یتیمچه از آن دسته غذا‌های اصیل و آسان ایرانی است که علیرغم اسم کمی غم‌انگیزش اتفاقا غذایی بسیار سالم و مقوی است. یک غذای نونی و ساده برای شام و ناهار که در شهر‌های مختلف ایران آن را با جزییات متفاوت با گوشت یا بدون گوشت درست می‌کنند، اما در هر صورت چیزی از خوشمزگی آن کم نمی‌کند. تیمچه هم برای شام و ناهار مناسب است و هم یک غذای ساده و سریع مجردی و دانشجویی است. در این مطلب طرز تهیه یتیمچه خوشمزه با سیب زمینی و بادمجون و نکات پخت یتیمچه در شهر‌های مختلف را بخوانید.
مواد لازم
- بادمجان: ۵۰۰ گرم
- گوجه فرنگی: ۵۰۰ گرم
- سیب زمینی: ۲ عدد متوسط
- فلفل دلمه‌ای: ۱ عدد کوچک
- سیر: ۲ حبه
- پیاز بزرگ: ۱ عدد
- رب: ۱ قاشق غذاخوری
- نمک، فلفل و زردچوبه: به مقدار دلخواه
بیشتر بخوانید:
دوپیازه‌آلو؛ سیب‌زمینی شیرازی
طرز تهیه کله جوش ؛ یک غذای خوشمزه قدیمی
طرز تهیه قیمه نثار قزوینی
این طرز تهیه یتیمچه تهرانی است. ابتدا بادمجان‌ها را پوست بگیرید و مکعبی خرد کنید. گوجه فرنگی‌ها را هم بشورید و پوست بگیرید یا رنده کنید. بادمجان‌های خرد شده را در مقداری آب و نمک بگذارید تا تلخی بادمجان گرفته شود و البته روغن کمتری هم به خودش بگیرید. پیاز‌ها را نگینی خرد کنید و در مقدار کمی روغن تفت دهید. سیر رنده شده را هم اضافه کنید. همین که بوی سیر بلند شد حالا بادمجان‌هایی که آبکش کرده و شسته‌ایم و آبش خشک شده به همراه فلفل دلمه‌ای نگینی خرد شده را به ترکیب پیاز و سیر تفت داده شده اضافه کنید.
نمک، فلفل و زردچوبه را اضافه کنید و تفت دهید. وقتی بادمجان و فلفل دلمه‌ای طلایی و نرم شدند ۱ قاشق غذاخوری رب گوجه را هم اضافه کنید و تفت دهید تا طعم خامی رب گرفته شود. گوجه فرنگی‌های پوست گرفته و ریز خرد شده یا رنده شده را اضافه کنید و درب ماهیتابه یا قابلمه را بگذارید تا آب گوجه فرنگی به خورد تمام مواد برود و گوجه‌ها هم سرخ شوند. وقتی گوجه فرنگی آبش کشیده شد، سیب زمینی را هم نگینی خرد و اضافه کنید. ۲ لیوان آبجوش روی مواد بریزید و اجازه دهید یتیمچه روی شعله ملایم گاز حسابی بپزد و جا بیفتد و آبش به مقدار دلخواه شما کشیده شود.
نکات طرز تهیه یتیمچه در شهر‌های مختلف ایران
۱. طرز تهیه یتیمچه تبریزی یا آذربایجانی به عنوان یکی از غذا‌های محلی این استان هم به همین ترتیب است. با این تفاوت که تبریزی‌ها گاهی برای مقوی‌تر کردن یتیمچه به آن مقداری گوشت چرخ کرده یا گوشت مرغ هم اضافه می‌کنند. در این صورت گوشت را با پیاز تفت می‌دهند و سپس سایر مواد را به همین ترتیب گفته شده اضافه می‌کنند. در این صورت کمی زعفران آب کرده غلیظ هم عطر و بوی یتیمچه را دوچندان می‌کند. طرز تهیه یتیمچه ارومیه هم به همین ترتیب و معمولا با گوشت است.
۲. طرز تهیه یتیمچه نیشابوری خیلی جالب است، چون عدس و نخود هم دارد. گاهی کشک و نعنا داغ هم به مواد یتیمچه نیشابوری اضافه می‌شود. عدس یا نخود و حتی در صورت تمایل لوبیا را از شب قبل بخیسانید و جداگانه بپزید و سپس در مرحله اضافه کردن آب جوش به یتیمچه به سایر مواد اضافه کنید و اجازه دهید تا تمام مواد خوب با هم بپزند و جا بیفتد. همانطور که گفتیم در نیشابور و برخی دیگر از نقاط خراسان به یتیمچه بعد از پخت مقداری کشک محلی و نعنا داغ هم اضافه می‌کنند.
۳. طرز تهیه یتیمچه شیرازی هم مثل تهرانی است، اما شیرازی‌ها اغلب به جای بادمجان از کدو سبز استفاده می‌کنند.
۴. طرز تهیه یتیمچه کاشانی هم مثل تهرانی است. در واقع اضافه کردن سیب زمینی به یتیمچه از دستور پخت کاشانی آن گرفته شده است.
۵. طرز تهیه یتیمچه اراکی هم جالب است. علاوه بر بادمجان گاهی از کدو هم استفاده می‌کنند و در مرحله پخت به آن گردوی کوبیده شده هم اضافه می‌کنند؛ یک غذای کاملا گیاهی و لذیذ و مقوی.
۶. طرز تهیه یتیمچه شمالی نکته خاصی ندارد و مثل همان یتیمچه تهرانی است.
منبع : مجله افق کوروش
