آزاده دهقانی کری‌بزرگ - کاندید دکتری تخصصی سیاست‌های غذا و تغذیه
تحریریه زندگی آنلاین : میزان چاقی کودکان در دنیای امروزی به سرعت در حال افزایش است و در سال 2016، حدود 340 میلیون کودک 5 تا 19 ساله در جهان با اضافه وزن یا چاقی زندگی می‌کردند. امروزه دسترسی کودکان به وسایل ارتباط جمعی همچون تلویزیون و رایانه و تلفن‌های هوشمند افزایش یافته است. بازاریابی غذا و نوشیدنی یک صنعت گسترده جهانی است و شواهد نشان می‌دهند که بازاریابی نامتناسب محصولات با محتوای قند، چربی و نمک بالا وجود دارد. کودکان در معرض حجم بالایی از بازاریابی و تبلیغات هستند که بخش قابل توجهی از آن مربوط به غذاهای ناسالم است. مشاهده شده است که تماشای تلویزیون (رایانه) در بین کودکان حتی زمانی که سطح فعالیت بدنی کنترل شده باشد، پیش‌بینی کننده چاقی است که نشان می‌دهد فقط تأثیر سبک زندگی بی‌تحرک نیست که عوامل خطر افزایش وزن را افزایش می‌دهد. تحقیقات نشان داده‌اند که قرار گرفتن در معرض تبلیغات مواد غذایی ناسالم، منجر به افزایش قابل توجهی در مصرف مواد غذایی، به ویژه غذاهای پرانرژی و کم‌مغذی می‌شود و این افزایش در بین کودکان چاق بیشتر است. پیام‌های بازرگانی تلویزیونی با استفاده از پیام‌های جذاب و وسوسه‌انگیز کودکان را به خرید و مصرف مواد غذایی ناسالم تشویق می‌کنند. بیشتر این خوراکی‌ها مواد غذایی پرکالری و با مواد مغذی کم می‌باشند که موجب افزایش وزن کودکان و نوجوانان خواهند بود. بیشتر برنامه‌های تبلیغاتی مواد غذایی پرچرب با شیرینی فراوان و با درصد فیبر پایین را تبلیغ می‌کنند. با وجود اینکه تعداد پیام‌های بازرگانی مربوط به غذا در برنامه‌های کودك و نوجوان کاهش چشمگیری یافته است، هنوز محتوای این پیام‌ها غیرتغذیه‌ای و ناسالم است.
بیشتربخوانید:
تبعات زیاده روی در مصرف غذاهای سالم
تاثیر تبلیغات چگونه است؟
مطالعات دریافتند که تبلیغات غذا در مقایسه با قرار گرفتن در معرض تبلیغات غیرغذایی، مصرف رژیم غذایی را در کودکان افزایش می‌دهد. قرار گرفتن در معرض 4.4 دقیقه تبلیغات مواد غذایی به طور متوسط مصرف غذای کودک را 60 کیلوکالری افزایش می‌دهد، در حالی که بازی کردن با نشانه‌های غذایی به مدت 5 دقیقه مصرف را به طور متوسط 53.4 کیلو کالری افزایش می‌دهد. تماشاي تلویزیون با رفتارهاي غذایی ناسالم مانند کاهش مصرف میوه و سبزیجات و استفاده زیاد غذاهای آماده مصرف و فست‌فودها ارتباط دارد. متوسط تماشای تلویزیون در روزهای هفته برای کودکان 7 تا 15 ساله 2 تا 3 ساعت در روز است. با نگرانی، به نظر می‌رسد که کودکان دارای اضافه وزن یا چاقی در برابر تأثیر تبلیغات آسیب‌پذیرتر هستند و به طور متوسط 45.6 کیلوکالری بیشتر از کودکان با وزن سالم در مواجهه با تبلیغات مواد غذایی مصرف می‌کنند. تماشای خوراکی‌های صنعتی و تنقلات واقعا در افزایش احساس گرسنگی در کودکان تاثیرگذار است و این آگهی‌ها تمایل کودکان را به خوردن غذاهای چرب و شیرین افزایش می‌دهد. مطالعات بسیاری نشان دادند هنگامی که کودکان در مهدکودک‌ها در مواجهه با تبلیغات و آشنایی با غذاهای سالم باشند، میزان دریافت و انتخاب غذاهای سالم به طور چشمگیری افزایش می‌یابد.
بیشتربخوانید:
بهترین و بدترین خوراکی‌ها برای کودکان بیش فعال
مکانیسم‌های تبلیغات مواد غذایی
پس از قرار گرفتن در معرض آگهی‌های غذایی، تصمیمات غذایی توسط کودکان سریع‌تر گرفته می‌شود و تمایل دارد که طعم را به سالم بودن غذا ترجیح دهد. علاوه بر عوامل موقعیتی، رفتار غذا خوردن در بزرگسالان و کودکان با تصمیم‌گیری تکانشی و تأملی هدایت می‌شود و این یافته‌ها نشان می‌دهند که تبلیغات مواد غذایی ممکن است میزان استفاده کودکان از سیستم‌های کنترل بازداری را کاهش دهد که با رفتارهای غذایی پرخطر مرتبط است و تصمیم‌گیری تکانشی را که به طور مثبت با رفتارهای غذایی پرخطر مرتبط است، ترویج می‌کند.
پیامدهای سلامت عمومی
بار قابل توجهی از بیماری و بیماری ناشی از اضافه وزن یا چاقی دوران کودکی وجود دارد و نیاز آشکار برای سیاست‌گذاران برای رسیدگی به این مشکل بهداشت عمومی وجود دارد. شواهد واضحی وجود دارد مبنی بر اینکه قرار گرفتن حاد در معرض تبلیغات غذایی تلویزیونی باعث افزایش دریافت فوری رژیم غذایی، به ویژه غذاهای ناسالم می‌شود. در حالی که شواهد کمی در مورد اثرات بلندمدت تبلیغات مواد غذایی وجود دارد، کاهش قرار گرفتن در معرض تلویزیون و بازی‌های تبلیغاتی احتمالا باعث بهبود انتخاب غذایی کودکان، کاهش مصرف غذاهای ناسالم و بهبود نتایج درازمدت سلامتی می‌شود.
بیشتربخوانید:
کدام غذاها برای افزایش قد کودکان مفید هستند؟
نتیجه‌گیری
شواهد حاصل از این تحقیق‌ها نشان می‌دهند که تبلیغات تلویزیونی و تبلیغاتی برای غذاهای ناسالم باعث افزایش دریافت رژیم غذایی فوری در کودکان می‌شود. به نظر می‌رسد یک اثر BMI وجود دارد که در آن مصرف رژیم غذایی کودکان دارای اضافه وزن یا چاقی به میزان بیشتری نسبت به کودکان با وزن سالم افزایش یافته است. با توجه به تغییر استفاده کودکان و نوجوانان از رسانه‌ها و سطوح ناشناخته قرار گرفتن در معرض تبلیغات، تعیین تأثیرات بلندمدت این اثرات گزارش شده در دنیای واقعی دشوار است. تبلیغات تلویزیونی باعث افزایش اشتها و تمایل کودکان به مصرف میان‌وعده‌های غیر مفید می‌شوند. یکی از راهکارهای مفید این است که والدین باید ساعت‌های تماشای تلویزیون را برای کودکان‌شان محدود کرده و مدت زمان تماشای تبلیغات غذایی غیر مفید را کنترل نمایند.
