دارای 9 زیر گونه هستند که براساس تحقیقات 3 نوع از این زیرگونه ها منقرض شده اند و مابقی آن ها نیز در خطر انقراض قرار دارند. این گربه سانان زیبا ویژگی های منحصربفردی دارند که امروز قصد دارد تا به تشریح آن بپردازد.
ببر، بزرگترین گربه سان
ببرها، از جمله بزرگترین جانوران گربه سان محسوب می شوند که طول قامت آن ها تا ۳٫۳ متر و وزن آن ها نیز تا ۳۰۶ کیلوگرم میرسد.
مهمترین مشخصهٔ این جانور ، خطهای عمودی تیره روی خز قرمز-نارنجی آن است که در ناحیهٔ زیرین روشنتر می شود.
این جانور بدنی عضلانی و پاهایی بسیار نیرومند دارد که موهایی بلند و برّاق به رنگ نارنجی ، همراه با خطهای سیاه عمودی آن را پوشانده است.
جثّهٔ ببرهای نر معمولا بزرگتر از ببرهای ماده بوده و موهای روی گونهٔ ببر نر نیز بلندتر از ببر ماده است.
دندانهای ببر بسیار قوی است و دندان نیش آن از دیگر جانوران خشکی بلندتر بوده و طول تاج دندان آن به ۷۴٫۵ میلیمتر و گاهی تا ۹۰ میلیمتر میرسد.
این جانور عموماً اجتماعی و تنها است و برای خود قلمرو تعیین میکند و این بدان معناست که؛ ببرها به صورت مستقل زندگی میکنند، اما گاهی مجردهای آنها در یک منطقه یا حتی لانه زندگی میکنند.
زیرگونههای ببر
ببرها ۹ زیرگونه دارند که سه تا نوع از آنها نابود شده است و گذشتهٔ آنها به بنگلادش، سیبری، ایران، افغانستان، هند چین و آسیای جنوب شرقی بازمیگردد.
همچنین ببرهای مربوط به سه جزیرهٔ اندونزی به شدت در خطرند.
سه زیرگونهٔ باقیمانده به ترتیب جمعیت در فضای آزاد نیز به شرح زیر است:
*ببر بنگال که به آن ببر هندی هم میگویند، در هند، نپال، بوتان و بنگلادش زندگی میکند و فراوانترین زیرگونه با جمعیتی کمتر از ۲۵۰۰ ببر بزرگسال است.
*ببر هندوچین که به آن ببر کربت (Corbett) هم میگویند، در کامبوج، جنوب چین، لائوس، میانمار، تایلند و ویتنام پیدا میشود.
*ببر مالایی (جکسونی) این ببر که تا سال ۲۰۰۴ هنوز یک زیرگونهٔ جداگانه برای خود در نظر گرفته نمیشد فقط در جنوب شبهجزیرهٔ مالایا یافت میشوند.
*ببر سوماترایی تنها در جزیرهٔ اندونزیایی سوماترا پیدا میشود و یک گونه در معرض انقراض است.
*ببر سیبری یا ببر آمور ساکن منطقهٔ پیرامون رود آمور-یوسوری از سرزمین پریمورسکی و خاباروفسک در شرق دور سیبری است.
*ببر جنوب چین که به آن ببر شیامن یا ببر آموی هم میگویند کمیابترین نوع ببر است که نسل آن در حیات وحش منقرض شده و فقط در اسارت وجود دارد و نام آن در فهرست ۱۰ جاندار در معرض نابودی قرار دارد.
شگفتیهایی از دنیای ببرها!
ببرها یکی از گونههای در معرض خطر انقراض هستند و از یک سوم زیرگونهها در حال حاضر منقرض شده اند. علاوه بر آن ببر چینی جنوبی هم در حیات وحش منقرض شده است. در ۱۰۰ سال اخیر، ۹۶% از ببرهای وحشی از بین رفته اند.
فسیلی که در چین پیدا شده نشان میدهد که این گربههای قدرتمند بیش از دو میلیون سال است که وجود دارند.
این گربههای بزرگ ۲۰ تا ۲۶ سال در اسارت عمر میکند. هرچند نرخ مرگ و میر آنها در طبیعت بالاست و ۱۰-۱۲ سال عمر میکنند.
ببر سیبری، یکی از بزرگترین زیرگونههاست که پوشش ضخیمتر و رنگ روشنتری دارد. خطوط بدن آنها کمتر مشخص است و قهوهای تیره است.
ببرها عموما چشمان زرد رنگ دارند، اما ببرهای سفید چشمان آبی و لوچی دارند.
خطوط سیاه روی ببر که به استتار آنها هنگام شکار کمک میکند مثل اثر انگشت انسان منحصر به فرد است.
این حیوان باشکوه مغز بزرگی به وزن ۲۶۳.۵ گرم دارد که دومین مغز بزرگ در میان گوشتخواران است. حافظ کوتاه مدت آنها ۳۰ ثانیه بیشتر از انسان است.
ببرها علاوه بر اینکه شکارچیان صبوری هستند بسیار باهوش هستند. حتی گاهی صدای سایر حیوانات را تقلید میکنند تا طعمه را فریب دهند.
باتوجه به انطباق شبکیه، بینایی ببرها در شب شش برابر بهتر از انسان است. در چشم آنها تعداد سلولهای میلهای بیشتر از سلولهای مخروطی است که باعث میشود حرکت طعمه را در شب بهتر تشخص دهند.
این گربه وحشی به جز هنگام حمله به روی سایر حیوانات غرش نمیکند. غرش آنها در سکوت شب از فاصله ۳ کیلومتری شنیده میشود.
آنها شناگران خوبی هستند و میتوانند طعمه خود را در آب حمل کنند. همچنین تابستانها خودشان را در آب خنک میکنند.
ببرها بیشتر وقت و انرژی خود را صرف شکار میکنند، چون تنها ۱۰% از شکارهایشان موفق است.
آنها معمولا پستانداران بزرگی مثل بوفالو، گوزن، بزکوهی و گراز شکار میکنند و میتوانند تا دو هفته چیزی نخورند. به همین دلیل میتوانند در یک وعده ۴۰ کیلوگرم گوشت بخورند.
اگرچه مثل سایر گربه سانان از جمله یوزپلنگ دوندگان خوبی نیستند، اما در فواصل کوتاه سرعتشان به ۶۴ کیلومتر بر ساعت میرسد.
ببرها سر غذا دعوا نمیکنند. اگر با هم شکار کنند، اول زنان و کودکان میخورند سپس باقی مانده شکار را ببرهای نر میخورند، برعکس شیرها.
ببرها زخمهایشان را با لیسیدن ضدعفونی میکنند، چون بزاقشان خواص ضدعفونی دارد.
دوره بارداری ببر ماده ۹۳ تا ۱۱۲ روز است. بعد از آن ۲ تا ۷ توله ببر به دنیا میآیند.
توله ببرها هفته اول کور هستند و به دلیل شکار، گرسنگی و حوادث، معمولا تنها نیمی از آنها زنده میمانند. آنها سه تا شش ماهگی همراه مادر و از دو سالگی به طور مستقل شکار میکنند.
منبع : باشگاه خبرنگاران جوان