آذین صحابی
چرا از دندانپزشكی می‌ترسیم؟
حكایت‌های ترسناك دیگران
بسیاری از ما از دوستان و آشنایان‌مان شنیده‌ایم كه فلان دندانپزشك نتوانسته درست كار كند و بیمار را بارها و بارها به مطب كشانده و او حسابی درد كشیده و آخر سر هم پس از صرف هزینه‌های زیاد مجبور شده به دندانپزشك دیگری مراجعه كند.
احساس بی‌دفاعی و انفعال
برخی افراد از دندانپزشكی وحشت دارند، چون وقتی زیر دست پزشك قرار می‌گیرند و او دستور می‌دهد كه دهان‌شان را مدتی باز نگه دارند، بی‌حركت بنشینند و تكان نخورند و او ابزارهای گوناگونی را وارد دهان‌شان می‌كند، احساس بدی پیدا كرده و حس می‌كنند بی‌دفاع و منفعل زیر دست آدم بی‌رحم و زورگویی اسیر شده‌اند و نمی‌توانند از خودشان دفاع كنند! بدتر از همه اینكه اصلا نمی‌توانند حرف بزنند! به علاوه، صدای مته تراش دندان در گوش‌های‌شان می‌پیچد و آزارشان می‌دهد.
كابوس دندانپزشكی در كودكی
بسیاری از افراد به خاطر یك عامل مشترك از این درمان و چكاپ‌ها وحشت دارند و آن خاطرات بد و تلخ دندانپزشكی در كودكی است.
وقتی دهان و دندان‌ها تلافی می‌كنند
تمام این افراد می‌دانند كه هر قدر دیرتر سراغ دندان‌های‌شان بروند، اوضاع بدتر و بدتر خواهد شد و نه تنها این ترس بر آنها مسلط‌تر می‌شود، بلكه دندان‌های‌شان هم پس از چند سال بی‌توجهی دمار از روزگارشان در خواهد آورد بدیهی است كه پس از چند سال بی‌توجهی تعداد زیادی از دندان‌های‌تان بی‌آنكه خود بدانید پوسیده‌اند، بعضی پوسیدگی‌شان به عصب رسیده و درد همان‌ها شما را به مطب دندانپزشكی می‌كشاند و بسیاری اوقات لثه‌ها نیز آسیب دیده و سرخ و متورم شده‌اند. در ضمن ممكن است به خاطر وجود برخی باكتری‌های آسیب‌رسان، دهان شما بوی بد بدهد و موجب آزار خودتان و دیگران شود. شما مرتب مسواك زده و یا حتی دندان‌های‌تان را نخ كشیده‌اید، ولی این باكتری‌ها مقاوم‌تر از این حرف‌ها هستند و كارهایی كه به طور معمول برای نظافت دندان‌های‌تان انجام می‌دهید نمی‌تواند آنها را از بین ببرد.
كاش فقط دندان بود
كسانی كه به هر دلیلی (در اینجا ترس) برای معاینه دهان و دندان‌های‌شان مرتب به دندانپزشك مراجعه نمی‌كنند، غیر از آنكه خطر پوسیدگی‌های وسیع در دندان‌های آنها بالا می‌رود، امكان ابتلای آنها به بیماری‌های لثه هم زیاد است. پژوهش‌های زیادی نشان داده كه وجود بیماری لثه با بروز برخی از بیماری‌های دیگر هم مرتبط است و احتمال بروز آنها را افزایش می‌دهد. دیابت، بیماری‌های قلبی-عروقی و زایمان‌‌های پیش از موعد از این دسته‌اند كه بیماری لثه می‌تواند زمینه ابتلا به آنها را فراهم كند.
