دکتر محمدرضا قدیرزاده؛ کارشناس اعتیاد
دی مت آمفتامین هیدروکلرید یا به زبان عامیانه شیشه، یک ماده ترکیبی و مصنوعی قدرتمند،اعتیادآور و محرک است. شیشه معروف‌ترین و مهم‌ترین ماده اعتیادآور گروه شبه‌آمفتامین در کشور است. افراد شیاد این ماده را در ایران با عنوان نشئه‌آور بدون اعتیاد تبلیغ می‌کنند، در حالی که این طور نیست.
متأسفانه از این ماده در ترکیب داروهای لاغری دست‌ساز نیز استفاده می‌شود. این ماده بسیار اعتیادآور است و نسبت به دیگر آمفتامین‌ها از نظر اجتماعی، عاطفی، روانی و حتی تحرکی آسیب بیشتری به فرد وارد می‌کند. افرادی که به دنبال تنوع هستند، به این ماده رو می‌آورند.
شیشه و مواد اعتیادآور
شیشه تقریباً همان خواص اکستازی را دارد؛ با این تفاوت که اکستازی اغلب به صورت قرص و خوراکی استفاده می‌شود، اما شیشه به صورت تدخینی، خوراکی، تزریقی و مشامی قابل استفاده است.
شیشه، اثری ترکیبی از توهم‌زایی و تحرک بخشی دارد و سیستم مرکزی اعصاب را تحریک کرده و باعث تحریک سیستم سمپاتیک به همراه تعریق، گشادی مردمک چشم و در مجموع، کنش های شدید رفتاری می‌شود.
به عقیده متخصصان برخلاف مخدرهای افیونی همچون تریاک که عموماً استعمال‌کننده را به سمت سکون و کندی حرکت می‌برند، شیشه، فرد را به سمت پرتحرکی و رفتارهای خشونت آمیز سوق می‌دهد. مصرف شیشه باعث افزایش انرژی، فعالیت بیش از حد، بی‌خوابی، افزایش تمرکز، بالا رفتن درک و حس اعتماد به‌نفس می‌شود و به دلیل همین تأثیرات، بیشترین مصرف‌کننده شیشه را افراد سنین 18 تا 35 سال تشكیل می‌دهند.
علائم اولین مصرف این ماده می‌تواند خفیف (افزایش ضربان قلب، فشار خون بالا، اضطراب، پرخاشگری) تا شدید (بالا رفتن درجه حرارت بدن، فعالیت بیش از حد عضلانی و تخریب بافت عضلانی، تشنج، کما) باشد و در نهایت منجر به مرگ شود. اگر فرد معتاد به این ماده روانگردان شانس بیاورد و دچار جنون و توهم نشود، افسردگی‌های شدیدی گریبانگیرش می‌شود که کنار آمدن با آن تقریباً محال است.
شکل ظاهری
کریستال، شبیه شیشه‌ای که خرد و پودر شده و یا تکه‌های ریز یخ یا خرده‌های ریز نبات است و به رنگ‌های سفید، شفاف و زرد یافت می‌شود.
نام‌های متداول
این ماده با اسامی یخ، مت، گلس، تینا، آیس، شیشه و کریستال شناخته شده است.
فرمول و ترکیبات شیمیایی
کریستال در واقع دی مت آمفتامین هیدروکلرید و از خانواده آمفتامین‌ها و یک ماده محرک اعتیادآور است که مغز و سیستم عصبی را به‌شدت تحریک می‌کند و از نظر شیمیایی اثر آن از سایرآمفتامین‌ها بیشتر است.
این ماده در لابراتوارهای غیرقانونی به نام آشپزخانه ساخته می‌شود. مت آمفتامین از تبدیل افدرین یا دی- پسودوافدرین در کنار فسفر قرمز توسط اسید هیدرویودیک یا توسط سدیم یا لیتیم در مایع غلیظ آمونیاک به دست می‌آید.
روش مصرف
تأثیر مت آمفتامین در صورت استفاده تزریقی، می‌تواند 6 تا 8 ساعت باقی بماند و هنگامی که به شکل تدخین مصرف می‌شود، اثر آن برای 10 تا 12 ساعت بر جا خواهد ماند. مصرف کریستال به شکل تزریقی با حمله سریع‌تر به بدن آثار مخرب بیشتری دارد. در کشور مااستفاده تدخینی شایع‌تر است و معمولاً با وسیله‌ای بنام پایپ مورد استعمال قرار می‌گیرد. پایپ ابزار مخصوص مصرف شیشه، شبیه یک چپق شیشه‌ای است...
