فرزاد برهمندپور؛ کارشناس ارشد تغذیه و ارتقای سلامت
بواسیر (هموروئید) چیست؟
متورم شدن وریدهای انتهای روده بزرگ و نزدیک مقعد که با افزایش فشار و خونریزی همراه است و در بیشتر موارد با بروز توده یا تودههایی در داخل و یا خارج مقعد بروز میکنند، را بواسیر یا هموروئید میگویند.
بواسیر (هموروئید) در هرسنی و در هر نژادی بروز میکند، اما بر اساس نظر پزشکان اطفال هر چند که بروز این مشکل در نوزادان و کودکان هم مشاهده میشود، اما موارد مزمن آن در این قشر سنی نادر است.
عوامل متعددی در بروز بواسیر (هموروئید) موثر هستند اما دو علت اصلی را یبوست و اسهال مزمن میتوان نام برد.
عوامل بروز دهنده بواسیر (هموروئید) در کودکان
عوامل متعددی در بروز این مشکل در کودکان دخیل هستند، اما سه علت شایع آن در جامعه کودکان شامل موارد زیر میباشد:
* مدت طولانی نشستن بر روی یک سطح سفت مانند نشستن طولانی مدت کودکان بر روی نیمکت یا صندلی چوبی
* مدت طولانی نشستن کودک در توالت برای دفع مدفوع به همراه استفاده از دستمال توالتهای معطر و رنگی برای تمیز کردن مقعد نوزادان یا کودکان.
مشکلات گوارشی ناشی از بینظمی در حرکت رودهها بهخصوص روده بزرگ میتواند ناشی از گستره وسیعی از عوامل پزشکی از جمله مشکلات هضم و جذب در دستگاه گوارش کودک باشد که به صورت یبوست و فشار در رودهها خود را نشان میدهد.
علائم
مشکل در دفع مدفوع، حضور خون در مدفوع، حضور ترشحات موکوسی در لباس زیر کودک و درد در هنگام دفع مدفوع از جمله نشانههای مرتبط با حضور بواسیر (هموروئید) در کودکان میباشد.
والدین به محض مشاهده این مشکلات باید کودک خود را نزد یک پزشک اطفال جهت تشخیص قطعی و درمان ببرند.
تشخیص
در بیشتر موارد با عنوان علائم و نشانههای بیماری توسط والدین به پزشک، تشخیص به راحتی صورت میگیرد اما در برخی موارد و برای تشخیص این که بواسیر (هموروئید) در داخل و یا خارج مقعد حضور دارد نیاز به انجام معاینات پزشکی تکمیلیتر و انجام آزمایشاتی مانند آنوسکوپی و کلونوسکوپی نیز میباشد.
درمان
به طورکلی درمان در دو جنبه باید همزمان انجام گیرد.
یکی درمان داروئی شامل استفاده از داروهای تنظیم کننده حرکت رودهها و ضد یبوست و دیگری توجه به نکات تغذیهای مرتفع کننده مشکل فشار در رودهها که در زمینه نکات تغذیهای در درمان بواسیر (هموروئید) باید به این موارد توجه شود:
* مقدار کافی آب نوشیده شود. در صورتی که کودک آب ولرم کافی بنوشد حرکت رودهها تنظیم میشود و از این طریق فشار موجود در انتهای روده بزرگ و مقعد به تدریج کاهش مییابد و مشکل بواسیر (هموروئید) به آرامی برطرف میگردد.
* حجم دریافتی فیبرهای غذایی در رژیم غذایی کودک افزایش یابد. در این مورد توصیه میشود هر دو فیبر غذایی محلول و نامحلول در رژیم غذایی افزایش یابد.
به این ترتیب از بروز یبوست مزمن که یکی از دلایل اصلی حضور بواسیر (هموروئید) در کودکان است، جلوگیری میشود.
در نتیجه توصیه میشود که در رژیم غذایی کودک مقادیر مصرف حبوبات، میوه و سبزی افزایش یابد.
* مصرف غذاهای فرآیند شده و آماده بهطور کامل باید در رژیم غذایی کودک مبتلا به بواسیر (هموروئید) قطع شود و به جای آن غذاهای خانگی سالم استفاده شود.
* مصرف غذاهای سرخ شده و بسیار چرب در رژیم غذایی کودک مبتلا به بواسیر (هموروئید) باید محدود گردد.
* نانهای سبوسدار باید جایگزین نانهای سفید و کم سبوس یا بدون سبوس شوند.
پیشگیری
* مهمترین راه پیشگیری از بروز بواسیر (هموروئید)، پیشگیری از بروز یبوست در کودکان میباشد.
به همین دلیل به والدین توصیه میشود که دریافت میوهها و سبزیها را در رژیم غذایی کودک خود افزایش دهند.
به این معنی که سعی کنند در وعدههای اصلی کودک حتما سبزیها را به صورت خام و یا پخته بگنجانند و کودکشان سه نوع میوه را در روز استفاده نماید.
* غلات و حبوبات در رژیم غذایی کودک موجود باشد. برای مثال سوپ را میتوان با انواع لوبیاها برای کودکان تهیه کرد و یا خوراکهای لوبیا یا عدسی را حتما در رژیم غذایی کودک قرار داد.
* مصرف غذاهای آماده و پرادویه در رژیم غذایی کودک محدود شوند.
* نانهای سبوسدار بهترین انتخاب برای پیشگیری از بروز بواسیر (هموروئید) در کودکان میباشند.
* والدین سعی نمایند به کودک خود فرا دهند که او باید روزانه حداقل 6 لیوان آب بنوشد که البته در آب و هوای گرم این نیاز به مصرف نوشیدن آب بیشتر هم میشود. به علاوه این که مصرف نوشیدنیهای گازدار مانند انواع نوشابهها باید محدود یا قطع شود و به جای آن از انواع آبمیوههای طبیعی استفاده شود.
بیشتر بخوانید:
هموروئید دارید؟... هله هوله نخورید!