تشخیص بموقع سرطان دهان
اگر شما ترس از دندانپزشك را مرتب در ذهن‌تان بزرگ نكنید و به سلامت دهان و دندان‌تان بیش از خاطرات تلخ گذشته فكر كنید، به تشخیص سرطان دهان هم كمك كرده‌اید. دندانپزشكان و متخصصان بیماری‌های دهان و دندان می‌توانند این سرطان را در مراحل اولیه تشخیص دهند. در اكثر موارد فرد از وجود چنین سرطانی بی‌خبر است؛ ولی غلبه بر ترس از دندانپزشكی موجب می‌گردد این سرطان بموقع و در مراحل اولیه تشخیص داده و هر چه زودتر برای درمان آن اقدام شود. هر قدر سرطان‌های دهان زودتر تشخیص داده شوند، بیمار دردسرهای كمتری خواهد داشت.
با این ترس چه كنیم؟
در حال حاضر ابزارهای زیادی هستند كه دندانپزشكان می‌توانند برای راحتی بیماران از آنها استفاده كنند، ولی این كار معمول نیست و شرح عملكرد آنها هم در اینجا نمی‌گنجد. ما درباره راه‌های دیگری غیر از بكارگیری دستگاه‌های مكانیكی توسط دندانپزشك صحبت می‌كنیم كه می‌توانند از اضطراب شما قبل و حین درمان بكاهند.
جلسه مشاوره
می‌توانید پیش از اینكه برای اولین بار نزد دندانپزشكی بروید، چند روز قبل برای مشاوره وقت بگیرید. در این جلسه درباره ترس‌ها و نگرانی‌های‌تان صحبت كنید، شرایط خاص جسمی یا روانی‌تان را به او بگویید و اگر داروهای خاصی می‌خورید، حتما او را در جریان بگذارید. ممكن است شما بیماری خاصی داشته باشید و داروهای خاصی بخورید كه مثلا تزریق مواد بی‌حس‌كننده معمولی یا بكارگیری یكی از تكنیك‌های معمول درمانی برای‌تان خطرناك باشد. اگر در همان جلسه درمان و لحظه‌ای كه دندانپزشك می‌خواهد كارش را شروع كند این مطالب را بگویید، ممكن است او نتواند كار كند و درمان‌تان را عقب بیندازد تا شرایط به گونه‌ای فراهم شود كه برای شما خطرناك نباشد.
اگر دیدید كه دندانپزشك در این جلسه به حرف‌های‌تان بی‌توجه است و خوب گوش نمی‌كند، سراغ كس دیگری بروید.
روزی كه سرتان خلوت‌تر است وقت بگیرید
برای دندانپزشكی روزی وقت بگیرید كه وقت‌تان آزادتر و استرس‌های روزانه‌تان كمتر است. مثلا اگر قرار باشد آن روز پس از دندانپزشكی سر یك قرار كاری مهم بروید، در خانه كار مهمی دارید كه ناتمام مانده و باید هر چه زودتر تمام شود یا با پزشك دیگری هم وقت دارید، دندانپزشكی به مراتب برای‌تان آزاردهنده‌تر خواهد بود.تقریبا همیشه بیمار پس از درمان دندانپزشكی درد دارد كه ممكن است به راحتی هم ساكت نشود یا سردرد و حتی گوش‌درد و گردن‌درد بگیرد. شركت در یك جلسه كاری با این دردها راحت نیست و می‌تواند روی عملكردتان در جلسه اثر بگذارد.
صبور و مطیع باشید
اگر ناگهان متوجه می‌شوید كه چندین دندان خراب و نیاز به عصب‌كشی و ترمیم دارید، در درمان‌شان عجله نكنید. از دندانپزشك نخواهید كه مثلا در یك جلسه سه دندان را كه پوسیدگی سطحی دارند برای‌تان پركند؛ چون شمایی كه بعد از چند سال و به خاطر ترس از دندانپزشكی از آن فراری بوده‌اید و به اجبار روی یونیت می‌نشینید، زود خسته می‌شوید و اگر مدتی طولانی زیر دست پزشك بمانید، با دردی بسیار بیشتر به خانه خواهید رفت.
در ضمن فراموش نكنید كه درمان دندانپزشكی خُم رنگرزی نیست!
