دكتر محمود راوری؛ متخصص اطفال، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی اراك، عضوكمیته كشوری ترویج تغذیه با شیر مادر
نوزادانی که متولد می‌شوند به علت داشتن غرایز بسیاری قادر به خزیدن به طرف پستان هستند. حس بوییدن، دیدن و چشیدن به نوزاد در جستجو و یافتن پستان کمک می‌کند . با قرار گرفتن نوزاد بر روی قفسه سینه مادر، خود مادر نیز عامل مهمی در آراستن و ساماندهی تحریکات بویایی، بینایی، شنوایی و ادامه تماس در نوزاد است.
حس بویایی: حس بویایی در نوزاد نقش بسیار مهم و راهنمای خوبی در یافتن پستان مادر دارد. بوی پستان محرک قوی در گرفتن نیپل است به همین دلیل نوزادان بلافاصله بعد از تولد پستان نشسته مادر را بر پستان شسته شده ترجیح می‌دهند زیرا همراه با ترشح شیر و کلستروم، نیپل و آرئول با توانایی در تولید ماده‌ای(شبیه یک فرومن) با بوی مخصوص شبیه به بوی مایع آمنیوتیک که برای نوزاد آشناست سبب جلب توجه وی به طرف پستان می‌شود به‌طوری که نوزاد به پد آغشته شده به پستان مادر نیز جلب خواهد شد.
بنابراین استفاده از خوشبوکننده زیر بغل در مادر و شستن بی‌مورد پستان وی سبب اختلال در یافتن آن توسط نوزاد خواهد شد، در ضمن حس بویایی در پستاندارن دیگر نیز مشابه است به‌طوری که بعضی از پستانداران بلافاصله بعد از تولد با كمك پوزه خود و آغشته كردن پستان با مایع آمنیوتیک، سبب تشویق به یافتن و گرفتن پستان در نوزاد خود می‌شوند.
بینایی: نوزادان می‌توانند با وجود دید كم، چهره مادر خود را تشخیص بدهند و اغلب از این عمل لذت می‌برند. تلاقی نگاه مادر و نوزاد بسیار زیباست که حاصل اشتیاق مادر و توانایی نوزاد در انجام آن است، نوزاد با خیره شدن به صورت مادر، در حافظه خود، چهره وی را به خاطر می‌سپارد به‌طوری که پس از 4 ساعت از تماس اولیه وی قادر به تشخیص تصویر صورت مادر خود از سایر مادران است. نوزاد بلافاصله بعد از تولد چشم‌هایش را کاملا باز می‌کند و قادر به دیدن تصاویر نزدیک خصوصا تصاویر تیره در زمینه روشن است (مانند نیپل) به این منظور رنگ هاله پستان مادر نیز برای نوزاد یک راهنمای خوب در گرفتن پستان می‌باشد.
چشایی: نوزاد با داشتن حس چشایی آشنا شده از قبل با مزه مایع آمنیوتیک دست و انگشتان خود و سپس پستان مادر را که حاوی ماده لیپیدی شبیه به مایع آمنیوتیک است را می‌مکد.
شنوایی: صدای مادر به حالت آکوستیک از محیط مایع آمنیوتیک به جنین رسیده و عکس‌العمل وی را باعث می‌شود. تعداد ضربان قلب نوزاد و جنین با شنیدن صدای مادر آهسته‌تر می‌شود، حتی ریتم ضربان قلب مادر نیز می‌تواند سبب آرامش در نوزاد شود به‌طوری که ضربان قلب حدود 70 در دقیقه مادر در روزهای اول تولد نه فقط سبب آرامش نوزاد بلکه از کاهش وزن بعد از تولد در نوزاد جلوگیری می‌کند.
صدای مادر سبب نمو سایکولوژیک نوزاد و بهبود رشد وی می‌شود و در ضمن روی رشد مغز نیز اثر می‌گذارد. نوزادان از زمان زندگی در دوران داخل رحمی صدای مادر را می‌شنوند و به خاطر می‌سپارند و می‌توانند صدای مادر خود را از صدای مادران دیگر تشخیص دهند و حتی حدود 80 درصد از آنها نیز می‌توانند صدای پدر خویش را نیز به خاطر بسپارند.
نوزادان صدای مادر را دوست داشته و با شنیدن آن به مدت طولانی‌تری پستان را می‌مکند. به دلیل طبیعی بودن صدای مادر که یک عامل مهم در تحریک آرام برای نوزاد در رحم بوده و به آن عادت نموده است، گذاشتن وی به روی قفسه سینه مادر بلافاصله بعد از تولد فرصت مناسبی خواهد بود که وی مجددا صدای مادر را بشنود و از طرفی این عمل سبب تحریک و تکامل شنوایی در مرحله انتقال زندگی داخل رحمی به محیط خارج رحمی است.
تماس: تماس پوست به پوست نوزاد با مادر سبب فوایدی از قبیل ایجاد آرامش در هر دو، کمک به ثبات ضربان قلب و تنفس در نوزاد، کمک به نگهداری دمای مناسب برای نوزاد، ایجاد ثبات متابولیکی در میزان قند خون و تعادل سطح اسید و باز، کاهش گریه در شیرخوار که منجر به کاهش استرس و مصرف انرژی کمتر خواهد شد، تشویق به باندینگ بیشتر مادر به نوزاد، آزاد کردن اکسی توسین در مادر، موفقیت زودهنگام و طولانی‌مدت در تغذیه با شیر مادر است.
از طرفی تماس نوزاد با مادر بلافاصله بعد از تولد سبب کلونیزه شدن مجاری گوارشی شیرخوار با جرم‌های طبیعی بدن مادر (پوست و روده) به جای عوامل بیماری‌زای موجود در محیط و تماس با کارکنان بهداشتی می‌شود که نهایتا منجر به کاهش بیماری‌های عفونی در وی خواهد شد. تماس زودرس مادر و نوزاد غیر از رساندن مواد غذایی از پستان مادر و تقویت سیستم ایمنی نوزاد، سبب تولید شیر بیشتر در روزهای بعد خواهد شد همچنین دفع سریع‌تر مکونیوم و کاهش زردی نوزادی نیز از فواید دیگر تماس زودهنگام نوزاد با مادر است.
ترشح اکسی‌توسین در تماس پوستی مادر با نوزاد در مغز نوزاد نیز ترشح شده و سبب تحریک ترشح 19 هورمون گوارشی از جمله انسولین، گاسترین، کوله سیستوکینین و ... شده که در رشد ویلی‌های روده و در نتیجه جذب بهتر شیر موثر است.
هوشیاری و فعالیت مغزی: بعد از تولد نوزادان سالم عموما هوشیار و آرام هستند و هنگامی که بلافاصله بعد از تولد روی سینه مادر قرار گیرند شروع به جست‌وجو در اطراف خواهند كرد و سپس در طی مدت 150 دقیقه بعد از تولد به خواب می‌روند.
