میكند كه خود باعث اختلال در تشخیص رنگها میگردد.
آب مروارید: كشیدن سیگار احتمال ابتلا به آب مروارید را كه یكی از شایعترین دلایل نابینایی و اختلال بینایی در سراسر جهان است، افزایش میدهد. افراد سیگاری 40 درصد بیش از افراد عادی در معرض خطر بروز آب مروارید و در نهایت كوری هستند.
دود سیگار باعث التهاب و صدمه به عصب چشم و در نهایت كوری میشود. سیگار بسیاری از اختلالات چشمی را تشدید و ترمیم آن را نیز با تاخیر مواجه میكند.
بیماری شبكیه چشم: مصرف سیگار خطر ابتلا به بیماری شبیكه چشم را افزایش میدهد. با اینكه این بیماری ژنتیكی است، ولی افراد سیگاری حدوداً دو برابر بیشتر مبتلا میشوند.
افراد میانسال سیگاری دو برابر همسالان خود به بیماریهای چشمی كه در نهایت باعث كوری میگردد، مبتلا میشوند. آمار افراد با سن بالای 75 سال كه به علت مصرف سیگار دچار كوری شدهاند، بسیار بالاست. این در حالی است كه ترك سیگار به مدت 20 سال، این خطر را بهطور كامل از بین میبرد.
عوارض استخوانی
مصرف دخانیات سبب از دست رفتن بافت استخوانی و در نهایت پوكی استخوان، دیر ترمیم شدن شكستگیها و شكستگی خودبخود میشود و زمانی كه صرف ترمیم و جوش خوردن استخوان در سیگاریها میشو، 80 درصد افزایش مییابد. - سیگاریها 50 درصد بیشتر از افراد عادی مبتلا به كمردرد و دردهای عضلانی و مفصلی میشوند.
احتمالا تنشهای عصبی مضاعف و نیز كاهش خونرسانی در ماهیچهها و مفاصل، از علل این افزایش است. افراد سیگاری بیش از دیگران به دردهای شانه دچار میشوند كه این مسأله نیز علت كاهش خونرسانی ماهیچهها میباشد.