زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

آزاده دهقانی کری‌بزرگ - دانشجوی دکتری تخصصی سیاست‌های غذا و تغذیه

تحریریه زندگی آنلاین : چاقی یک مشکل سلامتی عمومی در سطح جهانی است که به نسبت بزرگتری در کودکان وجود دارد که ممکن است با وقوع بیماری‌های غیرواگیر در دوران کودکی، نوجوانی، بزرگسالی ارتباط داشته باشد. تغییر در الگوی غذایی جمعیت، کاهش میزان تحرک و پیروی از سبک زندگی کم‌تحرک به عنوان عوامل اصلی موثر در افزایش میزان اضافه وزن ذکر شده است.

مضرات تماشای تلویزیون هنگام مصرف غذا:

افزایش زمان نمایش و تماشای تلویزیون هنگام غذا خوردن به عنوان عوامل خطر افزایش وزن بیش از حد در کودکان در کشورهای با درآمد بالا و متوسط عنوان شده است. مطالعات نشان می‌دهد که این ارتباط با تأثیر بر الگوهای فعالیت بدنی و از طریق مکانیسم‌های دیگر مربوط به تغییر در الگوهای رژیم غذایی رخ می‌دهد. یکی از اصلی‌ترین تغییرات در الگوی غذایی در سراسر جهان، افزایش مصرف غذاهای فراوری شده است. این غذاها نه تنها به این دلیل که دارای محتوای غذایی بالاتر انرژی، چربی، قند و سدیم هستند بلکه به این دلیل که برای تشویق به خرید و در نتیجه مصرف بیش از حد آنها خوش طعم، راحت و ارزان تولید شده‌اند مشکل‌ساز می‌شوند. مطالعات انجام شده در کشورهای با درآمد بالا و متوسط نشان داد که ارتباط مثبتی بین مصرف غذاهای فراوری شده و افزایش وزن و بیماری‌های مزمن در چندین گروه سنی وجود دارد. اثر مضر دیگر، به ویژه برای کودکان، جایگزینی وعده‌های غذایی بر اساس غذاهای فرآوری نشده و با حداقل فرآوری با غذاهای فرآوری شده است که منجر به تغییر در فرهنگ اجتماعی و رفتارهای غذایی مانند عدم تهیه و خوردن وعده‌های غذایی با خانواده می‌شود.

 بیشتربخوانید:

چاقی ، کم تحرکی و ورزش در کودکان

مضرات مصرف غذاهای فراوری شده:

غذاهای فراوری شده بیش از نیمی از کالری رژیم غذایی این کودکان را تشکیل می‌دهند، و بیش از 70 درصد کودکان در طول وعده‌های غذایی تلویزیون تماشا می‌کنند. این رفتار تماشای تلویزیون هنگام وعده‌های غذایی با سهم بیشتری از غذاهای فراوری شده در رژیم‌های غذایی کودکان همراه است. نتایج مطالعات نشان داد که کودکانی که در طول وعده‌های غذایی تلویزیون تماشا می‌کردند به طور متوسط 6 درصد بیشتر از کسانی که این کار را نکرده‌اند از غذاهای فراوری شده انرژی دریافت می‌کنند. این یافته‌ها حاکی از آن است که شرایطی که غذا خوردن اتفاق می‌افتد ممکن است نقش مهمی در الگوی غذایی کودکان داشته باشد.

مطالعات اندکی سهم انرژی غذاهای فراوری شده در رژیم‌های غذایی کودکان را ارزیابی کرده‌اند، که به عنوان تعیین‌کننده مهم کیفیت تغذیه‌ای رژیم‌های غذایی شناخته شده است. مطالعات انجام شده با کودکان زیر 10 سال در کشورهای مختلف نشان داد که حدود 30-40 درصد کل انرژی دریافتی رژیم غذایی از غذاهای فراوری شده حاصل می‌شود. سهم غذاهای فراوری شده در رژیم‌های غذایی کودکان در بعضی کشورها مثل انگلستان تقریبا 1.6 برابر بیشتر از موارد مشاهده شده در کشورهای آمریکای لاتین است.

