دکتر ناهید عزالدین زنجانی : متخصص کودکان ؛ مدیر اجرایی انجمن علمی ترویج تغذیه با شیر مادر ایران
تحریریه زندگی آنلاین : نوزاد این موجود کوچک و دوست داشتنی که حالا از محیطی گرم و دلچسب وارد دنیای دیگری شده هنوز هم نیازمند بودن در کنار مادر مهربانی است که او را 9 ماه در رحم خود پرورش داده و تغذیه کرده است و اگر از این موهبت بزرگ محروم شود، ممکن است در روزها و هفتههای بعد دچار مشکلاتی شود.
بیشتربخوانید:
بهترین و بدترین خوراکیها برای کودکان بیش فعال
این تماس چه مزایایی دارد؟
تماس پوست با پوست مادر و نوزاد بلافاصله پس از تولد، نوزاد را گرم نگه میدارد و از کاهش حرارت بدن او به ویژه در مورد نوزادان نارس جلوگیری میکند.
تعداد تنفس و ضربان قلب نوزاد منظم میشود و قندخون او ثابت میماند.
نوزاد با میکروبهای بدن مادر که برای او بیماریزا نیست آشنا شده و در نتیجه قدرت دفاعی او بیشتر میشود.
استرس و گریه کمتری خواهد داشت، لذا انرژی او ذخیره میگردد.
پیوند عاطفی مادر و نوزاد زودتر برقرار میشود.
این تماس سبب میشود که نوزاد پستان را پیدا کرده و اولین تغذیه را شروع کند و از مزایای آغوز بهرهمند شود.
بیشتربخوانید:
مروری بر شیرخشک های مورد مصرف در کودکان
شیر مادر در ساعت اول تولد چرا؟
بهترین زمان شروع تغذیه با شیر مادر، طی ساعت اول تولد است، چون نوزاد در این زمان بسیار هشیار و فعال است و یکی دو ساعت پس از تولد به خواب میرود.
در زایمان طبیعی و یا سزارین به روش بیحسی موضعی، نوزاد میتواند پس از برقراری تماس پوست با پوست با مادرش، شیرخوردن را آغاز کند، ولی در زایمان به روش سزارین این کار به محض هوشیاری و آمادگی مادر انجام میشود.
نوزاد به هیچ ماده غذایی دیگر حتی آب و آب قند نیاز ندارد و اولین تغذیه او باید شیر مادر (آغوز) باشد که بسیار مغذی و ایمنیبخش است.
تغذیه با شیرمادر در ساعت اول تولد به تولید شیر برای دفعات بعد کمک میکند و این نوزادان مدت طولانیتری با شیر مادر تغذیه میشوند.
حجم آغوز گرچه در روز اول تولد کم است، ولی اگر مکرر توسط نوزاد خورده شود نیازهای تغذیه ای او را برطرف میکند.
ثابت شده که تغذیه نوزادان در ساعت اول زندگی سبب کاهش مرگ و میر نوزادان میشود به ویژه در مورد نوزادان نارس.
اگر نوزادی پس از تولد با غیر شیر مادر تغذیه شود، احتمال نگرفتن پستان و کم شدن شیر و در نتیجه قطع شیردهی وجود دارد.
و بالاخره در اثر مکیدن پستان، خروج جفت زودتر و خونریزی مادر کمتر میشود.
هماتاقی مادر و نوزاد چرا؟
چه در بیمارستان و چه در منزل مادر و نوزاد باید در یک اتاق و در کنار هم نگهداری شوند، چون:
نگهداری نوزاد در بیمارستان در اتاق مادر و در کنار او سبب میشود که نوزاد کمتر در معرض خطر عفونتها قرار بگیرد.
نوزاد در کنار مادر، آرامش بیشتری دارد، بهتر میخوابد و کمتر گریه میکند.
پیوند عاطفی مادر و نوزاد افزایش مییابد.
مادر از حرکات نوزاد پی به گرسنگی او میبرد و او را زودتر به پستان میگذارد و منتظر نمیشود که نوزاد از شدت گرسنگی گریه کند.
پاسخ سریع به رفتارهای تغذیهای نوزاد موجب تغذیه مکرر او، در نتیجه افزایش شیر مادر و وزن گیری مناسب نوزاد میشود.
مادر برای تغذیه و مراقبت از نوزادش اعتماد به نفس بیشتری پیدا میکند.
دفعات و مدت تغذیه با شیر مادر
تغذیه با شیرمادر باید مکرر و بر حسب تقاضای نوزاد باشد که معمولا روز اول حدود 6 تا 8 بار در شبانهروز و در روزهای بعد 12-10 بار است. شیر مادر چون سهلالهضم است و زود از معده نوزاد تخلیه میشود، ممکن است نوزاد حتی هر نیم ساعت یا یک ساعت، احساس گرسنگی کرده و تقاضای شیرخوردن داشته باشد. مدت شیرخوردن هم محدود نیست و باید به نوزاد اجازه داد تا هر زمان که مایل است شیر بخورد و خودش پستان را رها کند. به طور معمول نوزادان رسیده اگر پستان را به روش درست در دهان گرفته باشند در هر وعده شیرخوردن، به مدت 10 تا 15 دقیقه از هر پستان شیر میخورند تا شیر چرب انتهایی را دریافت نموده و وزن مطلوب را به دست بیاورند. فراموش نکنیم که مهمترین عامل افزایش شیر مادر، تغذیه زودهنگام، مکیدن مکرر، وضعیت درست شیر خوردن و تخلیه مرتب پستانها است.