دكتر ضیاء الدین مظهری
همان‌طوری كه یافته‌های متعدد و پژوهش‌های به عمل آمده به اثبات رسانده بانوانی كه دوران بارداری خود را به پایان می‌رسانند و فرزندانشان را به دنیا می‌آورند و جفت خارج می‌گردد در ادامه روند فیزیولوژی بارداری و زایمان تولید و ترشح شیر به طور طبیعی و غریزی آغاز می‌گردد.
ذخایر بدنی مادر و جمع‌آوری مقدار كافی و انباشتگی انرژی و مواد مغذی مختلف در طول دوران بارداری و تغییرات غدد پستانی، تولید و ترشح سیستماتیك شیر را به طور اعجاب‌آوری منطبق با نیاز لحظه‌ای نوزاد فراهم می‌سازد، به طوری كه اگر شیر مادر را خون سفید و سینه مادر را جفت بعد از تولد بنامیم سخنی به گزاف نگفته‌ایم.
تقسیم‌بندی مراحل شیر مادر
شیر مادر از آغاز تولد و تا پایان دوران شیردهی ماده‌ای است زنده و قابل تغییر بر حسب نیاز زمان حال و سن شیرخوار كه بارزترین تقسیم‌بندی شیر مادر شامل مراحل تولید كلستروم و سپس شیر انتقالی و نهایتا شیر رسیده می‌باشد كه تركیبات هر دوره‌ای كاملا متفاوت با دوره بعدی و منطبق با نیاز زیستی و نیازهای شرایط زندگی خارج از رحمی مادر می‌باشد.
مقایسه سرانگشتی قسمتی از تفاوت‌های این دوره‌ها معلوم می‌دارد كه كلستروم حاوی پروتئین بیشتر به میزان 2 گرم در صد است كه قسمت اعظم آن ایمنوگلوبولین‌ها و ویتامین‌های محلول در چربی و مواد معدنی فراوان‌تر مخصوصا سدیم و پتاسیم می‌باشد. ضمناً رنگ زرد آغوز یا كلستروم ناشی از بتاكاروتن فراوانی است كه دارا می‌باشد.
شیر انتقالی كه در فاصله 4 تا 5 روز بعد از تولد كودك آغاز به تولید می‌گردد، گر چه از میزان غلظت ایمنوگلوبولین‌ها كاسته می‌شود و میزان پروتئین نیز به 5/1 گرم در صد افت می‌نماید، ولی افزایش در میزان چربی، لاكتوز و ویتامین‌های محلول در آب و افزایش میزان انرژی و حفظ میزان مواد معدنی به میزان كلستروم می‌باشد.
مرحله آخر بین 14-15 روز بعد از تولد كودك تولید می‌شود و تا زمانی كه به طور اصولی و رعایت شرایط لازم نوزاد از طریق سینه تغذیه می‌گردد كه برای مدت طولانی ادامه خواهد داشت. طبیعتا تركیبات متفاوت با دو دوره قبلی بوده و منطبق با شرایط محیطی و تغذیه مادر و دفعات شیردهی و زمان شیردهی است. برای نمونه در جدول زیر به قسمتی از تغییرات سیستماتیك مواد موجود در مراحل سه گانه اشاره گردیده است كه بر حسب 100 میلی‌لیتر محاسبه شده‌اند.
پستانك و بطری ممنوع
علاوه بر همه این عوارض، دادن پستانك و بطری موجب سردرگمی نوزاد در گرفتن سینه و مكش آن می‌گردد. آغاز شیردهی در فاصله نیم ساعت تا یك ساعت بعد از به دنیا آمدن جنین و تماس پوست به پوست و چشم به چشم بر روی تخت زایمان و حمایت مادر در بحرانی‌ترین دوره برقراری شیر و تداوم آن كاملا به اثبات رسیده علاوه بر آن استفاده از این رهنمود چنان دلبستگی را در مادر پدیدار می‌سازد كه در جهت حفظ و پاسداری سلامت كودك خود هر مشكلی را تحمل می‌كند و هر محرومیت احتمالی را با جان و دل پذیرا می‌شود...
برای خواندن بخش دوم- بیمه سلامت نوزاد با آغوز- اینجا کلیک کنید.
