امان الله قرائی مقدم /جامعه شناس
برخی معتقدند باید در مصرف آب صرفه جویی نکنند زیرا پول آن را پرداخت میکنند.
کسی که چنین دیدگاهی دارد متوجه نیست که اگر آب را درست مصرف نکند در آینده خودش با مشکل مواجه میشود.
بد مصرف کردن از آب، برق، گاز و هدر دادن انرژی، بیتوجهی به رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی و درست نکردن از ابزار و امکاناتی که در اختیار داریم را تأخر فرهنگی میگویند.
فرهنگ دو قسمت است، یک قسمت آن مادی و قسمت دیگر معنوی است.
فرهنگ مادی شامل آب، ماشین، یخچال، گاز و غیره است که میتوان آن را با وجه نقد خرید اما در فرهنگ معنوی طرز استفاده از آن مطرح است.
برخی با در اختیار داشتن فرهنگ مادی نمیتوانند از فرهنگ معنوی آن بهدرستی استفاده کنند مثل لوازم آرایش که بسیاری از زنان و دختران آن را تهیه میکنند اما فرهنگ استفاده از آن را ندارند.
برای مثال در حال حاضر فرهنگ آپارتماننشینی در تهران با مشکل کمتری نسبت به برخی از استانها یا شهرستانهای دیگر روبرو است زیرا مردم بازندگی کردن در آپارتمان کمکم با شرایط فرهنگی آن آشنا شدند و آن را یاد گرفتهاند. پس آشنایی مردم بافرهنگ معنوی نیاز به زمان دارد.
تمام مشکلات موجود در جامعه از گذاشتن زباله پشت در آپارتمان، رعایت نکردن قوانین راهنمایی و رانندگی، درست مصرف نکردن انرژی و همهی موارد مشابه به دلیل نداشتن فرهنگ معنوی اتفاق میافتد.
این امر را مثل یک خط مورب رو به بالا در نظر بگیرید که نوک آن تکنولوژی است و بعد از آن به ترتیب فرهنگ معنوی و فرهنگ مادی را در نظر بگیرید.
مردم دنیا با توجه به چنین خطی حرکت میکنند. در هیچ کجای دنیا حتی کشور سوئیس، مردم آنچه را که زود در دسترسشان قرار میگیرد، درست مصرف نمیکنند زیرا این امر به زمان نیاز دارد.
مردمی که زودتر با تکنولوژی جدید آشنا شدند، زودتر ماشیندودی، دوچرخه، گاز یا برق دیدهاند، زودتر نیز نحوه درست استفاده از آن را یاد گرفتهاند و تأخر فرهنگی کمتری دارند.
مردم ایران و تهران نیز روی چنین خطی حرکت میکنند. مردم تهران نسبت به برخی از شهرهای کوچکتر دیگر تأخر فرهنگی کمتری دارند.
این موضوع باید از خانواده و از دوران کودکی آموزش داده شود. باید به فرزند خود نحوه درست مصرف کردن از انرژی را در خانواده، مدرسه آموزش داد.
رسانهها ازجمله رسانه ملی نیز میتوانند با ساخت برنامههای مرتبط در این زمینه فرهنگسازی کنند.
باید افرادی که نحوه درست مصرف را رعایت نمیکنند جریمه یا تنبیه شوند تا این روند تکرار نشود، گرچه فرهنگسازی نیاز به زمان دارد اما میتوان بهمرور زمان آن را عملی کرد.
یکی آنکه افراد خودبهخود یاد بگیرند. افرادی که از شهرهای کوچکتر وارد شهرهای بزرگتر میشوند از همان ابتدا با بسیاری از مسائل آشنا نیستند اما کمکم خودِ شهر قوانینش را یاد میدهد.
از طرفی والدین نیز نقش مهمی در این زمینهدارند و زوجهای جوانی که بچهدار میشوند باید درست مصرف کردن را نیز به فرزندانشان آموزش دهند.