غذای باقی مانده در یخچال کمی بوی بدی داشت ولی شما بدون توجه همه آن را خوردید. شما خیلی گرسنه بودید و حتی به خودتان زحمت گرم کردن آن را هم ندادید. دو ساعت بعد احساس مریضی به شما دست داد. شکمتان به شدت، همراه با صداهای غارو غور درد می‌کند. حتی بعد از رفع این علائم شما همه غذایی را که خورده بوديد بالا آوردید! به نظر می‌رسد که این یک مورد مسمومیت غذایی است. هیچ کسی غذای شما را مسموم نکرده است ولی باکتری موجود در غذای شما، در یخچال رشد کرده و این باکتری باعث مریضی شما شده است. مسموميت غذايي يكي از مشكلات رايج در ايام نوروز و در سفرهاي نوروزي مي‌باشد كه به ويژه در بين كودكان شايع مي‌باشد. مسمومیت غذایی ممکن است بسیار خفیف بوده و در مدت بسیار کمی حال شما بهتر شود و شاید هم تبدیل به یک مسئله بسیار جدی شود. پس باید راه‌های پیشگیری از آن را بدانیم.
مسمومیت غذایی چیست؟
مسمومیت غذایی با خوردن غذاهایی که حاوی میکروارگانیسم‌هایی چون باکتری‌های بد یا سم‌زا، است بوجود می‌آید. اطراف ما بسیار پر از میکروب است بنابراین مسمومیت‌های غذایی خفیف بسیار عادی است. شاید كودك شما هم دچار مسمومیت‌های غذایی خفیف شده باشد که همراه با اسهال و شکم درد است. شاید شما فکر کنید که تنها راه‌حل، از بین بردن و نابودی تمام میکروب‌ها است، ولی این کار غیر ممکن است و شما حتی اگر هم می‌توانستید این کار را نمی‌کردید. باکتری‌ها همه جا هستند حتی در غذاهای ما و بعضی وقت‌ها هم می‌توانند برای ما خوب باشند که شاید درک کردن این کمی مشکل باشد ولی چیزی که قطعی است، باکتری‌هایی که در پس مانده غذای فاسد وجود دارد از نوع خوب نیست. اما شما می‌توانید یاد بگیرید که چگونه از انواع بد موجود درغذا دوری کنید.
کدام میکروب‌ها مقصر هستند؟
غذاهای با منشاء حیوانی، غذاهای خام، سبزیجات آلوده و شسته نشده همگی می‌توانند حاوی میکروب‌هایی باشند که مسمومیت غذایی ایجاد می‌کنند. مهم‌ترین منبع غذاهایی با منشاء دامی است مانند گوشت قرمز، ماکیان (مثل مرغ)، تخم‌مرغ، شیر و غذاهای دریایی مثل میگو. برای جلوگیری از مسمومیت غذایی؛ افراد باید غذاها را به درستی آماده،طبخ ونگهداری کنند.
آیا كودك من مبتلا به مسمومیت غذایی شده است؟
درد شکم همراه با صداهای غارو غور
حالت تهوع و استفراغ
گرفتگی و انقباض عضلات شکم
اسهال که می‌تواند همراه با خون هم باشد
تب
ممکن است احساس مریضی در اثر مسمومیت با فاصله کمی بعد از خوردن غذا بوجود آید و شاید هم چندین روز بعداز خوردن غذای مسموم بوجود آید. در موارد خفیف مسمومیت غذایی، فرد مدت زیادی احساس مریضی نخواهد داشت و خیلی زود به سلامت کامل خود باز می‌گردد. تشخیص این که فردی باعلائم گفته شده دچار مسمومیت غذایی شده یا مشکل دیگری دارد کمی سخت است. باید پرس‌وجوکنید و ببینید که آیا کس دیگری هم دچار این بیماری شده است؟ آیا آنها هم همان غذایی را خورده‌اند که شما خورده‌اید؟ آیا فقط افرادی که آن غذارا خورده‌اند دچار این مریضی شده‌اند پس قطعا مشکل مسمومیت غذایی است. شاید اینکه شما با خوردن پس مانده غذایتان در یخچال دچار مسمومیت غذایی شده‌اید زیاد جدی نباشد ولی فرض کنید یک رستوران، غذای حاوی میکروب‌های سمی را برای مشتریانش سرو کند. اگر این اتفاق بیفتد ماموران اداره بهداشت و سلامت هم درگیر موضوع خواهند شد تا بدانند که اصل موضوع چه بوده و مطمئن شوند که افراد مسموم درمان و مراقبت‌های لازم را دریافت خواهند کرد.