مصرف زیاد غذاهای فراوری شده با رژیم‌های غذایی نامتعادل همراه است. چگالی انرژی بالا و چربی کل بالاتر، چربی اشباع و قندهای آزاد بالاتر، همراه با پروتئین و فیبر کمتر از ترکیبات اصلی رژیم‌های غذایی بر اساس غذاهای فراوری شده هستند. علاوه براین، افزایش شواهد نشان می‌دهد که این غذاها برای سلامتی مضر هستند. مطالعات ارتباط بین مصرف غذاهای فوق فرآوری شده و چاقی، سندرم متابولیک و وجود آسم و خس‌خس را پیدا کرده است. مطالعات دیگر اثبات کرده است که مصرف زیاد این مواد غذایی با چاقی، فشار خون بالا و سرطان در بزرگسالان و چربی خون در کودکان ارتباط دارد.

از آنجا که ترجیحات بر اساس آشنایی ایجاد می‌گردند، قرار گرفتن در معرض غذاهای فوق‌فرآوری شده بسیار خوش طعم نگرانی‌های جدی را ایجاد می‌کند. کودکان معمولا شام را در خانه مصرف می‌کنند و بنابراین بیشتر در معرض این رفتار قرار می‌گیرند.

غذاهای فراوری شده به طور فزاینده‌ای در بازار جهانی مواد غذایی در دسترس هستند. آنها راحت هستند و به آماده‌سازی یا اصلا نیاز ندارند یا آماده‌سازی کمی نیاز دارند و بنابراین جایگزین آماده‌سازی و آشپزی خانگی می‌شوند.  کودکانی که در طول وعده‌های غذایی خود تلویزیون تماشا می‌کردند انتخابات سالم کمتری داشتند، از جمله مصرف بیشتر سیب‌زمینی سرخ کرده، نوشیدنی‌های گازدار و شیرینی / شکلات. تماشای تلویزیون در حال غذا خوردن با کیفیت پایین رژیم‌های غذایی کودکان از طریق مصرف بیشتر نوشیدنی‌های شیرین و غذاها همراه است.

بنابراین، محدود کردن مصرف غذا در جلوی تلویزیون ممکن است باعث کاهش اولویت و مصرف غذاهای فراوری شده و در نتیجه بهبود کیفیت رژیم غذایی و کاهش خطر اضافه وزن، چاقی و سایر بیماری‌های‌های مرتبط با آن در کودکان شود.  برای توضیح ارتباط یافت شده، ممکن است به برخی از ویژگی‌های اجتماعی - محیطی اشاره شود. اول، تبلیغات غذایی، که به خرید و افزایش مصرف مواد غذایی تبلیغ شده کمک می‌کند، تا زمانی که تبلیغات تکرار شود، چنین تمایلی را تقویت می‌کند. انتخاب این دسته از غذاها نیز ممکن است تحت تأثیر تصور مصرف راحت‌تر در جلوی تلویزیون باشد.

علاوه بر این، جایگزینی وعده‌های غذایی در میز خانواده با وعده‌های غذایی که در جلوی تلویزیون خورده‌اند، نقشی دارد. وعده سفره خانواده با مصرف بیشتر میوه‌ها و سبزیجات و همچنین مصرف کمتر نوشیدنی‌های شیرین توسط کودکان در ارتباط است، در حالی که غذا خوردن جلوی تلویزیون با کیفیت کلی پایین‌تر رژیم غذایی کودکان همراه است.

 بیشتربخوانید:

راهکارهای کاهش تماشای تلویزیون در کودکان

پیام‌های کلیدی

• تماشای تلویزیون در زمان صرف غذا بر کیفیت رژیم غذایی کودکان تأثیر منفی می‌گذارد، زیرا این امر با مصرف بیشتر غذاهای فراوری شده همراه است.
• از آنجا که والدین عوامل مهم تغییر، به ویژه در شکل‌گیری رفتارهای کودکان هستند، باید راهکارهای موثری برای تقویت توصیه‌های فعلی طراحی شود تا از تماشای تلویزیون در هنگام غذا خوردن پرهیز شود.
• برنامه‌های بهبود تغذیه کودکان باید شامل اقدامات با هدف تنظیم تبلیغات غذایی باشد که برای آنها تنظیم شده است.
• در دستورالعمل‌های رژیم غذایی باید پرهیز از غذاهای فراوری شده و رفتارهای غذایی را برای هدف‌گیری دقیق در نظر بگیرید.