گرچه نوساناتی ممكن است به صورت حركت افقی یا نزولی به مدت كوتاهی به چشم بخورد، ولی این موضوع طبیعی تلقی میشود چون ممكن است علت آن ابتلا به عفونتهای مرسوم فصلی در دوران كودكی یا دندان درآوردن و یا تغییرات ایجاد شده در زندگی روزمره كودك به علت مسافرت و یا دوری از مادر باشد كه به مدت كوتاهی رخ میدهد و مجددا منحنی رشد، روند صعودی پیدا میكند.
مسلما اگر روند نزولی در وزن بچه نسبت به سن، كماكان ادامه داشته باشد، باید از طرف پزشك متخصص كودكان، موضوع ریشهابی شده و به موازات درمانهای آغاز شده، به متخصص تغذیه جهت تنظیم برنامه غذایی مناسب ارجاع شود.
اگر شما نیز مثل تعداد كثیری از مادران و خانوادههای محترم به ارزش پایش رشد پی نبردهاید و اصولا جدول ارایه شده در هنگام ترخیص از بیمارستان را گم كرده باشید، میتوانید فرزند بالای یك سال و زیر پنج سال خود را با روش زیر، مورد ارزیابی قرار داده و از وضعیت تغذیه او باخبر شوید.
یك قطعه پارچه یا نوار تهیه شده از موادی كه در اثر كشیدن كش نمیآید را به طول ۳۰سانتیمتر تهیه كنید و با یك متر نواری مناسب كه قابل كش آمدن نباشد آن را از نقطه صفر اندازهگیری و در فاصله ۵/۱۲ سانتیمتر علامتگذاری كنید. این قسمت را با ماژیكهای دارای رنگ ثابت به رنگ قرمز هاشور بزنید. فاصله ۵/۱۳ را نیز مشخص و این فاصله را به رنگ زرد درآورید.
از ۵/۱۳ سانتیمتر به بعد را با رنگ سبز مشخص كنید. حال از سرشانه تا آرنج بچه را با همان سانتیمتر اندازه گرفته و تقسیم بر ۲ كنید. عدد بدست آمده، وسط بازو را مشخص میسازد؛ حال با اندازهگیری قطر بازو در این محل، توسط نوار قبلی، به آسانی تشخیص داده خواهد شد كه بچه شما در معرض خطر سوءتغذیه و یا لاغری قرار گرفته یا نه.
اگر قطر بازو زیر ۵/۱۲ سانتیمتر و در منطقه قرمز نوار قرار داشته باشد، بچه شما كمبود وزن داشته و احتیاج مبرمی به توجه و رفع مشكل ایجاد شده به روشهای مقتضی دارد. اگر بین ۵/۱۲ تا ۵/۱۳ قرار گرفته و در منطقه زرد باشد، یك سوءتغذیه خفیف، روند رشد و وزنگیری بچه شما را دچار وقفه خواهد كرد، تا دیر نشده چارهجویی كنید ولی اگر دور میانه بازوی كودك شما از ۵/۱۳ سانتیمتر به بالا را نشان داده و در منطقه سبز قرار داشته باشد.
هیچنگرانی از نظر رشد و وزنگیری فرزند دلبندتان نباید داشته باشید و بیجهت با كمتر شدن اشتهای بچه نسبت به سال قبل، دست به اقدامات غیرلازم و مخرب نزنید، چون هر چه كودك از زمان تولد خود دور شده و به ماهها و سالهای زندگی او اضافه میشود از شدت و سرعت رشد بچه كاسته شده و این وضع در تمام سالهای قبل از دبستان و تا مدتی بعد از ورود به دبستان ادامه خواهد داشت.
عموما دورهای كه پس از نوزادی آغاز میشود و تا دوران بلوغ ادامه مییابد و اصطلاحا آن را به عنوان «ایام كودكی» تلقی میكنند به لحاظ الگوی رشد و تغییرات فیزیولوژیكی خفیف و آرام، دوره خاموش یا نهفته رشد نامگذاری كردهاند. گرچه هیچگونه تغییرات سریعی در روند رشد، مشابه شش ماهه اول و دوم بعد از تولد رخ نمیدهد ولی به طور صددرصد این دوران نیز از درجه اهمیتی مشابه با دورههای نوزادی و ایام جهش رشد در پیش از دوران بلوغ را دارا میباشد.
در همین ایام میباشد كه اختلالات رفتاری مادر با كودك خود، این موجود معصوم را به طرف سوءتغذیههای مختلفی مثل بیشخواری، كمخواری یا بدخوریها و تكخوریها سوق خواه داد. در مبحث آینده، به برخی از اشتباهات فاحش و زیانبار خانوادهها در مورد تغذیه فرزند و تشریح پیامدهای احتمالی و یا اثبات شده، خواهیم پرداخت.
برای خواندن بخش اول- عادتهای زندگی سوز در تغذیه كودک- اینجا کلیک کنید.