دستورات پزشک چه خواهد بود؟
اگر به پزشک مراجعه کنید سوالات متعددی درباره علائم بیماری از شما خواهد پرسید اینکه چه زمانی احساس کردید که مریض شده‌اید، در چند ساعت گذشته چه غذایی خورده‌اید، آیا کس دیگری از افراد خانواده‌تان هم دچاربیماری شده‌اند. امکان دارد که پزشک نمونه‌ای از مدفوع و ادرار كودك شما را هم برای آزمایش بگیرد تا وجود میکروب‌های بيماري‌زا را بررسی کند. روش درمانی که فرد مسموم دریافت می‌کند بستگی به نوع آن میکروب دارد که باعث بیماری شده است. ممکن است پزشک درمان دارویی را انتخاب کند اما در اکثر مواقع فردی که دچار مسمومیت غذایی شده است احتیاج به دارو ندارد. همچنین کمتر اتفاق می‌افتد که کودک مسموم ضرورت و نیاز مراجعه به بیمارستان را داشته باشد. معمولا فقط افرادی که بدنشان به شدت دهیدراته (بی‌آب) می‌شود باید به بیمارستان مراجعه کنند. دهیدراته شدن یعنی بدن شما مقدار بسیار زیادی مایعات بخاطر اسهال و استفراغ از دست می‌دهد. کسی که بدنش دهیدراته شده می‌تواند دارو و مایعات را از طریق سرم در بیمارستان دریافت کند. برای پیشگیری از دهیدراته شدن بدن بيمار سعی کنید مایعات بیشتری به او بدهيد. همچنین اگردر مدفوع تان خون دیدید، مراجعه به پزشک ضروری است و حتما باید به والدینتان در مورد آن اطلاع دهید.
چگونه باید با میکروب‌ها مبارزه کرد؟
کارهای بسیاری برای جلوگیری از مسمومیت غذایی می‌توان انجام داد. این موارد پیشگیری باید در تمام مراحلی که غذا طی می‌کند رعایت شود- از مرحله آماده سازی و پخت تا مرحله بسته بندی و نگهداری باقی مانده غذاها. بیشتر این وظایف به عهده والدین و افراد بزرگ خانواده است اما کودکان هم می‌توانند به آنها کمک کنند. یکی از بهترین راه‌ها هنگام کمک کردن به آماده کردن غذا این است که دست‌هایتان را به خوبی بشويید.
وقتی که كودكتان براي درست کردن همبرگر کمک می‌کند، میکرب‌های بد و سم‌زا ازطریق گوشت چرخ کرده خام به دست‌هایش منتقل می‌شود. سپس دست خواهر کوچکش را می‌گیرد. و او از این دست‌ها برای خوردن مواد غذایی و تنقلات استفاده می‌کند. و اکنون این میکرب‌ها وارد بدن او شده‌اند و باعث بیماری او می‌شوند.
ساير روش‌ها براي سالم ماندن مواد غذايی
از جمله راه‌های دیگری که می‌توان برای امنیت و سالم ماندن موادغذایی انجام داد عبارتند از: شستن میوه‌جات و سبزیجات به‌طور کامل قبل از مصرف، مصرف غذاهایی که به طور کامل پخته شده است. اگر در هنگام خوردن گوشت مرغ متوجه شدید که مغز گوشت خام بوده و به طور کامل پخته نشده است به بزرگترها اطلاع دهید. به ظاهر و بوی غذایی که می‌خورید بسیار دقت کنید. اگر احساس کردید که غذایتان بو و طعم معمولی و همیشگی را ندارد حتما قبل از خوردن به بزرگترها بگويید. شیر مثال خوبی است. اگر یکبار مزه شیری که ترش شده است را چشیده باشید؛ دیگر هیچوقت دوست ندارید که بازهم آن را بچشید! کپک (که می‌تواند به رنگ‌های سبز، صورتی، سفید، یا قهوه‌ای باشد) بسیاری مواقع علامت خوبی از فساد غذا می‌باشد. در هنگام خوردن باقی مانده غذاها در یخچال با کمک یک بزرگ‌تر آن را کاملا گرم کنید. با گرم کردن غذا، میکروب‌های بیماريزایی را که در آن رشد کرده‌اند می‌کشید. به تاریخ مصرف دقت کنید. بیشتر غذاهای بسته بندی شده داراي تاریخ انقضاء یا مهلت فروش (که ماده غذایی باید تا آن تاریخ به فروش برسد یا از قفسه‌های فروشگاه خارج شود) می‌باشند. ماده غذایی را که حتی یک روز از تاریخ فروش آن گذشته نخرید که برای فهمیدن تاریخ مصرف آن می‌توانید از بزرگترها هم کمک بگیرید. غذا را بلافاصله بسته‌بندی کرده در یخچال قراردهید. باکتري‌ها با قرار گرفتن در دمای اتاق فرصت مناسبی برای رشد و فعالیت پیدا می‌کنند. با قرار دادن غذا در یخچال باعث سرد شدن این میکرب‌ها شده و از رشدآنها جلوگیری میکنید!
